مکان مناسب برای ساخت استخر پرورش ماهی :
مناطقی که دارای رطوبت بوده و بارندگی در آن به میزان لازم در سال باشد، (مانند شمال ایران) بهترین منطقه برای ساخت استخر پرورش ماهی می باشد. البته این مطلب به این معنی نیست که در شرایط گرم و خشک نمی توان این نوع استخر ها را تولید کرد. استخر ها را میتوان در تمام شرایط آب و هوایی ساخت و نگهداری کرد و ماهی را در آن پرورش داد.
آیا جابجایی استخر پرورش ماهی امکان پذیر است ؟
استخر هایی که به شکل بتنی ساخته شده اند برای جا به جایی به مناطق دیگر بسیار دشوار و هزینه بر خواهد بود اما امروزه استخرهای نسل جدید تولید می شوند که علاوه بر کم هزینه بودن ساخت آن ، جا به جایی و حمل و نقل نیز بسیار آسان و مقرون به صرفه می باشد. تصویر زیر نمونه ای از استخر قابل حمل را می بینید:
چگونگی ساخت استخر پرورش ماهی
- اگر سرمایه و مکان دارید از استخر های بتنی استفاده کنید در صورتی که نیاز به جا به جایی استخر نداشته باشید.
- اگر سرمایه زیاد و مکان مناسب ندارید از استخر های نسل جدید استفاده کنید
- اگر در مناطق گرم و خشک زندگی می کنید می توانید حتی از سقف های خانه خود برای ایجاد استخر در ابعاد مشخص استفاده کنید. (با در نظر گرفتن پوشش یا سقف برای استخر برای گرم و تبخیر نشدن آب استخر)
استخر پرورش ماهی (پروژه مرکز تخقیقات ملی آبزیان آبهای شور کشور استان یزد):
احداث استخرهای پرورشی ماهیان گرم آبی
پس از اینکه مکان مورد نظر جهت احداث کارگاه فراهم شد، باید به انجام سه کار اساسی دراین زمینه پرداخت:
- مشخص ساختن نوع سیستم پرورشی از لحاظ تراکم(متراکم،نیمه متراکم،فوق تراکم).
- مشخص کردن ظرفیت کارگاه براساس مقدار آب ورودی ونوع سیستم پرورشی.
- طراحی وبرنامه ریزی کارگاه پرورشی وتاسیسات جنبی آن با توجه به موارد یاد شده وسرمایه.
از آنجا که انتخاب هر یک از سیستمهای پرورشی ومقدار ظرفیت کارگاه به شکل و نوع استخرهای پرورشی بستگی چندانی ندارند، لذا چگونگی طراحی وساخت یکی از این استخرها در پی می آید.استخرهای گرم آبی معمولا مستطیلی شکل هستند ومساحتی برابر نیم تا پنج هکتار را دربر می گیرند،اما مناسب ترین اندازه برای ساخت این نوع استخر ها،استخرهای یک هکتاری است .کنترل این گونه از استخر ها راحت تر است و عملیات غذا دهی ، کود دهی ، سم پاشی ، صید، نمونه برداری ، کنترل رشد ماهیها در آن ساده تر صورت می گیرد. عمق این استخرها در شرایط گرم و معتدل 5/1 تا 2 متر در نظر گرفته می شود ودارای شیب طولی1:200 هستند. ضمن اینکه یک شیب عرضی از دیوار تا وسط استخر نیز دارند. دیواره استخرها مقطعی ذوذنقه ای شکل دارد واز آن جا که فشار آب را تحمل میکند ، ساخت آن از اهمیت بالایی برخوردار است.
آماده سازی استخرهای پرورشی قبل از ماهی دار کردن :
به طور کلی استخرهای پرورشی برای بار اول یا چندم مورد استفاده قرار می گیرند که آماده سازی استخرهای چند بار مصرف شامل مراحل بیشتری است که شرح آن در پی می آید.
برای آماده سازی این دسته از استخرها ابتدا آنها را خشک می کنیم ، سپس گیاهان موجود درآنها راخشک می کنیم و می سوزانیم. پس از آن برای ضد عفونی کردن استخر به ازای هر هکتار 750 کیلو گرم آهک پودر شده روی سطح خاک بستر ودیواره ها می پاشیم. پس از این مرحله خاک را تا عمق 15 سانتی متری شخم می زنیم ، سپس عملیات دیسک زنی صورت می گیرد. کلیه کانالها ودریچه های ورودی وخروجی استخرها را هم کنترل ودر صورت نقص آنها را تعمیر می کنیم.
از این مرحله به بعد، برای هر دو گروه استخرها باید مواردی را که در پی می آید به مورد اجراگذاشت: عملیات آبگیری استخرها 15 تا 20 روز قبل از ماهی دار کردن آنها صورت میی گیرد. نحوه کار به این صورت است که قبل از آبگیری 1250 کیلوگرم کود گاوی، 20کیلوگرم کود فسفاته و80 کیلوگرم کود ازته به ازای هر هکتار در سطح استخر پاشیده می شود، سپس استخرها را تا نیمه از آب پر می کنیم. بعد از یک هفته 2500 کیلو گرم کود گاوی، 20کیلو گرم کود فسفاته و80 کیلو گرم کود ازته به آب اضافه واستخرها را کاملا آبگیری می کنیم. بعد از گذشت زمان یاد شده می توان نسبت به دار کردن استخرها اقدام کرد. علت این که 15 تا 20 روز بعداز آبگیری استخرها به آن ماهی اضافه می شود این است که آب و بستر استخرها در این مدت فرصت پیدا می کنند تا از زی شناوران (گیاهی وجانوری) و موجودات کفزمناطقی که دارای رطوبت بوده و بارندگی آن به میزان لازم در سال باشد، مثل شمال ایران بهترین منطقه برای ساخت استخر پرورش ماهی می باشد.
البته به این معنا نیست که در شرایط گرم و خشک نمی توان این نوع استخر هارا تولید کرد. استخر هارا در تمامی شرایط میتوان ساخت و نگهداری کرد و ماهی در آن ها پرورش داد.
آیا جا به جایی استخر امکان پذیر است؟
استخر هایی که به شکل بتنی ساخته شده اند برای جابجایی به مناطق دیگر بسیار دشوار و پرهزینه خواهند بود. اما امروز علاوه بر کم هزینه بودن ساخت آن، جابجایی و حمل نقل بسیار آسان و به صرفه خواهد بود.
- اگر سرمایه و مکان دارید از استخر های بتنی استفاده کنید در صورتی که نیاز به جا به جایی استخر نداشته باشید.
- اگر سرمایه زیاد و مکان مناسب ندارید از استخر های نسل جدید استفاده کنید.
- اگر در مناطق گرم وخشک زندگی می کنید می توانید حتی از سقف خانه های خود برای ایجاد استخر در ابعاد مشخص استفاده کنید.
پس از اینکه مکان مورد نظر شما فراهم شد، باید به انجام سه کار اساسی در این زمینه پرداخت.
- مشخص ساختن نوع سیستم پرورشی از لحاظ تراکم
- مشخص کردن ظرفیت کارگاه بر اساس مقدار آب وروردی
- نوع سیستم پرورشی
از آن جایی که انتخاب هر یک از سیستم های پرورش ماهی و مقدار ظرفیت کارگاه به شکل و نوع استخر های پرورش ماهی بستگی چندانی ندارد، لذا چگونگی ساخت و طراحی استخر های پرورشی در انتهای کار مشخص می شود.
اگر علاقمند به کسب اطلاعات در حوزه استفاده از ورقژئوممبران در ساخت استخر هستید مطالعه این مقاله به شما پیشنهاد می شود.
استخر های پرورش ماهی معمولا مستیطیل شکل هستند و مساحتی برابر با نیم تا پنج هکتار را در بر میگیرند اما مناسب ترین اندازه برای ساخت این نوع استخر ها، استخر های یک هکتاری است. کنترل این گونه استخر ها راحت تر است و عملیات غذا دهی، کود دهی، سم پاشی، صید، نمونه برداری و کنترل رشد ماهی ها در آن ساده تر است.
عمق این استخر ها در شرایط گرم و معتدل 1/5 تا 2 متر در نظر گرفته می شود و دارای شیب طولی 1:200 هستند. ضمن اینکه یک شیب عرضی از دیوار تا وسط استخر نیز دارد.
دیواره استخر ها مقطعی ذوذنقه ای شکل دارد و از آنجا که فشار آب را تحمل می کند، ساخت آن از اهمیت بالایی برخوردار است.