به گزارش خبرگزاری آنلاین، رئیس قوه قضائیه در نشست فصلی شورای عالی قوه قضائیه (۳۰ فروردین ۱۴۰۳)، ضمن انتقاد از برخی احکام قضائی گفت: با صدور احکام ناظر بر محرومیت‌های اجتماعی افرادِ مجرم و خاطی نباید به گونه‌ای عمل شود که زندگی فرد و یا خانواده او فلج شود؛ برای نمونه، توقیف و مسدود کردن «کد ملی» فرد، از آن دست اقداماتی است که مگر در موارد استثنایی و خاص، واقعاً ضرورتی ندارد.
در پی سخنان رئیس قوه قضائیه در رابطه با مشکلات ناشی از مسدودسازی کد ملی افراد، حجت‌الاسلام والمسلمین حمزه خلیلی، معاون اول قوه قضائیه با صدور بخشنامه‌ای، کلیه مراجع قضائی را از انسداد کد ملی متهم و محکوم‌علیه جهت دسترسی به آن‌ها، منع کرد.
معاون اول قوه قضائیه، در بخشنامه‌ای که در تاریخ ۲۳ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ خطاب به رؤسای کل دادگستری استان‌ها صادر شد، به آن‌ها متذکر شد، محروم نکردن اشخاص از حقوق شهروندی با استفاده از مسدودسازی کد ملی، فاقد وجاهت قانونی بوده و لازم است مراجع قضائی از این اقدامات اجتناب ورزند.
بخشنامه ممنوعیت انسداد کد ملی متهم خطاب به رؤسای کل دادگستری استان‌ها
نظر به اینکه حسب گزارش‌های واصله یکی از روش‌های معمول در برخی مراجع قضائی در اجرای احکام، توقیف یا انسداد کد ملی افراد با هدف الزام آن‌ها به پرداخت محکوم‌به، نیم عشر و یا جزای نقدی و یا ممنوع کردن ارائه خدمات مربوط به کد ملی آنان است و از آنجا که این قبیل محدودیت‌ها موجب محرومیت اشخاص از حقوق مدنی و شهروندی از جمله ممانعت از تبادل اطلاعات مرتبط بیماران جهت تهیه دارو، ملزومات و خدمات پزشکی و محدودیت برای خانواده‌ها در ثبت ازدواج و طلاق، اخذ شناسنامه برای فرزندان که نقشی در فرایند ارتکاب جرم نداشته و به طور کلی ناقض حقوق اساسی اشخاص است و با توجه به اینکه در قوانین فعلی نصّی در خصوص جواز محرومیت از دریافت خدمات هویتی و سجلی به‌منظور دسترسی به متهم یا محکوم‌علیه وجود ندارد، احضار یا جلب برای اجرای احکام قطعی کیفری به همان نحو است که در قانون آئین دادرسی کیفری مصوب ۹۲ مواد ۴۸۴ به بعد به ویژه ماده ۵۰۰ قانون موصوف پیش‌بینی شده است.
وظیفه اجرای احکام صرفاً اجرای محکومیت‌های مالی مندرج در دادنامه می‌باشد و تحمیل مجازات دیگر به محکوم‌علیه فاقد مجوز قانونی است؛ لذا محروم نمودن اشخاص از حقوق شهروندی با استفاده از مسدودسازی کد ملی، فاقد وجاهت قانونی بوده و لازم است مراجع قضائی از این اقدامات اجتناب ورزند.
رؤسای کل دادگستری‌ها موظف به نظارت بر حسن اجرای این بخشنامه هستند.