تپش قلب در بارداری و آنچه باید بدانید
به طور کلی در دوران بارداری تمام فعالیت ها و عملکرد های بدن دچار تغییر می شوند. تجربه تپش قلب در بارداری نیز یکی از این تغییرات است. احساس تپش قلب مانند حس تکان و لرزش درون قفسه سینه است و می‌تواند منجر به وحشت، اضطراب و ناتوانی در تنفس یا تنگی نفس شود. گرچه تپش قلب در بارداری امری طبیعی است اما گاهی می‌تواند نگران کننده باشد. تقریباً هر فرد در زندگی خود ممکن است گاهی دچار تپش قلب شود؛ اما اکثر زنان در دوران بارداری به دلایل مختلفی می توانند نسبت به یک فرد عادی بیشتر دچار تپش قلب شوند. ما در این مقاله به برخی از سوالات شما از جمله علت تپش قلب ناگهانی در بارداری، علائم تپش قلب در بارداری و نیز تپش قلب در اوایل بارداری پرداخته ایم.
علت تپش قلب در بارداری:
تپش قلب در بارداری از چه زمانی شروع میشود؟ و علل تپش قلب در دوران بارداری چیست؟
افزایش ضربان قلب در بارداری یک اتفاق شایع است و معمولاً بدون علت خاصی در زمان هایی که فرد تحت استرس و اضطراب بوده یا هیجان‌زده است، ایجاد می شود. معمولاً زنان در هنگام تپش قلب در بارداری، احساس تنگی نفس نیز دارند که اغلب پس از چند دقیقه خود به خود بهبود می‌یابد. عوامل مختلفی علت تپش قلب و تنگی نفس در بارداری یا به طور کلی دلیل تپش قلب در بارداری هستند که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
• افزایش حجم خون:
بدن زن باردار نسبت به فرد عادی، معمولا 50 درصد خون بیشتری دارد. این تغییر در حجم خون به دلیل رفع نیاز جنین به مواد مغذی موجود در خون مادر می‌باشد. با این حال، مادر باید حجم خون افزایش‌یافته را با همان قلب به گردش درآورد، به این معنی که قلب باید بیشتر کار کند. در نتیجه این امر منجر به افزایش تپش قلب در بارداری خواهد شد.
• افزایش هورمون پروژسترون:
هورمون پروژسترون در زمان بارداری افزایش می یابد. این هورمون مسئول ایجاد تغییرات جسمی و روانی مختلفی می‌باشد. یکی از تأثیرات پروژسترون افزایش ضربان قلب و افزایش عملکرد قلب می‌باشد. این کار باعث گردش خون کافی برای خونرسانی به رحم میشود. در نتیجه تعداد ضربان قلب افزایش یافته و منجر به تپش قلب میشود.
• مصرف محصولات کافئینی:
گاهی اوقات تپش قلب می‌تواند در نتیجه مصرف مقدار بالایی کافئین باشد. کافئین یک ماده غذایی موجود در بعضی مواد خوراکی مانند شکلات، کیک، شیرینی و نوشیدنی‌هایی مانند نوشابه و قهوه می‌باشد. اگر کافئین علت تپش قلب باشد، با به حداقل رساندن مصرف آن به راحتی می‌توان تپش قلب و تعداد ضربان قلب را کاهش داد.
• پاسخ‌های هیجانی:
تپش قلب در مواردی در افراد غیرباردار نیز دیده میشود، مواردی مانند قرار گرفتن در موقعیت‌هایی که منجر به اضطراب، استرس، شوک، عصبانیت، فعالیت فیزیکی بیش از حد و یا ترس می‌شوند. در صورتی که تپش قلب و تنگی نفس در بارداری نتیجه‌ی استرس و اضطراب باشد، باید سعی کنید عوامل استرس زای اطراف خود را کاهش دهید، چندین بار در روز نفس عمیق بکشید و ذهن خود را آرام کنید. یوگا و ماساژ در بارداری از فعالیت‌های بسیار مفید برای کاهش تنش و اضطراب در بارداری می‌باشند.
در چه مواردی در صورت تپش قلب در بارداری، باید نگران بود؟
در برخی موارد، تپش قلب بارداری ممکن است علامتی از پرکاری تیروئید باشد که می‌تواند تهدید کننده حیات جنین باشد؛ بنابراین تشخیص و شروع درمان به موقع از اهمیت زیادی برخوردار است. در موارد نادری تپش قلب با کوتاهی نفس ها و تنگی نفس در بارداری همراه می‌باشد که می‌تواند علامتی از آریتمی قلبی باشد. در آریتمی قلبی، ضربان قلب نامنظم است. در این موارد نیاز به اقدام فوری می‌باشد، به خصوص اگر با دشواری در تنفس، تنگی نفس، غش کردن، گیجی و ضربان قلب نامنظم همراه باشد.
همچنین در برخی موارد تپش قلب می‌تواند تعریف یک بیماری قلبی باشد. بنابراین در صورت نگرانی، بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کرده تا بررسی‌های تکمیلی انجام شود. اگر در هر زمانی تپش قلب در بارداری توأم با درد قفسه‌ی سینه، غش کردن، آریتمی قلبی (ضربان قلب نامنظم)، تعریق و تهوع بود، باید سریعاً به اورژانس مراجعه کنید.
راهکارهای مقابله با تپش قلب در بارداری:
درمان تپش قلب در بارداری به عامل ایجاد کننده آن و علت تپش قلب بستگی دارد. اکثر موارد تپش قلب در بارداری آسیب زننده نبوده و معمولاً بدون مداخله بهبود می‌یابند. بنابراین اگر تپش قلب بارداری ناشی از بیماری های زمینه‌ای نباشد، معمولاً توصیه‌هایی توسط پزشک ارائه میشود.
توصیه‌های مربوط به تپش قلب در بارداری:
- استرس و اضطراب خود را با تکنیک‌هایی همچون ورزش، یوگا، رایحه‌درمانی و غیره کاهش دهید؛
- برخی نوشیدنی‌ها و غذاهای حاوی کافئین، نیکوتین، داروهای مخدر و الکل را مصرف نکنید؛
- از مصرف داروهای تحریک‌کننده مانند برخی داروهایی که برای درمان سرماخوردگی و سرفه تجویز می‌شوند و برخی مکمل‌های غذایی و گیاهی که به راحتی در دسترس هستند، اجتناب کنید.
ضربان معمولی قلب در دوران بارداری
بارداری تغییرات زیادی در بدن خانم باردار ایجاد می کند. یکی از این تغییرها، تغییر در ضربان یا تعداد تپش های قلب یا نبض شما در یک دقیقه است. این افزایش ضربان، نشان دهنده این است که قلب سخت تر کار می کند. یعنی این که خون بیشتری به سرتاسر بدن می فرستد. متخصص قلب در دوران پیش از بارداری، بارداری و زایمان مدام ضربان قلب شما و دیگر علایم حیاتی تان مثل فشار خون را اندازه گیری و کنترل میکند تا مطمئن شود خطری شما را تهدید نمی کند.
چه زمانی به متخصص قلب و عروق مراجعه کنیم؟
فقط یک متخصص قلب و عروق می تواند به طور صحیح، علت تپش قلب در بارداری را تشخیص دهد. او کار خود را با پرسیدن سوالاتی درباره سابقه پزشکی بیمار و علایم و نشانه های موجود شروع می کند. اگر خانمی هر کدام از گزینه های زیر را داشت، باید به متخصص قلب و عروق مراجعه کند:
- سابقه تپش قلب
- سابقه بیماری های قلبی
- سابقه هرگونه بیماری ای که روی قلب تأثیر می گذارد
- سابقه بیماری های قلبی در خانواده
متخصص قلب و عروق بعد از این که از سابقه بیماری ها مطلع شد، ضربان قلب شما را اندازه گیری می کند تا ببیند ضربان طبیعی هستند یا نه. در نهایت آزمایش های لازم را توصیه میکنند تا بتوانند علت تپش قلب در بارداری را به طور دقیق مشخص کنند.
آزمایشاتی مثل:
گرفتن آزمایش خون و مطلع شدن از مشکلات خون و چگونگی کارکرد غده تیروئید
گرفتن نوار قلب برای اندازه گیری هدایت الکتریکی قلب
آزمایش هولتر ریتم، برای اندازه گیری ضربان قلب در بازه زمانی طولانی تر