پاسخ به ۹ پرسش‌ رایج درباره «سالک»

به گزارش مجله ایرانی، مخزن این انگل در بیماری لیشمانیوز مرطوب یا روستایی، جوندگان یا موش های صحرایی هستند که این انگل از بدن آنها به این پشه های ماده منتقل شده است. پشه خاکی وارد لانه جوندگان می شود و از خون آنها تغذیه می کند.

بر اساس اعلام مرکز بیماری های واگیر وزارت بهداشت، سالک یک انگل تک سلولی است که توسط کرم های خاکی به انسان منتقل می شود. شایع ترین نوع آن، نوع پوستی است که به سالک معروف است و سالانه تقریباً 15000 مورد سالک در کشور وجود دارد. از سوی دیگر ایران یک بیماری نادر دیگر نیز دارد که آن لیشمانیوز احشایی است که عمدتاً در کودکان زیر 10 سال رخ می دهد و سالانه حدود 50 مورد در کشور را شامل می شود. اگر به موقع تشخیص داده نشود و درمان نشود، این شکل از بیماری می تواند منجر به مرگ شود.

چند نوع لیشمانیوز در ایران وجود دارد؟

در ایران دو نوع لیشمانیوز وجود دارد که یک نوع آن را نوع روستایی و نوع دیگر را نوع شهری می نامند. در سالک روستایی، پشه خاکی پس از گاز گرفتن و خورده شدن توسط موش، مبتلا می شود و در تغذیه مجدد از انسان، انگل را به انسان منتقل می کند. در نوع شهری، پشه خاکی پس از خوردن از اطراف زخم بیمار شهری آلوده می شود و خوردن مجدد انگل را به فرد سالم دیگری سرایت می کند.

علائم لیشمانیوز چیست؟

ضایعات لیشمانیوز معمولاً در نواحی باز بدن از جمله صورت، گردن و اندام ها ایجاد می شود. در نوع روستایی معمولاً 2 هفته تا 2 ماه پس از گزش پشه خاکی آلوده، ضایعه به صورت آبسه شروع شده و به اطراف گسترش می یابد و مرکز را زخمی می کند. در نوع شهری، شروع علائم پس از نیش پشه خاکی طولانی است و می تواند تا یک سال ادامه یابد. شدت ضایعه از فردی به فرد دیگر متفاوت است اما در نوع روستایی شدیدتر بوده و شامل ترشح است اما معمولاً در عرض 6 ماه بهبود می یابد. در نوع شهری، ضایعه غیر قابل ترشح و بسیار طولانی است و می تواند بیش از یک سال طول بکشد. جای زخم تا آخر عمر باقی می ماند.

چه کسانی مشکوک به لیشمانیوز هستند؟

برای جلوگیری از رشد زخم لیشمانیوز به ویژه در صورت، بروز هر گونه ضایعه پوستی که بیش از 10 روز طول بکشد مشکوک به سالک است و برای تشخیص باید اقدامات تشخیصی رایگان در مراکز خدمات جامع سلامت انجام شود. .

آیا لیشمانیوز قابل درمان است؟

این بیماری قابل درمان است و روش های درمانی پذیرفته شده در سطح شهر و با همکاری دانشگاه های علوم پزشکی در مراکز جامع سلامت انتخابی موجود است که بیماران را به صورت رایگان درمان می کنند.

کدام استان های کشور به بیماری لیشمانیوز مبتلا هستند؟

بیش از 80 درصد موارد از نوع جویندگان روستایی هستند. 17 استان کشور دارای مناطق روستایی در مناطق روستایی هستند. این استان ها عبارتند از: خراسان شمالی، خراسان رضوی، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، گلستان، سمنان، تهران، قم، اصفهان، فارس، یزد، هرمزگان، ایلام، خوزستان، کرمانشاه، لرستان و بوشهر. برخی از مناطق شهری از جمله مشهد، بم، کرمان، نیشبور، سبزوار، شیراز، اصفهان، یزد و غیره جویندگان شهری دارند. که عمدتاً در حاشیه این شهرها و در مناطق روستایی رخ می دهد.

لیشمانیوز چه زمانی گسترش می یابد؟

پس از سرد شدن هوا و با گرم شدن تدریجی هوا، پشه خاکی ناقل بیماری فعال و مستعد گزش و انتقال بیماری می شود و فعالیت آنها تا سرد شدن هوا ادامه می یابد، بیماری بیشترین خطر انتقال بیماری در اواخر تابستان و اوایل پاییز رخ می دهد. . گزش پشه خاکی از بعد از ظهر شروع می شود و در طول شب ادامه دارد، اما بیشتر اوقات در غروب آفتاب رخ می دهد.

علت شیوع لیشمانیوز چیست؟

انتقال لیشمانیوز در مناطقی اتفاق می افتد که تماس انسان با موش ها افزایش می یابد و همچنین مستعد افزایش جمعیت موش ها و افزایش جمعیت پشه خاکی است. بنابراین، این شرایط شامل موارد زیر است:

تغییرات آب و هوایی، به ویژه گرمایش جهانی (موجب مهاجرت موش ها به مناطق کشاورزی و مناطق مسکونی می شود)

– گسترش کشاورزی، ساخت سدها، گسترش مسکن در حاشیه شهرها، وجود ساختمان های فرسوده و انباشته شدن نخاله های ساختمانی، انباشت زباله، انباشته شدن فاضلاب، جابجایی جمعیت و مسافرت یا سکونت در مناطقی که موش ها هو.

– نگهداری دام و طیور در مجاورت مناطق مسکونی (ماسه محیط مناسبی را برای پرورش مگس ها فراهم می کند).

تجمع کود دامی و مرغی در نزدیکی مناطق مسکونی (محیط مناسبی برای پرورش پشه خاکی ایجاد می کند).

بلایای طبیعی یکی از مهمترین عوامل شیوع و رشد لیشمانیوز است. به خصوص زلزله و سیل، که همگی محیط را برای تماس نزدیک با پشه خاکی و موش مساعد می کنند.

برای جلوگیری از ابتلا به لیشمانیوز چه کنیم؟

جمع آوری و عدم انباشت نخاله ها و نخاله های ساختمانی در اطراف محل سکونت و نظافت اطراف محل سکونت.

اگر در اطراف خانه خود لانه موش مشاهده کردید، فوراً به یک مرکز بهداشتی جامع یا مرکز بهداشت اطلاع دهید.

از پرده و توری مناسب پشت در و پنجره استفاده کنید.

از پشه بند منحصراً از اواخر زمستان تا اواخر پاییز استفاده کنید. از توری، پرده و پشه بند آغشته به حشره کش مناسب استفاده کنید.

از دافع حشرات به صورت لوسیون یا اسپری مخصوصاً در فصل انتقال بیماری و بعد از ظهر و شب روی پوست استفاده کنید.

اگر دیوارها دارای ترک و شکاف هستند، آنها را با گچ یا سیمان پر کنید.

محل نگهداری دام و طیور باید حداقل در فاصله مناسب از مناطق مسکونی (بیش از 5 کیلومتر) باشد.

اسپری های حشره کش باید در محیط های بسته به ویژه در فصل انتقال بیماری، بعد از ظهر و در طول شب استفاده شود.

آیا افرادی که در مناطق غیر بیمار زندگی می کنند می توانند به لیشمانیوز مبتلا شوند؟

بله، اگر به مناطق آلوده سفر کنند، می توانند به این بیماری مبتلا شوند. به خصوص اگر به حومه شهرها و روستاها سفر کنند. وجود لانه های موش در مناطقی که آنها سفر کرده اند، خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می دهد.

انتهای پیام