عمر خاموشی‌ها به سررسید – مجله ایرانی
باوجود اینکه اینکه خاموشی و ناترازی در صنعت برق به این دولت به ارث رسید اما دولت سیزدهم با سیاست ارتقای توان نیروگاه‌ها و اجرای طرح‌های مدیریت مصرف، اجازه نداد خاموشی مهمان ناخوانده خانه‌های مردم بماند.
به‌گزارش مجله ایرانی، در تابستان سال ۱۴۰۰ میان تولید و تقاضای برق ۱۵ هزار مگاوات ناترازی وجود داشت، این در حالی است که سالانه ۵ درصد بر تقاضای مصرف برق کشور افزوده می‌شود که رقمی بیش از ۳۵۰۰ مگاوات است. از سوی دیگر توسعه ظرفیت نیروگاهی در دوره‌های قبل متناسب با رشد تقاضا نبوده آن هم به دلیل عقب‌ماندگی‌هایی که در این بخش وجود داشته، بنابراین توسعه حداقل ۳۵ هزار مگاوات به ظرفیت نیروگاهی کشور در افق چهار ساله فعالیت دولت دیده شد که رشدی معادل ۴۱ درصد ظرفیت‌های ایجاد شده تاکنون است.
همچنین در سال ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ با کمبود سوخت نیروگاه‌ها مواجه بودیم، فرسودگی و سرمایه‌گذاری ناکافی در زیرساخت‌های حیاتی، افزایش بی‌رویه مصرف برق در بخش‌های مختلف اعم از بخش خانگی، صنایع و کشاورزی و ناترازی مالی از جمله مسائل گریبانگیر صنعت برق بود. در این بین بدهی‌های صنعت برق رو به فزونی بود و حجم بدهی وزارت نیرو به پیمانکاران برق به‌حدی شد که از حجم بدهی دولت به بانک مرکزی هم فراتر رفت و هر سال بر حجم آن افزوده می‌شد.
از طرف دیگر یکی از مهم‌ترین دلایل خاموشی‌ها در سال گذشته، کاهش بارندگی‌ها و افت ۵۰ درصدی مخازن سدها برای تولید برق از نیروگاه‌های برقابی بود البته روایت تأیید نشده‌ای هم در سال ۱۴۰۰ وجود داشت مبنی بر اینکه، تکرار سیل ۱۳۹۹ به نادرستی پیش‌بینی شده بود و به همین دلیل، بخشی از منابع سدها باهدف مدیریت سیل خالی شد اما هیچ بارش یا سیلی، جای خالی آب رها شده را پر نکرد.
به‌هرحال دلیل کمبود منابع مخازن سدها در سال ۱۴۰۰ هر چه بود، وزارت نیرو امکان تولید برق از نیروگاه‌های برقابی را از دست داد و به‌این‌ترتیب، حدود ۸۰۰۰ مگاوات از برق تولیدی نیروگاه‌های برقابی از مدار خارج شد.
برهمین اساس و برای خروج از شرایط موجود، رویکردهای متعددی تبیین و ارائه شد. یکی از این رویکردها «توسعه و ارتقای ظرفیت‌های تولید برق» در کشور بود که برنامه‌هایی چون احداث نیروگاه‌های حرارتی، ارتقای توان تولید نیروگاه‌های موجود، احداث نیروگاه‌های خودمصرف صنایع، جهش در احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر، تعمیرات و ارتقای راندمان نیروگاه‌ها بر مبنای آن پیش‌بینی شد.
در رویکردی دیگر «توسعه و بهبود زیرساخت‌های شبکه» مورد توجه قرار گرفت، به‌طوری‌که از آغاز فعالیت دولت سیزدهم تا کنون بیش از ۷۰۰۰ مگاوات ظرفیت نیروگاهی جدید به مدار آمده است. در بخش نیروگاه‌های خودتامین صنعت نیز تاکنون ۳۶ فقره موافقت اصولی احداث نیروگاه سیکل ترکیبی به ظرفیت ۱۵ هزار و ۴۰۴ مگاوات صادر شده است.
مدیریت تقاضا و بهینه‌سازی مصرف نیز از دیگر اقداماتی بود که به‌طور ویژه روی آن سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی شد، در این رابطه حکم معطل مانده قانون بودجه سال۱۴۰۰ اجرایی و با تصویب هیات‌دولت، اصلاح تعرفه‌های برق مشترکان پرمصرف در دستورکار قرار گرفت و با ابلاغ تعرفه‌های پلکانی برای مصارف خارج از الگوی مصرف، گام‌بزرگی در جهت تغییر رفتار مصرفی این دسته از مشترکان برداشته شد.
بر این اساس در تابستان سال گذشته هشت میلیون و ۲۰۰هزار مشترک برق مشمول قبوض رایگان برق شده یا بستانکار شدند و رقمی بالغ بر ۱۳۵۰میلیارد تومان تحت عنوان پاداش به مشترکان خانگی اختصاص یافت. امسال نیز این طرح اجرایی شده اما وسعت آن وسیع‌تر است به‌طوری که همه مشترکان مشمول این طرح می‌شوند و میزان پاداش نیز افزایش یافته است.
یکی از مسائلی که در دولت قبل موجب وقوع خاموشی‌ها شد عدم انجام به‌موقع تعمیرات نیروگاهی بود براین‌اساس وزیر نیروی دولت سیزدهم بر انجام به‌موقع تعمیرات نیروگاهی باهدف پیشگیری از خاموشی‌ها تأکید کرد. موضوعی که در دو سال گذشته به‌طور دقیق پیش رفته است، بر اساس اعلام بخش عمده تعمیرات نیروگاه‌ها در ابتدای خرداد ماه به اتمام رسیده و اکنون راندمان فعلی نیروگاه ها به ۳۹.۱ درصد رسیده است که مطابق برنامه‌ریزی های صورت گرفته تا پایان ۱۴۰۲ راندمان نیروگاه‌ها به ۳۹.۲ درصد می‌رسد.
مجموع اقدامات صورت گرفته در حوزه افزایش توان نیروگاه‌ها و مدیریت مصرف موجب شده تا کشور با مشکل خاموشی مواجه نشود و بتواند با ارائه راهکارهایی بر ناترازی صنعت برق غلبه کند.
انتهای پیام