تعدیل مهریه – شرایط تعدیل مهریه – تعدیل مهریه از طرف زن و تعدیل مهریه از طرف مرد – تعداد دفعات تعدیل مهریه؟باید ابتدا تعریفی از مهریه را ارائه کنیم مهریه در واقع مالی است که با انجام عقد نکاح چه دائم چه موقت به زن تعلق میگیرد و در واقع از لحظه عقد به مالکیت زن در می آید.در ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی نیز گفته شده که به محض انجام عقد زن مالک مهر است و میتواند هرگونه دخل و تصرفی که می‌خواهد در آن بکند و هیچ مانعی برای تصرفات زن در مهریه وجود ندارد.
تعدیل مهریه چیست؟
تعدیل در لغت به معنای برقراری عدالت است و از واژه عدل گرفته شده است. در مفهوم اصطلاحی تعدیل مهریه منظور همان ایجاد عدالت و برقرار بودن عدالت در پرداخت مهریه است. می دانیم که زن هر زمان بعد از انجام نکاح که بخواهد میتواند مهریه خود را مطالبه کند. مشاوره وکیل رایگان را نباید به هیچ عنوان دست کم گرفت. چرا که اولین جلسه مشاوره حقوقی، فرد را در مسیری می‌نهد که اگر درست نباشد، ممکن است فرد به بیراهه‌های خطرناکی راه پیدا کند که بازگشت از آن سخت یا غیر ممکن شود.
در شکل امروزی معمولاً زنان پس از درخواست طلاق مهریه خود را نیز مطالبه می‌کنند. دادگاه بر اساس اوضاع و احوال آن زمان در خصوص شرایط پرداخت مهریه تعیین تکلیف می‌کند اما ممکن است در اوضاع و احوال زوجین در آینده تغییراتی ایجاد شود این تغییر در واقع در احوال مالی فرد است و به همین دلیل حاکم پرداخت مهریه را وابسته به اوضاع و احوال مالی و شرایط زوجین در آینده در نظر می‌گیرند.
به بیان دیگر ممکن است مرد در زمان حال معسر باشد و دادگاه بر اساس اعسار مرد، حکم به پرداخت مهریه کند. در صورتی که در آینده مرد از اعسار خارج شود و در شرایط و اوضاع مالی مرد تغییر حاصل شود و شرایط تعدیل مهریه ایجاد می شود.
البته باید توجه داشت که تعدیل مهریه دارای 2 بعد است یعنی ممکن است مبلغ قابل پرداخت مهریه کاهش یا افزایش پیدا کند.بر اساس تبصره ۲ ماده ۱۱ قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی مرد یا زن می‌توانند با تقدیم دادخواستی تعدیل اقساط مهریه را از دادگاه بخواهند که دادگاه نیز با در نظر گرفتن نرخ تورم و با توجه به تغییر اوضاع و احوال زوجین نسبت به تعدیل اقساط اقدام می کند.
بنابراین هم مرد می تواند دادخواست تعدیل مهریه را برای کاهش اقساط مهریه تقدیم دادگاه کند و هم زن میتواند دادخواست تعدیل مهریه را برای افزایش اقساط تقدیم دادگاه کند.
تعدیل مهریه چه شرایطی دارد؟
برای اینکه بتوان دادخواست تعدیل مهریه را تقدیم دادگاه کرد ابتدا باید درخواست اعسار مرد از سمت دادگاه پذیرفته شده باشد و حکم دادگاه مبنی بر پرداخت اقساطی مهریه صادر شده باشد و در ادامه در اوضاع و احوال مالی مرد و زن تغییر ایجاد شود که در این صورت میتوان دادخواست تعدیل مهریه را تقدیم دادگاه کرد.
بنابراین در مورد شرایط تعدیل اقساط مهریه میتوان اینطور گفت که:
- مرد درخواست اعسار را به دادگاه داده باشد
- درخواست اعسار از سوی دادگاه پذیرفته شده باشد و مرد به صورت اقساطی مهریه را به زن بپردازد
- در شرایط اوضاع و احوال مالی مرد یا زن تغییر فاحشی ایجاد شده باشد.
تعدیل مهریه در طلاق توافقی
مهریه حق قانونی و شرعی زن است و در هر صورت باید به زن پرداخت شود حال چه طلاق توافقی باشد چه غیر توافقی. درست است که تعدیل مهریه در طلاق توافقی کمتر اتفاق می‌افتد اما این به معنای امکان ناپذیر بودن آن نیست.
از آن جایی که اغلب افرادی که قصد دارند به صورت توافقی از هم جدا شود دارای فرزند هستند، زن ترجیح می‌دهد با بخشیدن مقدار زیادی از مهریه خود حق حضانت فرزندش را دریافت کند. به همین دلیل است که اغلب خانم ها در طلاق توافقی به دنبال تعدیل مهریه خود نیستند.
مدارک لازم برای تعدیل مهریه چه می باشد؟
برای تنظیم دادخواست و ارائه آن به دادگاه باید مدارک زیر در دست باشد:
- کارت ملی خواهان و درصورت امکان کارت ملی خوانده
- تصویر دادنامه قطعی مبنی بر محکومیت مرد به پرداخت اقساطی مهریه
- سند ازدواج و در صورت وجود سند طلاق
- تصویر استشهادیه
- حضور دو شاهد برای امضای شهادت در جلسه رسیدگی دادگاه
لازم به ذکر است که باید فرم ثبت نام در سامانه ثنا و همچنین کارت بانکی برای پرداخت هزینه های دادرسی و خدمات قضایی موجود باشد.
تعدیل مهریه از طرف زن چگونه است؟
مهریه حق زن است و هر زمان که بخواهد میتواند آن را درخواست کند اما با توجه به اینکه ممکن است مهریه در سال ازدواج نسبت به سال درخواست بسیار ناچیز باشد به همین دلیل زن میتواند درخواست تعدیل مهریه خود را بر مبنای ارزش روز بدهد تعیین وجه بر اساس نرخ روز فرمول ثابتی دارد که طبق آن مبلغ نهایی و به روز مهریه مشخص میشود.
روش محاسبه مهریه به نرخ روز
به طور قطع میزان مهریه که در سال های گذشته، به عنوان مثال در ۳۰ سال پیش تعیین شده نمی تواند با مهریه ایی که در حال حاضر درخواست می شود یکسان باشد چرا که شاخص قیمت سالیانه تغییر می کند و ثابت نیست.
زن در صورتی که به دادگاه درخواست تعدیل مهریه به نرخ روز را بدهد، دادگاه با توجه به شاخص قیمت سالیانه در سال عقد نکاح و حال حاضر میزان مهریه را مشخص خواهد کرد. البته وضعیت مالی مرد نیز در تعیین میزان مهریه بی تأثیر نیست. جالب است بدانید در صورتی که مرد در آینده شرایط اقتصادی اش بهبود یابد نیز زن می تواند درخواست تعدیل مهریه بدهد.
طبق ماده ۱۰۸۲ قانون مدنی برای آن که بتوانید مهریه خود را به نرخ روز محاسبه کنید می توانید میزان مهریه را در شاخصی که توسط بانک مرکزی در سال گذشته اعلام شده ضرب کنید. عدد به دست آمده را در شاخص سالی که عقد در آن خوانده شده ضرب کرده و میزان مهریه به نرخ روز را به دست آورید.
تعدیل مهریه از طرف مرد چگونه است؟
مرد نیز اجازه تقاضای تعدیل مهریه از دادگاه را دارد مشهورترین مورد درخواست تعدیل مهریه از سوی مرد به دلیل اعسار است که باید با مدارک و شاهد در دادگاه مطرح و اثبات شود،که در صورت اثبات اعسار مهریه به صورت اقساطی بر ذمه مرد است.
نکته قابل ذکر آن که مهریه هیچ گاه حتی در صورت اعسار نیز از زمزمه مرد ساقط نمی‌شود. غیر از اعسار مرد شرایط و اوضاع و احوال و دارایی زن نیز در تعیین اقساط مهریه موثر است. رییس کل دادگستری تهران گفت: حضور خانواده‌های معظم شهدا و ایثارگران در دستگاه قضا، مایه فخر و مباهات عدلیه جامعه اسلامی است.
اعتراض به حکم تعدیل مهریه
اعتراض به تعدیل مهریه می تواند هم به درخواست زن باشد و هم مرد. ممکن است این حکم طوری صادر شود که زن از میزان آن راضی نبوده (مهریه به نرخ روز محاسبه نشده باشد) یا مرد نتواند اقساط آن را بپردازد.
در این صورت زن می تواند به حکم اعتراض کرده و مرد نیز توانایی درخواست تعدیل پیش پرداخت مهریه را دارد. با درخواست مرد و اعتراض او دادگاه درباره وضعیت مالی مرد تحقیق کرده و در صورت حق بودن اعتراض او حکم را تغییر خواهد داد.
نکته جالبی که خوب است بدانید امکان درخواست یا اعتراض به تعدیل مهریه در زندان نیز امکان پذیر است. مرد و زن در داخل زندان نیز می توانند به تعدیل یا اعتراض به آن اقدام کنند و همان طور که گفته شد حکم دادگاه بر اساس دارایی و شرایط زن و مرد صادر می شود و چندان به محل اقامت زوجین توجه نخواهد شد.