مشکلات روستای کبودان ناشی از فعالیت معادن، واقعیت یا سهم خواهی؟

یکی از اهالی این روستا که پیگیر مشکلات ناشی از فعالیت معادن برای کبودان شده است، در خصوص وضعیت فعلی و مشکلات فعالیت معادن گفت: گرچه معادن مدعی شده‌اند امتیازاتی به روستاهای اطراف داده‌اند اما در واقع این گونه نیست و صحت ندارد.

روستای کبودان اولین قربانی فعالیت معادن

عابدینی به عنوان نماینده کشاورزان، از روستای کبودان به عنوان اولین قربانی فعالیت معادن نام برد و افزود: فعالیت معادن روستای کبودان عواقب زیست‌محیطی بسیاری در پی دارد که کم شدن آب قنات و تخریب گسترده محیط‌زیست از آن جمله است.

وی با اشاره به اینکه متأسفانه معادن از هیچ کاری دریغ نکرده‌اند و حوزه آبخیز روستا که در بالادست کبودان قرار دارد را به مرور تخریب می‌کنند، بیان کرد: معادن تمامی کوه‌ها را نابود کرده و اصلاً هم پاسخگو نیستند و هر زمان هم که پیگیر شدیم می‌گویند مجوز دارند.

عابدینی اظهار کرد: گرچه مدیران معادن مدعی هستند ۷۰ تا ۸۰ نفر را در معادن مشغول به کار کرده‌اند اما از سوی دیگر آب قنات که بخش کشاورزی از آن بهره می‌برد را نابود می‌کنند.

وی تخلفات معادن را بسیار گسترده دانست و گفت: قبلاً معادن هر دو روز انفجار داشتند اما الان هر روز انفجار دارند و ‌پسماند و دورریزهای معدنی باطله را بالادست مادر چاه قنات می‌ریزند.

این نماینده کشاورزان روستا با بیان اینکه در همین خصوص ریاست دادگستری به همراه جمعی از مسئولان از منطقه بازدید داشته‌ و دستوراتی برای پیگیری صادر کرده‌اند، افزود: علیرغم اینکه امسال بیشترین میزان بارندگی و سیلاب را در منطقه داشته‌ایم اما به دلیل فعالیت و انفجارهای معادن، روز به روز آب قنات رو به کاهش است.

وی در ادامه با اظهار تأسف از اینکه معادن تمامی درختچه‌های مسیر برای ایجاد راه را از بین برده و قطع کرده‌اند، تصریح کرد: در منطقه کبودان سه معدن فعالیت دارد و از ۱۳ سال قبل مقرر شد یکی از این معادن یک درصد درامد سالیانه را به مناطقی که تخریب می‌کند اختصاص دهد که شامل روستای کبودان می‌شد و همچنین کارگران مورد نیاز معادن از اهالی همین روستا تأمین شود، اگرچه تمامی این موارد را مستند داریم اما تا به امروز این اتفاق نیفتاده و یک درصد را تخصیص نداده‌اند.

عابدینی بیان کرد: از سویی ماشین‌های سنگین از روی قنات رد می‌شوند و تخریب گسترده دارند وقتی هم اعتراض می‌کنیم می‌گویند نیرو را از روستای کبودان تأمین کرده‌ایم.

وی اظهار کرد: هر زمان قنات روستای کبودان خشک شود قطعاً اهالی این منطقه که جمعیتی بالغ‌بر ۲ تا ۳هزار نفر دارد با مشکلات بسیاری مواجه خواهند شد.

نماینده کشاورزان روستای کبودان گفت: تاکنون به جز به کارگیری تعدادی از جوانان در معادن و توزیع پک‌هایی بین اهالی و محرومین روستا در برخی مناسبت‌ها، کار دیگری نکرده‌اند.

وی با بیان اینکه بر اساس دستور دادستان مقرر شده کارشناسانی از استان برای بررسی وضعیت موجود به شهرستان بیایند، افزود: بر اساس دستور دادستان اگر تخلفشان محرز شود از ادامه فعالیتشان جلوگیری خواهد شد.

عابدینی با اشاره به اینکه انتظار داریم معادن، سهم روستای کبودان را پرداخت کنند، بیان کرد: انتظار داریم در خصوص تأمین آب این روستا به ما تضمین بدهند که اگر قنات به دلیل فعالیت معدن خشک شد از هر راه دیگری منابع جایگزین را تأمین کنند.

وی با اعلام اینکه در حال حاضر ۶۰۰ خانوار در روستای کبودان ساکن هستند، افزود: ۸۰ درصد اهالی روستا کشاورز هستند و باقی نیز در معادن فعالیت دارند.

عابدینی با بیان اینکه آب مورد نیاز بخش کشاورزی فقط از طریق قنات تأمین می‌شود، بیان کرد: روستای کبودان ۲۰ کلاته داشته که تاکنون ۱۸ کلاته خشک شده است.

وی با اشاره به اینکه روستای کبودان دو قنات علیا و سفلا داشته است، افزود: متأسفانه قنات سفلی خشک شده و آب دهی قنات علیا هم به شدت کاهش یافته است.

نماینده کشاورزان روستای کبودان گفت: اگر روند فعالیت و تخریب معادن به همین منوال پیش برود تا پایان امسال نه تنها قنات روستا خشک می‌شود بلکه اهالی با مشکلات جدی مواجه خواهند شد.

وی با بیان اینکه فاصله مادر چاه قنات با محلی که باطله‌های معدن ریخته می‌شود کمتر از 1000متر است، گفت: گرچه شورای قنات روستا درخواست دیدن اساسنامه معدن را داشته‌اند اما هنوز این اتفاق نیفتاده است.

تاکنون گزارش خاصی نداشته‌ایم

علی‌اصغر حمزه پور، رئیس اداره حفاظت محیط‌زیست بردسکن نیز در خصوص وضعیت فعالیت معادن روستای کبودان به مجله ایرانی گفت: به طور مداوم وضعیت منابع آبی، هوا، خاک و پسماند مورد پایش قرار می‌گیرد.

وی با بیان اینکه تمامی اطلاعات در سامانه جامعه محیط‌زیست انسانی ثبت می‌شود، افزود: هر کدام از معادن که از استانداردهای محیط‌زیست خارج شوند اخطاریه‌ها و مسائل قانونی پیگیری می‌شود.

حمزه پور با اشاره به اینکه تاکنون گزارش خاصی در خصوص آلودگی محیط‌زیستی ناشی از فعالیت معادن نداشته‌ایم، بیان کرد: حتی نمونه‌گیری آب قناتی که در پائین‌دست معدن روستای کبودان قرار دارد انجام شده و تاکنون مشکل خاصی گزارش نشده است.

وی با اعلام اینکه اگر کوچک‌ترین آلودگی را چاه‌ها نشان دهند سریعاً وارد عمل شده و کارهای قانونی را انجام می‌دهیم، گفت: تا زمانی که آلودگی اثبات نشود نمی‌توانیم کاری بکنیم.

عده‌ای در حال سهم خواهی از معادن هستند

 در این میان در خصوص آنچه از سوی نماینده کشاورزان روستای کبودان در خصوص تخریب‌های به وجود آمده ناشی از فعالیت معادن مطرح شده رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان بردسکن نظر دیگری دارد.

سید حسین هاشمی در این خصوص به مجله ایرانی گفت: در پی اعتراضات و گلایه‌های تعدادی از اهالی روستا به همراه دادستان و ریاست دادگستری بازدیدهای لازم از منطقه انجام شده و مشکل خاصی نبوده است.

وی با اشاره به اینکه دستورات لازم برای پیگیری از سوی دادستان صادر شده و منتظر اعلام نتایج کارشناسی شده هستیم، افزود: معادن حتی اجازه فعالیت در یک متر خارج از محدوده تعیین شده را ندارند و در صورت مشاهده با آنها برخورد خواهد شد.

هاشمی با بیان اینکه اگر معادن هر سه ماه یک بار حقوق دولتی خود را پرداخت نکنند، اجازه فعالیت نخواهند داشت، اظهار کرد: علیرغم اینکه معادن تاکنون کمک‌های بسیاری به روستا داشته‌اند اما درخواست کمک بیشتری دارند.

وی با بیان اینکه اگر قرار باشد مبلغی از محل سهم یک درصد حقوق معادن به روستا اختصاص یابد باید در کمیته برنامه‌ریزی به تصویب برسد، تصریح کرد: اقدامات لازم در این خصوص صورت گرفته است.

رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان بردسکن با اشاره به اینکه سال گذشته از محل حقوق دولتی معادن ۶ کیلومتر از جاده روستای دهان قلعه آسفالت شد، اذعان کرد: گرچه مبالغی در این راستا به شهرستان آمده اما باید مطالبه گری صورت گیرد.

هاشمی با بیان اینکه معادن تاکنون به خوبی مسئولیت اجتماعی خود را در روستاها انجام داده‌ و کوتاهی نداشته‌اند، بیان کرد: البته متأسفانه به نظر می‌رسد عده‌ای در این میان به دنبال سهم خواهی هستند.

وی افزود: با توجه به اینکه اعتراضاتی در خصوص ریخته شدن باطله‌های معدن بر روی سرچشمه قنات مطرح شده، مسئولان دستور بررسی داده‌اند تا در صورت صحت موضوع، مکان باطله‌ها جابجا شود.

رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت شهرستان بردسکن با اعلام اینکه تاکنون معادن حتی بیشتر از سهمشان به تعهدات عمل کرده‌اند، گفت: مشکل بیشتر بر سر زیاده‌خواهی‌های برخی افراد است و چون آنان به اهداف خود نمی‌رسند موضوعات را عمومی می‌کنند.

وی با اشاره به اینکه حتی برخی از جوانان روستا که در مشهد کار می‌کردند به روستا برگشته و در معدن مشغول به کار شده‌اند، افزود: معادن برای رفع مشکلات اهالی روستا حتی بیشتر از نیازشان نیروی مازاد جذب کرده‌اند.

 کبودان برای اهالی این منطقه فقط یک منطقه کوهپایه‌ای نیست. این روستا در قسمت‌های شمالی و شمال غرب و شمال شرق روستا در فاصله‌ای دورتر رشته کوه‌های بلندتری وجود دارد که می‌توان در این بین به کوه‌های بیژورد و کوه‌های تنگل بید و گاو تنوره اشاره کرد. قسمت جنوبی نیز به صحرا و دشت‌های وسیع منتهی می‌شود که در آنها نقاط بلند و مرتفع دیده نمی‌شود، گودال آهوبم که در قسمت‌های جنوب شرقی روستا قرار دارد در همین دشت‌ها واقع است.

 این روستا بر روی تپه‌ای کم ارتفاع قرار گرفته و در دو طرف شرقی و غربی آن آثار دو رودخانه خشک شده (کال) است که در آنها آب دائمی جاری نیست و برای آب‌های موقتی و سیلاب‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

این رودخانه‌ها در قسمت پایین کوه‌ها و در حد فاصل کوه‌ها و روستا قرار دارند. برای اینکه فعالیت معادن به طبیعت و محیط‌زیست و کشاورزی این روستا آسیبی نزند از این‌رو تصمیم‌گیری پیرامون این موضوع، در جلسات فنی باید صورت گیرد و حتماً مطالبه‌گری مردم و مسائل مدنظر آنها مورد توجه قرار گیرد.

انتهای پیام