احتمالا می‌دانید که جوش آوردن ماشین ممکن است چه بلایی سر موتور خودرو بیاورد؛ اما اگر نمی‌دانید باید تاکید کنیم که جوش آوردن ماشین می‌تواند موتور باارزش و گران‌قیمت اتومبیل شما را به صورت کامل از دور خارج و هزینه تعمیرات بسیار سنگین به شما تحمیل کند. در این مقاله می‌خواهیم درباره کارهایی که نباید موقع جوش آوردن خودرو انجام داد، صحبت کنیم و به بعضی از راه‌حل‌های این مسئله بپردازیم. پس اگر نمی‌خواهید واشر سرسیلندر بسوزانید و رینگ پیستون ذوب کنید در ادامه مقاله همراه ما باشید.
موقع جوش آوردن ماشین چه کار نکنیم!
در ادامه این مطلب چند مورد از اشتباهات رایج رانندگان هنگام جوش آوردن خودرو را ذکر می‌کنیم تا از انجام آنها خودداری کنید. همین که ماشین شما جوش آورده و در معرض خطر جدی قرار دارد، کفایت می‌کند و دیگر لازم نیست که شما هم جوش بیاورید و عصبانی شوید. عصبانی شدن و تحمیل استرس زیاد به خود نه‌تنها کاری را درست نمی‌کند، بلکه حواس شما را از انجام کارهای صحیح منحرف کرده و آسیب بیشتری به موتور وارد می‌آورد.
بنابراین در درجه اول لازم است که مضطرب نشوید و سعی کنید بر اعصاب خود مسلط باشید. سپس نسبت به انجام کارهایی که احیانا بلد هستید اقدام کنید تا موتور خودرو در اثر جوش آوردن به ایراد جدی دچار نشود. در قدم اول با خودرو بر همدان تماس بگیرید و اقدامات زیر را انجام دهید.
موتور را بلافاصله خاموش نکنید
معمولا اولین کاری که در زمان جوش آوردن خودرو انجام می‌دهیم، خاموش کردن موتور است. البته در مواقعی که موتور به صورت جزئی جوش آورده شاید این راهکار جواب دهد و از حادتر شدن موضوع جلوگیری کند، اما در اکثر موارد نباید موتور خودرو را بلافاصله بعد از جوش آوردن خاموش کرد.
اگر بعد از جوش آوردن خودرو دمای موتور بیش از حد بالا برود و در همین زمان راننده موتور را خاموش کند، احتمال دفرمه یا ذوب شدن قطعات حساسی مثل واشر سرسیلندر، رینگ پیستون و یاتاقان‌ها وجود دارد.
واضح است که اگر این قطعات از فرم عادی خارج شده و یا ذوب شوند، دیگر موتور کار نخواهد کرد و نیاز به تعمیر اساسی با هزینه بسیار بالا خواهد داشت. بنابراین یکی از مهم‌ترین کارهایی که نباید موقع جوش آوردن ماشین انجام دهید، خاموش کردن بلافاصله موتور است.
با این حال لازم است به یک نکته بسیار ظریف فنی و مهم در مورد خاموش نکردن موتور هنگام جوش آوردن اشاره کنیم. اگر احساس کردید که برای مقابله با جوش آوردن موتور راه‌حل خاصی به ذهنتان نمی‌رسد و یا موقعیت برای انجام هیچ کاری مهیا نیست؛ می‌توانید موتور را خاموش کرده و در بازه‌های زمانی کوتاه مثل هر ۳۰ ثانیه یک تک استارت بزنید بدون آنکه موتور کاملا روشن شود.
این کار باعث می‌شود تا قطعات متحرک مثل رینگ پیستون و یاتاقان‌ها در جای خود حرکت کنند و به بدنه موتور نچسبند؛ بدین ترتیب احتمال آسیب دیدن پیشرانه بسیار کاهش پیدا می‌کند.
درب رادیاتور را باز نکنید
مسلما زمانی که موتور جوش می‌آورد، دمای آب بسیار بالاست و اگر شما در رادیاتور را باز کنید، آب و بخار داغ با شدت بسیار بالا به بیرون فوران می‌کند. این قضیه می‌تواند سوختگی شدید روی پوست به وجود آورد و یا صدمات جدی‌تر به شما وارد کند. بنابراین توصیه اکید می‌کنیم هنگام جوش آوردن موتور و یا حتی در مواقع عادی که موتور در حال کار است، هیچ وقت درب رادیات را باز نکنید.
4. روی موتور آب نریزید
موقع جوش آوردن خودرو به هیچ عنوان روی موتور آب نریزید. این کار نه‌تنها کمک زیادی به رفع مشکل نمی‌کند بلکه ممکن است صدمات جبران‌ناپذیری به پیشرانه وارد آورد و باعث تاب برداشتن بدنه موتور بر اثر تنش دمایی فلز شود. همچنین احتمال دارد که آب به درون قطعات الکترونیکی موتور نفوذ کند و این بخش‌ها را که عمدتا گران‌قیمت هم هستند، با مشکل مواجه سازد. بنابراین هیچ وقت روی موتور جوش آورده آب نریزید.
با موتور جوش آورده به مسیر خود ادامه ندهید
شاید ماشین شما در نزدیکی مقصد جوش بیاورد و فکر کنید که می‌توان باقی مسیر را با موتور جوش آورده و بسیار داغ طی کرد. هیچ‌گاه این ریسک را نکنید؛ شاید یک درصد این ترفند شما جواب بدهد اما ۹۹ درصد موجب بروز ایرادات سنگین و هزینه‌بر روی موتور خواهد شد.
هر وقت که متوجه جوش آوردن موتور شدید، حتما در یک منطقه ایمن متوقف شوید و اقدامات لازم را انجام دهید.
موقع جوش آوردن خودرو چه کار کنیم؟
در بالا به کارهای که نباید موقع جوش آوردن خودرو انجام بدهید، اشاره کردیم. اما راه حل جوش آوردن خودرو چیست؟ توصیه می‌کنیم بعد از جوش آوردن ماشین حتما اتومبیل را در کنار مسیر در یک منطقه ایمن متوقف کنید.
با حفظ خونسردی و احتیاط درب موتور را بالا بزنید؛ البته اگر بخار داغ از موتور بیرون می‌زند سعی کنید از آن دور بمانید. در مرحله بعد اگر امکان نزدیک شدن به موتور خودرو وجود داشت، یک ظرف حاوی آب سرد را به‌تدریج روی رادیاتور و نه خود موتور روشن بریزید.
به این ترتیب احتمال دارد که دمای موتور خیلی زودتر از حد انتظار پایین بیاید و سپس می‌توانید موتور را خاموش کنید. ضمنا بهتر است پیش از آنکه از خودرو پیاده شوید، را روشن کرده و فن تهویه اتاق را روی درجه آخر تنظیم کنید تا بدین ترتیب بخشی از حرارت موتور از طریق سیستم بخاری خارج شود.
اگر دیدید که اقدامات شما جواب نمی‌دهد و دمای موتور همچنان در حال بالا رفتن است، می‌توانید موتور را خاموش کنید. البته همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، باید هر ۳۰ ثانیه یک تک استارت بزنید تا ضمن سرد شدن موتور، رینگ پیستون و سایر قطعات حساس دچار خرابی نشوند. درنهایت نیز بعد از سرد شدن موتور با یک تعمیرکار تماس بگیرید و یا با استفاده از خودروی یدک‌کش اتومبیل را به صورت خاموش جهت رفع عیب به تعمیرگاه منتقل کنید.
علت جوش آوردن ماشین
قبل از اینکه به سراغ باید و نبایدهای مربوط به زمان جوش آوردن ماشین برویم، بهتر است ببینیم اصلا چرا ماشین جوش می‌آورد و داغ می‌کند؟ به زبان ساده وقتی موتور بیش از حد گرم می‌شود ماشین جوش می‌آورد. دلایل داغ شدن موتور و جوش آوردن ماشین را می‌توانید در لیست زیر ببینید:
- خرابی رادیاتور
- خراب بودن فن رادیاتور
- گرفتگی مسیر آب
- استفاده از مایع خنک‌کننده‌ی نامناسب
- زیاد یا کم بودن مایع خنک کننده
- وجود نشتی در سیستم خنک کننده
- خراب بودن پمپ آب (واتر پمپ)
- خراب بودن ترموستات
کارهای اشتباه در زمان جوش آوردن ماشین
اگر هنگام رانندگی متوجه بالا رفتن غیرعادی آمپر آب شدید، کنار بزنید و صبر کنید تا آمپر بیفتد. با این حال اگر کار از کار گذشته باشد، نباید این کارهای زیر را انجام دهید.
۱. خاموش کردن ماشین
سریعا در جای مناسب کنار بزنید و ماشین را خاموش نکنید. خاموش کردن ماشین یعنی حرکت نکردن پروانه، آب داخلی رادیاتور که این‌ها یعنی بجای کمک به خنک کردن موتور، شانس خنک کردن را هم از آن هم گرفته‌اید! چراکه موتور داغ است و باید بدون کمک رادیاتور و پروانه خنک شود. داغ بودن موتور قفل شده هم سبب می‌شود تا احتمال آسیب‌دیدگی به قطعات پیشرانه بیشتر شود. این خطر ممکن است تا حدی پیش برود که واشر سرسیلندر بسوزد، سرسیلندر و بلوک موتور بر اثر شدت گرما ترک بردارند و صدمه ببینند.
۲. باز کردن درِ رادیاتور
درب رادیاتور را به هیچ وجه باز نکنید، جبران صدمه‌ی مالی مقدور است اما خسارت جانی چطور؟ وقتی که آب داغ است، تحت فشار زیاد و دمای بالا می‌جوشد و قطرات آن درصورت باز شدن کوچک‌ترین فضا به بیرون پرتاب می‌شود. برای همین است که اگر درب رادیاتور را باز کنید، به احتمال قوی بخار و آب بسیار داغی است که به بیرون پرتاب می‌شوند و خطر سوختگی و خسارت‌های جانی را به دنبال دارند. وقتی که چراغ پشت آمپر از بالا بودن دمای آب خبر می‌دهد، بهتر است فکر ریختن آب در داخل محفظه‌ی رادیاتور را فراموش کنید، چون همیشه جان مهم‌تر از مال است!
۳. آب ریختن روی موتور
و سومین کاری که نباید انجام دهید، ریختن آب روی موتور است. ریختن آب روی موتور باعث می‌شود تا از داخل و بیرون موتور اختلاف دمایی به وجود بیاید و از نظر فیزیکی، شانس ترک خوردن موتور هم بیشتر شود. شاید ریختن آب روی موتور در نگاه اول مفید به نظر برسد و به کاهش دمای آن کمک کند، اما در عوض صدمه و خسارت‌های جدی‌تری را به دنبال دارد.
کارهای صحیح در زمان جوش آوردن ماشین
حالا احتمالا می‌خواهید بپرسید که اگر نباید این ۳ کار را انجام دهیم، پس چه کارهایی را باید انجام دهیم. در ادامه کارهای مناسبی را که باید در زمان جوش آوردن ماشین انجام دهید تا هم ماشین را نجات دهید و هم سلامت خودتان را حفظ کنید، بررسی می‌کنیم.
۱. باز کردن درِ موتور
اولین کار پس از خاموش نکردن ماشین، باز کردن درب موتور است. این کار بسیار ساده و پیش‌وپا افتاده‌ای است که به کاهش دمای محفظه‌ی موتور می‌کند. البته برای باز کردن کاپوت باید مراقب باشید، چراکه ممکن است حجم بخار و گرمای زیادی در زیر درب موتور مخفی شده باشد. در لحظه‌ای که درب موتور با باز می‌کنیم، این بخار و گرما بیرون می‌زند و برای همین باید از این موضوع آگاه باشید و حواستان به دست و صورت خود باشد. وقتی که درب موتور باز می‌شود، هوای بیشتری در مسیر مجاورت با موتور قرار می‌گیرد که باعث خنک شدن می‌شود. البته این روند آهسته انجام می‌شود اما انجام این اقدام جزو اولین اولویت‌هاست که اهمیت بسیار زیادی دارد. هوا به عنوان سیال نقش مهمی را برای انتقال گرما از موتور به فضای بیرون بازی می‌کند.
۲. ریختن آب روی رادیاتور
نباید این مورد با ریختن آب روی موتور اشتباه گرفته شود. باید تلاش کنید که در این شرایط دشوار، بطری آب گیر بیاورید و روی رادیاتور بریزید تا رادیات خنک شود. در این شرایط بعضی از کارشناسان خودرو باور دارند که پس از ریختن آب روی رادیات، سوار ماشین شوید و مسافتی را با آن طی کنید. با برخورد هوا به رادیاتور و آب ریخته شده روی آن، دمای موتور پایین می‌آید.
۳. روشن کردن بخاری
استفاده از بخاری باعث می‌شود تا گرمای موتور گرفته شود. ترموستاتی که در سر راه آب رادیات قرار دارد، بعد از رسیدن دمای آب به درجه‌ی خاصی اجازه‌ی ورود را به آب می‌دهد. فن پشت لوله هم باعث می‌شود تا دمای گرم آب در لوله به کابین انتقال پیدا کند. درنظر داشته باشید که استفاده از بخاری، روی موتور بار اضافی وارد نمی‌کند. بخاری گرفتن از ماشین نه تنها باعث گرم‌شدن موتور نمی‌شود، بلکه گرمای به وجود آمده توسط پروانه به داخل کابین منتقل می‌شود. این یعنی استفاده از فرصت با راه‌حل مناسب تا هم گرما تا حدی کاسته شود و هم پروانه‌ها با چرخش هوا به جریان انداختن هوا و خنک شدن کمک کنند. این درحالی است که کمپرسورهای کولر برای کارکردن از موتور توان می‌گیرند. برای همین است که وقتی حین رانندگی، کولر می‌زنید، شتاب و قدرت ماشین تا حدی گرفته می‌شود.
۴. تماس با امداد خودرو
یک سری اقداماتی هستند که یک راننده‌ی حرفه‌ای باید در این گونه مشکلات انجام دهد و یک سری اقدامات هم باید به دست افراد حرفه‌ای و متخصص انجام شوند. مثال ساده وقتی است که ، تایر زاپاس را جای لاستیک پنچر شده می‌اندازید تا وقتی که ماشین را به نزدیک‌ترین مکانیکی محل می‌برید. در آنجا یا تایر را تعمیر می‌کنید یا لاستیک نو می‌خرید و آن را جای تایر زاپاس می‌اندازید. همین امر در مورد دیگر مشکلات خودرو مثل جوش آوردن صادق است.
پیدا کردن عامل جوش آوردن خودرو در لحظات حساس کار سختی قلمداد می‌شود که حتی در صورت شناسایی مشکل ممکن است نتوانیم حل کنیم. بعضا ممکن است عامل خارجی مثل گرمای هوا باعث وجود این مشکل شده باشد. از عواملی که ممکن است باعث جوش آوردن ماشین شده باشد، پارگی شیلنگ یا نشتی رادیاتور است. در این شرایط باید تلاش کرد که در عین دقت، با ابزار موجود جلوی نشتی آب را گرفت.