دوره آموزش FPGA مقدماتی FPGA یا Field Programmable Gate Array یک مدار مجتمع است که می توان آن را پس از اتمام فرآیند تولید، مطابق نیاز طراح برنامه ریزی نمود و روابط منطقی بین پایه های ورودی و خروجی را تغییر داد. این تراشه ها نیمه رساناهایی هستند که از تعداد زیادی جزء کوچک الکترونیکی یا سلول به نام بلوک منطقی (Logic Block) ساخته شدهاند. این سلول از نظر منطقی چیزی بین یک مدار الکترونیکی و یک میکروکنترلر است. در واقع، FPGA یک تراشه قابل برنامهریزی است.
این تراشهها برای توسعه سخت افزارهای دیجیتالی پیچیده و اجتناب از ساخت بردهایی با تراشههای گسسته به وجود آمدهاند. با استفاده از تراشههای FPGA بردهایی که قبلاً با تعداد زیادی از تراشههای دیجیتال ساخته میشدند، در یک تراشه FPGA با سرعت بالاتر و امکان بهروزرسانی کردن سخت افزار پیادهسازی میشوند. هدف از دوره آموزشی FPGA چیست؟ FPGA ها برای ایجاد سیستمهایی با انعطاف پذیری بالا مورد استفاده قرار میگیرند.
FPGAها با ارائه یک معماری برنامهپذیر، قیمت پایین و زمان راهاندازی اندک و مهمتر از همه، ایجاد امکان پردازش موازی مشکلات متعدد مهندسین و طراحان مدارات دیجیتال را رفع نمودهاند. از دیگر مزایای استفاده از FPGA ها در طراحی ها، میتوان به سرعت بالای پردازش و فرکانس کاری بسیار بالای آنها اشاره کرد. FPGA ها در حوزههای گستردهای از جمله پردازش سیگنال، پردازش تصویر، فیلترهای دیجیتال، سیستمهای انتقال دیتاهای دیجیتال، سیستمهای مخابراتی و سیستمهای مختلف کنترلی به کار برده میشوند.
هدف از دوره آموزشی FPGA مقدماتی آشنایی با معماری داخلی FPGAها، نحوه برنامهریزی و استفاده از آنها، بهینهسازی برنامهها، شبیهسازی برنامهها، معرفی ابزارهای مورد استفاده جهت کار با تراشه های FPGA و استفاده از تراشهها در پروژههای جدی با نرخ بالا و حجم پردازش سنگین است. دوره آموزش FPGA مقدماتی مناسب چه کسانی است؟ این دوره برای کسانی که علاقمند به کار در حوزههای الکترونیکی و فضاهای مرتبط آن در ایران و یا خارج از کشور هستند، مناسب است.
همچنین دانشجویانی که در زمینههای تحقیقاتی مشغول هستند، میتوانند از مفاهیم گفته شده استفاده نمایند. به طورکلی، یکی از قدرتمندترین تراشههایی که امروزه در کاربردهای مختلف الکترونیکی، مخابراتی و کنترل مورد استفاده شرکتهای بزرگ دنیا و ایران میباشد ، تراشههای FPGA است که با فراهم آوردن بسترهایی برای پردازش سیگنال، و با بهبود قابلیتهای پردازندهها و … در بسیاری از کاربردها مورد استفاده قرار گرفتهاند.
بعد از فراگیری دوره آموزش FPGA مقدماتی در مکتب خونه چه مهارتهایی کسب خواهید کرد؟ این دوره آموزشی در دو دوره مقدماتی و پیشرفته ارائه میشود که شما پس از گذراندن دوره مقدماتی با مفاهیم اساسی مربوط به معماری FPGAها، مقایسه آنها با دیگر پردازندهها، ساختارهای برنامه نویسی موجود برای FPGAها، فرآیند شبیهسازی و پیادهسازی آنها آشنا میشوید و با انجام پروژههای درنظر گرفته شده، در این مباحث به تسلط خوبی خواهید رسید.
FPGA چیست؟ FPGA مخفف Field-Programmable Gate Array است و میتواند به عنوان یک تراشه سختافزاری تعریف شود که برای انجام عملیات منطقی استفاده میشود. FPGA از یک شبکه یکپارچه یا مجموعهای از بلوکهای منطقی که در یک تراشه قرار گرفتهاند، تشکیل شدهاند. که در آن مدارها گیتهای منطقی قابل برنامهریزی هستند.
FPGAها از بلوکهای منطقی قابل تنظیم جداگانه یا CLB تشکیل شدهاند که از طریق اتصالات قابل برنامهریزی به هم متصل میشوند. همانطور که از نام فنآوری نیمه هادی نشان داده شده است، مزایای FPGA به دلیل توانایی آنها برای برنامهریزی در هنگام پیادهسازی در زمینه در مقابل انواع دیگر تراشههای نیمه هادی مانند ASIC شناخته شده است.
برای مثال یک ASIC یا یک مدار مجتمع خاص برنامه برای انجام یک کار خاص طراحی شده است. به این ترتیب، تنها یک عملکرد را انجام میدهد و نمیتوان آن را به چیز دیگری تغییر داد، همچنین نمیتوان آن را پاک کرد و بازنویسی کرد تا دوباره از تراشه استفاده شود.
از سوی دیگر، یک FPGA را میتوان دوباره برنامهریزی کرد و دوباره مورد استفاده قرار داد و در مورد سفارشیسازی و شخصیسازی بسیار انعطاف پذیرتر است، به خصوص زمانی که در این زمینه مستقر شود. این امر باعث میشود FPGA نسبت به ASIC در برنامههای خاص بسیار مناسبتر و ارجحتر باشد.
با کمک یک FPGA میتوانید برنامهای بنویسید که بر روی یک تراشه سیلیکونی بارگذاری و عملکردها آن اجرا شود. اگر میخواهید یک تراشه را بهینه کنید تا با حجم کاری خاصی متناسب باشد، میتوانید از یک تراشه FPGA استفاده کنید. FPGAها میتوانند با نیازهای مدرن از پیچیدگی بالا و دستگاههای با کارایی بالا خود را مطابقت دهند.
آنها همچنین چگالی منطقی بیشتر، پردازندههای تعبیهشده، بلوکهای DSP و کلاک را از دیگر ویژگیهای برجسته ارائه میدهند. FPGA برای سیستمهاییایدهآل است که در آن بهروزرسانیهای مداوم الزامی است.
اگر یک پردازنده نیاز به تغییراتی داشته باشد، تراشههای FPGA میتوانند در صورت نصب آنها را برای ایجاد این تغییرات مورد استفاده قرار دهند و نیاز به خرید سختافزار جدید را از بین ببرند. اگر از تراشههای FPGA در خودروها استفاده میشود، میتوان با کمک این تراشهها حتی پس از فروختن آنها را بهروزرسانی کرد.
این تراشهها همچنین اغلب توسط مشاغل سازمانی استفاده میشوند، زیرا میتوان آنها را با استفاده از مسیر دادهای که با تجزیه و تحلیل دادهها، استنتاج تصویر و حتی فشردهسازی مطابقت دارد، دوباره برنامهریزی کرد. هدف اصلی از ساخت FPGA در ابتدا، هدف اصلی یک تراشه FPGA، نمونهسازی اولیه ASICها بود.
مزیت استفاده از FPGA برای این منظور این است که میتوان آن را بارها و بارها برنامهریزی کرد، تا زمانی که یک طرح نهایی شود و هیچ اشکالی در طراحی پیدا نشود. به طور مثال، اینتل که یک نام بزرگ در صنعت فناوری اطلاعات است، از FPGA برای نمونهسازی اولیه تراشههای دائمی جدید استفاده میکند تا از کیفیت، عملکرد و یکپارچگی آنها اطمینان حاصل کند.
با در نظر گرفتن ویژگیهای مفید مختلف تراشههای FPGA، میتوان انواع مختلفی از برنامهها را نام برد که استفاده از FPGAها برای آنها مناسبتر هستند. FPGAها معمولاً برای پروژههای با حجم کم و پیچیدگی بالا استفاده میشوند، زیرا سفارشیسازی را ارائه میدهند. کاربردهای اصلی FPGAها را میتوان در برنامههای پزشکی، پردازش تصویر و تصویر، مخابرات و دیتاکام، سرور و ابر و دفاع و فضا جستجو کرد.
آینده شغلی دوره FPGA مقدماتی
تراشه های FPGA دارای قدرت و سرعت بالا در انجام محاسبات پیچیده و همچنین توان مصرفی پایین هستند اما به دلیل اینکه مانند میکروکنترلر ها واحدهای جانبی متعددی رادر اختیار کاربر قرارنمی دهند استفاده از آن ها هزینه بر بوده و دارای قیمت بالایی نیز هستند.
معمولادر صنایع و شرکت هایی که به تولید محصولات برق و الکترونیک می پردازند، هزینه تمام شده محصول اولویت بیشتری نسبت به سرعت و کارایی دارد بنابراین از میکروکنترلرهای رایجی چون AVR ، ARM و PIC استفاده می شود.
اما در کاربردهای نظامی همچون مخابرات، هوا فضا و … این سرعت و کارایی سیستم است که حرف اول را می زند و هزینه اهمیت چندانی ندارد. بنابراین این صنایع عمدتا از FPGA استفاده می کنند. پس مسلما این صنایع نیازمند متخصصین با دانش کافی در حوزه FPGA جهت انجام پروژه های مختلف خواهند بود.
البته این بدان معنی نیست که این دو بخش مختلف صرفا از تراشه های های معرفی شده استفاده کنند بلکه هر صنعت و شرکتی با توجه به نیازها و اهداف اصلی خود، بهترین گزینه را انتخاب می کند. بنابراین یادگیری راه اندازی و کار با تمامی تراشه های های متداول و مورد استفاده تمامی صنایع باعث می شود تا یک مهندس با قابلیت های تمامی آنها آشنا شده و در مواقع لزوم بهترین و مناسب ترین گزینه را برای کار انتخاب نماید.
روش برگزاری دوره FPGA مقدماتی
هدف دوره FPGA آموزش و آشنایی با ساختارها و اجزاء تشکیل دهنده زبان VHDL به منظور طراحی با FPGA می باشد. علاوه بر این ، دانشجو در طی دوره با FPGA و ساختارهای داخلی آن آشنا شده و همچنین کار با نرم افزارهای لازم جهت طراحی و شبیه سازی با FPGA را خواهد آموخت .
دانشجویان پس از گذراندن این دوره قادر به توصیف انواع واحد های سخت افزاری دیجیتالی و پیاده سازی و شبیه سازی نتایج خواهند بود. تمرکز اصلی این دوره بر روی پیاده سازی انواع ساختارهای ترکیبی و ترتیبی دیجیتالی و ارتباطات میان آنها و سایر سخت افزارهای مرتبط خواهد بود.
در بخش نرم افزاری این دوره، پروژه ها در نرم افزار ISE ساخته شده و روی برد آموزشی شرکت نیراسیستم که به تعداد کافی در اختیار دانشجویان قرار می گیرد به صورت سخت افزاری پیاده سازی خواهند شد. هسته مرکزی این برد Spartan3 و از خانواده Xilinx بوده و دارای امکانات و واحدهای مختلف جهت راه اندازی در این دوره می باشد.