حذف شیر اثرات منفی جبران‌ناپذیری بر سلامت دارد
لادن خیابانی گفت: یکی از عادات و مشکلات تغذیه‌ای بسیار شایع این است که برخی از افراد و حتی کودکان تمایلی به خوردن شیر ندارند یا اینکه از ابتدا شیر در سبد غذایی و یا برنامه تغذیه‌ای‌شان گنجانده نشده و یا اینکه اصلا با شیر آشنا نشده‌اند. این از دلایلی است که باعث شده به مصرف شیر علاقه‌ای نداشته و به مرور از آن زده شده باشند.
خیابانی ادامه داد: کاهش مصرف و یا حذف شیر در برنامه غذایی باعث اثرات جبران ناپذیری بر سلامت افراد شده و پوکی استخوان و ضعف در سیستم ایمنی را به دنبال دارد.
وی افزود: برای کمک به این افراد، می‌توان از شیرهای طعم‌دار استفاده کرد. اما باید این نکته را در نظر داشته باشیم که شیرهای طعم‌دار کالری بیشتری نسبت به شیرهای ساده دارند و در آنها از قند، مواد افزودنی و شیرین کننده‌ها استفاده شده است، بنابراین انتخاب‌های مناسبی برای مصرف طولانی مدت برای تامین شیر مورد نیاز بدن نیستند. به عنوان مثال یک بسته شیر با طعم موز ۲۰۰ میلی لیتری حدود ۱۷۹ کیلو کالری و حدود ۲۱ گرم قند دارد، اما یک بسته شیر ۲۰۰ گرمی ساده ۱۱۸ کیلو کالری دارد.
این کارشناس تغذیه گفت: با توجه به ذائقه‌های غذایی و تنوع طعم‌های شیر برای اینکه بخواهیم کودک را به خوردن شیر علاقه‌مند کنیم، استفاده از شیرهای طعم دار بلامانع است، اما بهتر است طعم‌دار کردن شیر را در منزل انجام دهیم، مثل ترکیب شیر و موز یا شیر و عسل، البته برای ترکیب شیر و عسل باید به این نکته توجه داشته باشید که شیر نباید داغ باشد. حتی غذاهایی که با شیر پخته می‌شوند، مثل سوپ شیر، پالوده، فرنی یا شیر برنج گزینه‌های مناسبی برای معرفی شیر به کودکان هستند.
این کارشناس تغذیه درباره مصرف شیرهای طعم‌دار ادامه داد: مسئله دیگر در مورد شیر، مصرف بی‌رویه شیر کاکائو، شیر قهوه و شیر نسکافه در کودکان است. نکته مهم درباره این طعم‌دهنده‌ها این است که در واقع اضافه شدن این مواد به شیر می‌تواند مانعی برای جذب مطلوب کلسیم در کودکان در حال رشد باشد. پس گزینه‌های مناسب و کافی برای مصرف مداوم و تامین کلسیم مورد نیاز نیستند، اما تاکید می‌کنم به عنوان میان وعده‌های تفننی و ترغیب بیشتر کودکان به مصرف شیر می‌توانند استفاده شوند.
این کارشناس تغذیه در مورد مصرف شیرهای گیاهی گفت: مورد بعدی که باید به آنها اشاره کرد شیرهای گیاهی یا غیر لبنی هستند. این شیرها درست است که منابع غذایی خوبی هستند ولی در مقایسه با شیرهای لبنی جذب کلسیم پایین‌تری دارند. البته غذاهای گیاهی دیگری مثل کلم بروکلی، بادام درختی، سویا، شیر بادام و شیر سویا، می‌توانند منابع مناسبی از کلسیم باشند ولی جذب کلسیم در این مواد غذایی داخل دستگاه گوارش پایین‌تر از شیر لبنی است.
وی اظهار کرد: بین شیر لبنی و شیرهای گیاهی شیر لبنی گزینه مناسب‌تری است. اما برای افرادی که مشکلات گوارشی یا حساسیت به لاکتوز داشته و یا به هر دلیلی گیاه خوار هستند یا هضم شیر برای آنها دشوار است می‌توانند از شیرهای غیر لبنی یا شیرهای گیاهی هم استفاده کنند. موضوعی که باید در مورد شیرهای گیاهی درنظر گرفت، سطح پایین پروتئین این شیرها و پایین بودن ارزش غذایی آنها نسبت به شیر لبنی است. البته افرادی که هضم شیر برای آنها دشوار است، می‌توانند، لبنیات دیگری مثل ماست را جایگزین شیر کنند. ماست تقریباً به همان اندازه شیر کلسیم مورد نیاز بدن را تامین می‌کند.
خیابانی با اشاره به ارزش غذایی شیر گفت: شیر به عنوان یک معجون و گنجینه بی‌نظیر غذایی، یکی از قدیمی‌ترین و حیاتی‌ترین اجزاء تغذیه بشر از گذشته تا امروزه بوده و حاوی مواد مغذی با ارزش غذایی بسیار بالاست. از جمله این مواد مغذی می‌توان به پروتئین، چربی، مواد معدنی و ویتامین‌ها اشاره کرد.
وی افزود: شیر حاوی ویتامین‌های A،D ،B۱۲ و مواد معدنی مثل فسفر و پتاسیم است که مجموعه این مواد مغذی به ساخت، سلامت و استحکام استخوان‌ها و رشد سلول‌های عصبی بدن کمک کرده، همچنین باعث حفظ و تعادل الکترولیت‌های بدن و کمک به سلامت و شادابی پوست، مو، ناخن‌ها و همینطور تقویت، ساخت و نگهداری سلامت دندان‌ها می‌شود.
این کارشناس تغذیه با اشاره به اهمیت تغذیه با شیر اظهار کرد: مخصوصاً در کودکان و سالمندان نیاز به مصرف لبنیات از اهمیت بیشتری برخوردار است، چرا که استفاده از شیر و لبنیات به قوام استخوانی کمک کرده، در دوره سالمندی که احتمال ابتلا به پوکی استخوان وجود دارد و نیز سنین کودکی که بیشترین رشد بدنی به ویژه در استخوان‌ها و عضلات اتفاق می‌افتد، وجود این کلسیم همراه با ویتامین D می‌تواند بسیار کمک کننده باشد.
وی ادامه داد: پروتئین موجود در شیر برای رشد و تقویت عضلات بدن اهمیت بالایی دارد، چون کلسیم موجود در شیر بالاترین سطح جذب در دستگاه گوارش را دارد، بنابراین شیر به عنوان یک منبع بسیار مهم کلسیم، پروتئین و تامین کننده انرژی مورد نیاز، باید حتماً در برنامه روزانه و تغذیه‌ای کودکان و نوجوانان استفاده شود.