برای خرید یک خودروی دست دوم یا کارکرده، نیاز است که خودرو بصورت کامل چه از نظر بدنه و چه از نظر فنی مورد کارشناسی قرار گیرد. استفاده از خدمات کارشناسی خودرو ریسک معامله را حد زیادی کاهش می دهد چرا که خریدار را از سلامت خودرو مطمئن می سازد. نشتی روغن هیدرولیک یکی از ایرادات فنی است که در این نوشته میخواهیم به آن بپردازیم.
در فرآیند کارشناسی خودرو بدنه و فنی خودرو بصورت کامل چکاپ می گردد و در نهایت برگه ی گزارش کارشناسی به متقاضی داده می شود. برگه ی گزارش کارشناسی بالغ بر دویست آیتم کارشناسی شده را در خود جای داده است که از جمله ی این آیتم ها نشتی روغن هیدرولیک از مجموعه هیدرولیک فرمان است که در صورت عدم توجه می تواند خرابی هایی را ببار آورد.
آنچه که در فرآیند کارشناسی خودرو مورد بررسی قرار می گیرد عبارست از:
- کارشناسی رنگ خودرو
- کارشناسی اصالت قطعات بدنه
- بررسی وضعیت شاسی خودرو
- سلامت موتور و گیربکس
- بررسی نشتی های موجود
- نصب دیاگ تخصصی
- بررسی کیلومترکارکرد واقعی خودرو
- و دهها آیتم مهم دیگر…
انواع سیستم محرک فرمان خودرو
قبل ازین که بخواهیم وارد بحث نشتی از سیستم هیدرولیک فرمان شویم نیاز است اشاره ای جزئی به انواع سیستم کمکی فرمان خودرو نماییم. انواع سیستم های فرمان در خودروهای مختلف عبارتند از: فرمان مکانیکی ساده، فرمان تمام هیدرولیک، فرمان برقی و فرمان برقی هیدرولیک. در گذشته استفاده از سیستم فرمان مکانیکی ساده رایج بود که به دلیل ضعف هایی که داشت جای خود را به فرمان های کمک هیدرولیکی و حتی در سیستم های پیشرفته تر برقی داد. ضعف سیستم فرمان مکانیکی ساده بدون کمک هیدرولیک در سفتی بیش از حد آن بود که راننده به سختی می توانست فرمان را بطور کامل بچرخاند و خودرو را پارک کند.
فرمان هیدرولیک مزایایی نسبت به نوع مکانیکی ساده دارد. از جمله این مزایا می توان به نرم بودن فرمان، راحتی راننده در چرخاندن فرمان، واکنش فرمان و هدایت سریعتر خودرو اشاره داشت. از جمله نقاط ضعف فرمان هیدرولیک می توان به نشتی روغن و کمی مصرف سوخت بیشتر به جهت تحمیل بار از طریق پمپ هیدرولیک بر موتور خودو است.
سیستم فرمان کمک هیدرولیکی
فرمان کمک هیدرولیک یا به اصطلاح عامیانه فرمان هیدرولیکی خودرو، نوعی سیستم کمکی فرمان است که با استفاده از خاصیت تراکم ناپذیری روغن هیدرولیک موجب چرخاندن تایرها می شود. این سیستم بدین صورت کار می کند که مجوعه پمپ و سیلندر هیدرولیک از طریق تحت فشار قرار دادن روغن، میل فرمان را به حرکت وا می دارد آنهم چندبار قوی تر از فشاری که توسط راننده به فلکه فرمان اعمال می شود.
فشاری که پمپ هیدرولیک ایجاد می کند به یکطرف پیستونی اعمال می شود که به میل فرمان متصل است. بدین طریق که یک نیروی کم توسط دست راننده به یک نیروی بزرگ تبدیل می شود، می تواند به آسانی به اصطکاک چرخ ها و زمین غلبه کند.
مجموعه هیدرولیک فرمان خودرو متشکل شده از :
پمپ هیدرولیک فرمان
شیلنگ ها و لوله های فشار قوی و فشار ضعیف
شیر هیدرولیک فرمان
سیلندر و پیستون هیدرولیک فرمان
شانه ای و میل فرمان
مخزن روغن هیدرولیک
بست ها، ارینگ ها و کاسه نمدها
حال که از اجزای این سیستم آگاه شدیم باید ببینیم نقاطی که موجب نشتی روغن هیدرولیک می شوند کدام قسمت ها هستند. در ادامه ی نوشته به علائم و خرابی های سیستم هیدرولیک فرمان پرداخته ایم.
علل نشتی روغن هیدرولیک فرمان
نشتی در مداراتی که سیال در آن جریان دارد،در خودرو به وفور دیده می شود. در کارشناسی های انجام شده توسط کارآزموده، ثابت شده بسیاری از خودروهای دست دوم یا کارکرده به هنگام فروش، نشتی روغن داشته اند. از جمله ی این نشتی ها می تواند نشتی روغن هیدرولیک فرمان باشد.
نشتی در مدار هیدرولیک فرمان می تواند به دلایل مختلف اتفاق بیفتد.از جمله این علل می توانند شل بودن اتصالات، ایراد و خرابی در درزبندها، خرابی و پوسیدگی ارینگ ها، ترک داشتن شیلنگ های رابط، واشر و دیافراگم پمپ هیدرولیک، شکستگی مخزن هیدرولیک، ارینگ های شیر هیدرولیک فرمان و….باشد. نشتی روغن هیدرولیک بیشتر در خودروهای با کیلومتر بالا و یا فرسوده اتفاق میفتد.در صورتیکه روغن هیدرولیک نشتی داشته باشد می تواند ایراداتی را بوجود بیاورد که سفت شدن غربیلک فرمان از جمله این ایرادات است.همچنین روغن هیدرولیک خاصیت خورندگی دارد و قابل اشتعال است.
نشتی روغن از مدار هیدرولیک می تواند علاوه بر کثیف کردن قسمت هایی از خودرو، موجب اشتعال گردد و یا دینام خودرو را بسوزاند. (در خودروهایی مثل پژو 206 که مخزن و پمپ هیدرولیک در بالای دینام قرار دارد.) در خودرویی مانند پژو 405 که مخزن روغن هیدرولیک از طریق شیلنگ هیدرولیک به پمپ متصل می شود، نشتی روغن می تواند از محل اتصال شیلنگ و مخزن باشد که بسیار هم شایع است.این ایراد با تعویض بست یا شیلنگ برطرف می گردد. نشتی روغن بر روی رنگ شاسی خودرو، می تواند رنگ را به مرور از بین ببرد.
چگونه متوجه شویم نشتی روغن هیدرولیک فرمان وجود دارد؟
ممکن است برای شما نیز پیش آمده باشد که نگاهی به مخزن هیدرولیک فرمان خودرویتان انداخته و متوجه علائمی که روی بدنه مخزن است شده باشید.درست است، سه نشانه بر روی بدنه مخزن موجود است
1) مینیموم یا حداقل که با نوشته لاتین L نیز نمایش داده می شود.
2)حد متوسط یا میانگین
3)حداکثر مقدار یا فول که با حرف لاتین F نیز نمایش داده می شود.
این سه علامت نشان می دهند که سطح روغن هیدرولیک در چه وضعیتی قرار دارد. اگر نشتی روغن هیدرولیک در مدار وجود داشته باشد سطح روغن پایین آمده است. نیاز است هر از گاهی به بررسی سطح روغن و کیفیت آن دقت کنیم.
کم بودن روغن در مخزن هیدرولیک می تواند نشانه ای از کم کردن روغن یا وجود نشتی در مدار هیدرولیک باشد. با دقت به اطراف مخزن نگاه کنید، شیلنگ های رابط و بست ها را چک نمایید.اگر نشتی در این قسمت ها نبود نیاز است به سراغ قسمت های دیگر همچون پمپ هیدرولیک و شیر هیدرولیک فرمان بروید. برای بررسی نشتی روغن از ناحیه شیر کنترل مدار هیدرولیک می توانید با چرخاندن کامل فرمان به یکطرف و نگاه کردن اطمینان حاصل کنید. اگر نشتی در این قسمت وجود داشته باشد گردگیرهای شانه ای فرمان چرب شده اند.