مروری بر انواع نصب سپتیک تانک فاضلاب
مرحله نصب تمامی تجهیزات کاربردی صنعتی، مرحله ای بسیار حساس و حیاتی به شمار می رود. زیرا رعایت صحیح اصول نصب میتواند همواره از بروز مشکلات مختلفی چون افت راندمان و فشار، آسیب به دستگاه، وارد آمدن ضربه به تولید، استهلاک قطعات، رسوب پذیری و نشت و … جلوگیری کند. در همین رابطه بایستی بدانید که انواع مخزن سپتیک فاضلاب در چندین نوع مختلف نصب میشوند:
- نصب دفنی سپتیک تانک
- نصب سطحی مخزن سپتیک فاضلاب (بر روی سطح زمین)
- نصب هوایی سپتیک تانک
نصب سطحی یا زمینی گندانبار:
در رابطه با این نوع نصب میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- این شیوه برای کاربری هایی با فضای کم شاید چندان مناسب نباشد. زیرا بر روی سطح زمین فضایی اشغال خواهد شد.
- ممکن است بخواهید از این نوع نصب گندانبار در شهرهای گرم کشور استفاده کنید. بنابراین حتماَ از سایبان استفاده نمایید.
- حمل و نقل سپتیک تانک، احتیاط در قراردهی بر روی سطح و تراز بودن سطح زیرین محل قرار گیری و نصب سپتیک تانک، بایستی به مانند اصول عنوان شده در مخزن سپتیک دفنی باشد.
- همچنین چگونگی پر کردن اطراف مخزن سپتیک، میزان خاک یا شن ریزی و نوع مصالحی هم که به کار میرود، میتواند به مانند شیوه دفنی باشد. البته اگر نیاز به این کار وجود داشته باشد.
- توجه داشته باشید که ممکن است برای حمل و نقل از قلاب ها و تسمه هایی استفاده نمایید. چنانچه از این ادوات کمک گرفتید، جنس انها بایستی به گونه ای باشد که به مخزن ضربه وارد نماید. برخوردهای سخت تسمه های فولادی با بدنه مخزن سپتیک، میتواند منجر به سوراخی آن و در ادامه نشت فاضلاب شود.
- البته از این تجهیزات (قلابها و تسمه ها) ممکن است برای تعادل گندانبار نیز بهره گرفته شود.
- به منظور اجرای صحیح روش نصب سطحی، بایستی پی کنی مناسبی داشته باشید. شیوه پی کنی میتواند نزدیک به اصول دفنی و شیوه هوایی باشد.
نصب سپتیک تانک دفنی (شیوه دفنی)
پیش از نصب سپتیک تانک به شکل دفنی، لازم است تا بررسی شود مخزن مورد نظر توانایی تحمل بارهای وارده از سوی خاک را دارد یا خیر. این مسئله از این رو حائز اهمیت است که اگر گندانبار تحمل کافی برای فشار را نداشته باشد:
- مخزن سپتیک دچار دفرمگی شده و اتصالات آن شکسته میشود.
- همچنین موجب نشت فاضلاب به خام و زمینهای اطراف می گردد.
برای نصب سپتیک تانک به شیوه دفنی، موارد زیر را مدنظر داشته باشید:
- در گام نخست، ابتدا زمین بایستی به عرض 50 سانتیمتر بیشتر از هر طرف مخزن و به طول یک متر اضافه تر از طول مخزن کنده شود.
- در حقیقت عمق گود در کمترین حالت خود بایستی مساوی با «ارتفاع سپتیک تانک + عمق لوله ورودی» باشد.
- ممکن است خاک بستر، تحمل مورد نظر برای انواع فشارهای مخزن را نداشته باشد. در این صورت باید کف خاک، یک لایه بتن مگر اجرا شود.
- توجه داشته باشید که عیار بتن مگر اجرا شده از 150 کیلوگرم بر مترمکعب کمتر نباشد. همچنین به شکل تراز کامل انجام شود.
- در این مرحله، گندانبار به وسیله قلابهای مخصوص در کف خاک حفر شده جای داده میشود. همچنین به سرعت میتوانید کار اتصال سازی لوله های خروجی و ورودی و همچنین لوله خروجی بیوگاز را پی بگیرید.
- الک نمودن خاکهای اضافی حفاری، مرحله بعدی نصب است. دقت کنید که خاک الک شده، نباید سنگدانه هایی با بزرگی بیش از 1 اینچ داشته باشد.
- خاک فیلتر شده ریزاندازه را در پیرامون مخزن پخش کنید. این خاکریزی میتواند به شکل مکانیکی یا دستی باشد.
ذکر این نکته الزامیست که خاکریزی بایستی در فضای میان دیواره گود حفر شده و مخزن باشد. ریختن خاک الک شده به شکل مستقیم بر روی گندانبار، کاری بسیار اشتباه است.
نصب هوایی مخزن سپتیک
پی کنی یا همان اجرای فونداسیون، مهمترین گام برای نصب هوایی گندانبارها محسوب میشود. در حقیقت چه با مدلهای فولادی مواجه باشیم و چه مدلهای سپتیک بتنی، فونداسیون باید با دقت ویژه و بر پایه محاسبات مناسب اجرا گردد. اجرای فونداسیون بر پایه محاسبات دقیق و صحیح موجب میشود که سپتیک تانک در هر نوع بتنی و فولادی که باشد، قدرت تحمل بارهای مکانیکی را داشته باشد. همچین میتواند وزن مخزن فاضلاب پر را نیز به راحتی تحمل کند.
اصول کلی نصب در شیوه های دیگر، برای نصب هوایی مخزن سپتیک نیز صدق میکند.
نصب سپتیک تانک در گودالهایی با آب زیرزمینی (دفنی)
البته در این زمینه پیشتر نیز به وضعیت استانهای شمالی گیلان و مازندران اشارات کوچکی داشتیم. جایی که همواره در این دو استان، مشکل حفر گودالهایی با عمق بیشتر از 2.5 الی 3 متر وجود دارد و در گودال آب جمع میشود.
به طور کلی در مکانهایی که آب زیرزمینی وجود دارد، رعایت نکات زیر الزامی است:
- آبهای موجود در یک گودال میتوانند موجب تکان خوردن و یا حتی شناور شدن سپتیک تانک شوند. در صورت حرکت مخزن، هم میتواند نشت فاضلاب صورت گیرد. و هم احتمال بروز نقص و اشتباه در محاسبات مکانیابی دقیق سپتیک تانک وجود دارد. از همین رو در هنگام نصب سپتیک تانک پلی اتیلنی میتوانید وزنه هایی را با تسمه مخصوص به دستگاه وصل کنید.
- اگر آبهایی در گودال نصب سپتیک تانک وجود داشته باشد، سریعاَ نسبت به تخلیه آن اقدام کنید. سپس میتوانید نسبت به انجام اقدامات مقاوم سازی دیواره های گودال اقدام کنید.
- وجود آب میتواند خاک کمپکت شده را سست کند و بافت درهم تنیده خاک متراکم را باز کند. به همین دلیل کفسازی گودال دفنی نصب مخزن سپتیک را با استحکام بالاتری انجام دهید تا احتمال نشست خاک پس از نصب سپتیک تانک کاهش یابد.
- چنانچه خاک نشست کند، چون میزان نشست معلوم نیست، ممکن است منجر به کج شدگی گندانبار و نشت فاضلاب از آن شود.
- دیواره های حائل میتواند دیگر اقدام مثبت برای جلوگیری از تماس آبها با گودال نصب گندانبار باشد. این دیواره های حائل میتواند از جنس آجر یا بتنی باشد.
- دقت کنید که عمق آب زیرزمینی نباید بیش از 2 متر از ارتفاع سپتیک تانک پلی اتیلن باشد.
- اگر به هر دلیلی بنایی در کنار محل نصب وجود دارد، نسبت به عدم رطوبت گیری دیواره های آن اقدام کنید. میتوانید این کار را از طریق ایزوگام نمودن دیواره ها یا ایجاد حائل انجام دهید.
اجرای فونداسیون برای نصب سپتیک تانک
اجرای صحیح فونداسیون چه برای شیوه نصب فنی، چه هوایی و چه زمینی، امری بسیار حیاتی محسوب میشود. حتماَ بایستی از بتن با عیار مناسب برای فونداسیون مخازن سپتیک تانک استفاده شود. به طور کلی پی کنی برای سپتیک تانکها، باید همراه با آرماتور گذاری و به ضخامت 20 سانتی متر انجام شود. ابعاد پی نیز به شکلی باشد که از هر سمت مخزن، 50 سانتیمتر از طول و عرض دستگاه بیشتر لحاظ شود.
نصب سپتیک تانک برای کاربری های مختلف
کاربری های مختلفی مانند درمانی، خدماتی، رفاهی، مسکونی، تجاری، اداری و …، برای پالایش و انتقال فاضلاب تولیدی خود از دستگاه گندانبار استفاده می کنند. از همین رو برای جلوگیری از بروز هرگونه نشت فاضلاب و مشکلی، بایستی از چگونگی نصب سپتیک های مختلف آگاهی داشته باشید. به طور کلی چگونگی نصب گندانبارها به دو عامل «جنس مخزن» و «نوع کاربرد» بستگی دارد. اما نصب گندانبار در این مدلها با چه چالشهایی روبرو است؟!
نصب مخزن سپتیک خانگی:
این مدل تجهیزات به نوعی در حکم یک واحد «پیش تصفیه» استفاده میشوند. بدین شکل که قادر است عمل تصفیه فاضلاب و گندزدایی تمامی مواد چربی دار و جامدات را به خوبی انجام دهد. نوع نصب سپتیک تانک خانگی کاملاَ به دو عامل «بودجه و فضای فیزیکی» بستگی دارد. یعنی هم به صورت دفنی و هم به صورت زمینی نصب میگردد.
مخزن سپتیک خانگی عمدتاَ در فضای زیر زمین و یا در محوطه حیاطهای مجاور هانه جانمایی میشود. فاضلاب بخشهای مهم و پرمصرفی چون دوش حمام، سرویس بهداشتی (توالت) و زهکشهای سینک ظرفشویی، ابتدا وارد گندانبار میشوند. و نهایتاَ پس از انجام فرآیند پالایش، فیلتر و گندزدایی نسبی میشوند.
با توجه به چهار فصل بودن استان های کشور، انتخاب نوع مخزن سپتیک خانگی بسیار پراهمیت است. به عنوان مثال در استانهای گیلان و مازندران همواره با محدودیتهایی برای نصب سپتیک تانک خانگی و صنعتی به شیوه دفنی مواجهیم. زیرا پس از 2.5 الی 4 متر حفر، به آب برمیخوریم. از همین رو مقاوم سازی لایه های خاک گودال با بتن و تخلیه کامل آب، دو عمل بسیار مهم پیش از نصب سپتیک تانک خانگی در این استانها به شمار می رود.
پیشتر برای استانهای مرطوب شمالی از گندانبارهای بتنی استفاده می شد. اما این مدل مخازن در برابر سیالات اسیدی و قلیایی عملکرد ضعیفی داشتند و دیواره هایشان به مرور دچار آسیب میشد. در نتیجه روی آوری تدریجی به سمت سپتیک تانک پلی اتیلن افزایش یافت.
نصب سپتیک تانک بیمارستان:
مشخصاَ واحدهای درمانی و بیمارستانی دارای بالاترین آلودگی و عفونت ممکن در فاضلاب خود هستند. البته میزان فاضلاب بیمارستانها، عمدتاَ به تعداد تختهای بیمارستانی بستگی دارد. گندانبار بیمارستانی تمام حجم فاضلاب را ابتدا وارد حوضچه ته نشینی میکند. سپس با ته نشین شدن مواد جامد، مایع روان به سمت چاه های جذبی هدایت میشود. نهایتاَ نیز این مایع به بشخ زلال ساز سپتیک هدایت شده و پس از پالایش های صورت گرفته، به سوی لوله خروجی انتقال می یابد. به طور کلی نصب سپتیک تانک بیمارستانی با حساسیت های مختلفی روبرو می باشد:
- نصب مخزن سپتیک بیمارستان بایستی در مسیر راه فاضلاب خروجی انجام گیرد.
- حتماَ و حتماَ در سطح زمین صاف یا گودال کاملاَ تراز نصب شوند. هرگونه نشت فاضلاب بیمارستانی، میتواند بسیار خطرناکتر از سایر فاضلابها باشد.
- این مدل گندانبار با کمک دترجنتها عملیات پالایش را انجام میدهد. در حقیقت پس از نصب صحیح در محیطی بی هوازی، دترجنتها را تجزیه شده و پالایش پساب صورت میگیرد.
همواره پیشنهاد کارشناسان پایپ گستر این است که در کنار نصب گند انبار بیمارستانی، به نصب واحدهای آشغالگیر و چربی گیر نیز اقدام شود. در واقع تا چشم کار میکند در فاضلابهای بیمارستانی، جامدات دیده میشود. از سرنگ و کاغذهای نسخه گرفته تا پنبه، باندهای پانسمان و دیگر جامدات. به همین دلیل نصب یک واحد آشغالگیر میتواند مناسب باشد و همچنین به دلیل وجود چربی بسیار زیاد در فاضلاب مراکز درمانی، نصب یک دستگاه چربی گیر نیز میتواند به شدت مناسب باشد. اولویت خرید دستگاه چربی گیر، مدلهایی با جنس بدنه‌ی فایبرگلاس و یا استیل است.
نصب سپتیک تانک صنعتی:
یکی از حساسترین انتخاب ها برای خرید گندانبارها، انتخاب سپتیک تانک صنعتی مناسب برای صنایع است. در حقیقت به خرید مخزن سپتیکی نیاز است که تمامی روغنها و ذرات جامد را ته نشین کرده و سپس این آلاینده ها را در پساب خروجی حذف کند. اما برای پالایش آلایندگی های زیاد فاضلاب های صنعتی، رعایت اصول نصب سپتیک تانک صنعتی نیز واجب است. البته که نصب این مخازن با توجه به متراژ فضای فیزیکی کارگاه یا کارخانه تعیین میشود. معمولاَ به دلیل حجم زیاد فاضلاب واحدهای صنعتی بزرگ، نصب مخزن سپتیک به شیوه «دفنی» صورت میگیرد.
از مخزن سپتیک صنعتی برای انواع کارخانجات شهرک های صنعتی، صنایع لبنیاتی، صنعت فولاد، نورد، صنعت لوله سازی، مجتمع های پالایشگاهی و … استفاده میشود. همچنین به دلیل حجم زیاد مواد شیمیایی و اسیدی در صنایع، عمدتاَ از سپتیک تانک پلی اتیلن برای انها بهره گرفته میشود. در نتیجه باید به اصول نصب سپتیک تانک صنعتی پلی اتیلن توجه داشته باشید. در کاربری های صنعتی، به علت تولید فاضلابهای زیاد، حتماَ حواستان به تخلیه مداوم چاه های جذبی باشد.
صنایعی که به آنها اشاره شد کاملاَ مشخص می سازد که فاضلاب صنعتی به شدت پرچربی میباشد. به همین دلیل مخزن سپتیک این مدل را از جنس فایبرگلاس (grp) میسازند. متریالی که به چربی گریز بودن معروف است.
نصب مخزن سپتیک اداری:
مجتمع های اداری یکی از دیگر کاربری های استفاده کننده از مخزن سپتیک فاضلاب هستند. همواره در تعریف گندانبارها گفته شده است که این مخزان برای واحدهای کوچ مناسب می باشند. از آنجایی که معمولاَ ادارات نیز فاضلابهای گسترده ای تولید نمی کنند، استفاده از مخزن سپتیک تانک شاید بهترین انتخاب ممکن برای این کاربری ها باشد. در بسیاری از موارد از سپتیک تانک فایبرگلاس (grp) برای محیطهای اداری استفاده میشود. اگر فضاهای اداری دارای زیرزمین یا انباری های بزرگ باشند، میتواند بهترین مکان برای نصب گندانبارهای اداری باشد.
در رابطه با نصب سپتیک تانک اداری میتوان گفت که معمولاَ به دلیل بکارگیری تجهیزات مورد نیاز در نصب و فضاهای کم اداری، با هزینه های قابل توجه‌تری همراه است. البته که به دلیل همین متراژ کم، عمدتاَ گندانبار اداری به صورت سطحی روی زمین نصب میگردد. بد نیست بدانید که در فضاهای اداری، وجود مخزن سپتیک فاضلاب به مانند یک ایستگاه پمپاژ است.
نصب سپتیک تانک دامداری و مرغداری:
برای خرید و سپس نصب مخزن سپتیک دامداری و مرغداری به دو نکته مهم توجه داشته باشید:
- فضولات دام و طیور همواره دارای مقادیر قابل توجه اسید میباشد. از همین رو و در حجم زیاد این فضولات، بهتر است از مخازن پلی اتیلنی استفاده شود تا در مقابل واکنشهای شیمیایی و فاضلابهای اسیدی مقاوم باشند.
- همچنین میزان فاضلاب دامداری ها و مرغداریها بسیار زیاد است. لذا بهتر است از سپتیک های با ظرفیتهای بالا بهره گرفته شود.
نحوه عملکرد بدین صورت است که ابتدا فضولات دام و طیور وارد دستگاه میشود. سپس پس از ته نشینی ابتدایی و طی فرآیندهای پالایشی، پساب فاضلاب به درون چاه جذبی منتقل میشود. گاهاَ در برخی از متون به این نکته اشاره میشود که پس از پالایش، این پساب بایستی وارد اگوهای شهری شود. البته پیشنهاد میشود پروسه نصب سپتیک تانک دامداری و مرغداریها و هدایت فاضلابشان به گونه ای باشد که پساب فاضلاب پس از پالایش حداکثری، تنها به درون چاه های جذبی انتقال یابد.
نصب سپتیک تانک کمپها:
معمولاَ کمپ های مهندسی و کارگری برای اسکان نیروهای انسانی پروژه های بزرگ سراسر کشور احداث میشود. این کمپ ها عمدتاَ دارای امکانات خاصی نیستند و از سپتیک تانک ها برای هدایت و پالایش فاضلاب استفاده می کنند. معمولاَ فضای فیزیکی برای نصب مخزن سپتیک به شیوه دفنی، همواره در کمپ ها وجود دارد. البته بسته به نظر کارفرما، امکان دخل و تصرف در زمین اجاره ای کمپ و همینطور استفاده از زمین کمپ برای سایت پروژه ای دیگر در آینده، همه و همه مواردی هستند که در انتخاب شیوه نصب گندانبار موثر است.
همچنین باید بدانید که در این مدل کمپ ها و حتی مجتمع های رفاهی سرراهی، مخزن سپتیک فاضلاب در نقش یک واحد پیش تصفیه به کار گرفته میشود. همچنین در هنگام نصب سپتیک تانک کمپها و مراکز رفاهی میان راهی، حتماَ و حتماَ به حفر چاه جذبی فاضلاب اقدام کنید.
اگر به دنیال احداث سپتیک تانک بتنی در کمپ یا مجتمع های رفاهی بین راهی هستید، بایستی بدانید که این گندانبارها به ۲ شکل پیش ساخته و آماده در محل تولید میگردند. این مدل سپتیک تانکهای منسوخ البته در کشورهای ضعیفتری چون پاکستان و افغانستان دارای طرفداران بسیاری می باشد. زیرا هم مقرون به صرفه است و هم هزینه تعمیر و نگهداری خاصی ندارد.
نصب سپتیک تانک مجتمع های تجاری:
مجتمع های تجاری پس از فضاهای مسکونی، بیشترین تراکم هر جامعه شهری را تشکیل میدهد. لذا توجه به چگونه نصب مخازن سپتیک در آنها امری بسیار واجب میباشد. با کنترل وضعیت وجود یا عدم وجود سپتیک تانک در مغازه ها و مجتمع های تجاری، میتوان شرایط همواره بد فاضلاب محیط های شهری را کنترل نمود. بد نیست بدانید که عمدتاَ از سپتیک تانک کامپوزیتی برای پاساژها و مجتمع های تجاری استفاده میشود. همچنین برای نگهداری آب، فاضلاب و سیالات شیمیایی در این کاربری ها میتوان از و پلی اتیلنی استفاده نمود.
دیگر کاربری های مناسب برای نصب سپتیک تانک پلی اتیلن
همچنین علاوه بر کاربری های مهم عنوان شده، مکان های دیگری همچون: مراکز آموزشی، ترمینال های مسافربری، پادگان‌ها و اماکن نظامی، ویلاها، مجتمع های تفریحی، هتلها، رستوران و مسافرخانه ها، فضاهای ورزشی، کارگاه های پروژه های معماری و عمران، خوابگاه های دانشجویی و … نیز از گندانبارها در ابعاد وسیع استفاده می کنند.
به نقل از : فرآب صنعت