بهترین سن مناسب ارتودنسی برای کودکان چند سالگی است؟
کودکان باید در سن هفت‌سالگی برای معاینه و دریافت مشاوره به متخصص ارتودنسی مراجعه کنند. شرایط خاص کودک می‌تواند در زنان مورد نیاز برای انجام ارتودنسی تأثیرگذار باشد. در اغلب موارد می‌توان درمان ارتودنسی را با شروع ریزش دندان‌ها و درآمدن دندان‌های جدید آغاز نمود.
معمولاً، درآمدن دندان‌های دائمی در سنین بین 8 تا 14 سالگی رشد میکنند. بنابراین بهترین سن برای انجام ارتودنسی بین 9 تا 14 سالگی است. البته شرایط هر کودک متفاوت است و ممکن است برخی کودکان در سن پایین‌تری به ارتودنسی نیاز داشته باشند. دندانپزشک در تهران بعد از ارزیابی و معاینه‌ی کودک، به شما خواهد گفته که مناسب‌ترین زمان انجام ارتودنسی چه موقع و بهترین شیوه‌ی درمان برای کودک شما چگونه است.
چرا کودک باید تا قبل از 7 سالگی، تحت معاینه قرار بگیرد؟
در ادامه دلایل لزوم معاینه کودک در سن هفت‌سالگی شرح داده شده است:
- متخصص ارتودنسی می‌تواند در سنین پایین‌تر، مشکلاتی مرتبط با نامرتبی دندان‌ها را تشخیص دهد که شما قادر به تشخیص آن نیستید.
- ممکن است زمانی که هنوز برخی دندان‌های شیری کودک در دهان او هستند، مشکلات خفیفی در وضعیت دندان‌های او به وجود بیاید.
- در سن هفت‌سالگی کودک شما به اندازه‌ی کافی دندان‌های دائمی دارد که متخصص ارتودنسی بتواند وجود مشکل یا آغاز روند بروز مشکل را تشخیص دهد.
- در این سن می‌توان ناهنجاری‌های فک و سایر اختلالات فکی را تشخیص داد و متخصص ارتودنسی می‌تواند روند رشد فکی و دندان‌ها را زیر نظر داشته باشد.
- ارزیابی کودک شما توسط متخصص ارتودنسی در سن هفت‌سالگی، این موقعیت را ایجاد میکند که متخصص ارتودنسی بتواند بهترین درمان را در مناسب‌ترین زمان تعیین کند.
ارتودنسی پیشگیری چگونه است؟
در برخی موارد انجام ارتودنسی در دو مرحله، تجویز می‌شود. در این روش در ابتدا ارتودنسی پیشگیری روی کودک انجام می‌شود و سپس زمانی که تمامی دندان‌های دائمی کودک کاملاً رشد کردند، مرحله دوم ارتودنسی انجام می‌شود. هدف نهایی متخصص ارتودنسی این است که هر یک از بیماران با توجه به نیازهای خاصی که دارند، به لبخندی زیبا و سالم دست پیدا کنند. اغلب متخصصین ارتودنسی سعی میکنند ارتودنسی را با رویکردی پیشگیرانه انجام دهند.
به همین جهت آنها در مرحله‌ی اول ارتودنسی به جای استفاده از بریس و سیم‌کشی دندان‌ها از سایر تجهیزات ارتودنسی استفاده می‌برند. سپس، بعد از این که تمامی دندان‌های دائمی بیمار رشد کردند، مرحله دوم درمان آغاز می‌شود. اگر بیمار در سنین پایین‌تر ارتودنسی مرحله‌ی یک را انجام دهد، دوره درمان ارتودنسی او در سن بالاتر بسیار کوتاه‌تر خواهد بود. متخصصینی که روش ارتودنسی پیشگیرانه را انجام می‌دهند معتقدند که این روش درمانی بسیار مقرون‌به‌صرفه تر است.
آنها همچنین عقیده دارند که انجام درمان‌های اولیه در مرحله اول باعث می‌شود که پروسه ارتودنسی و ردیف کردن دندان‌ها در مرحله دوم بسیار سریع‌تر و آسان‌تر انجام شود. هرچند انجام ارتودنسی می‌تواند در درمان نامرتبی دندان‌ها بسیار مؤثر باشد اما در صورتی که سن کودک کمتر از 10 سال باشد، انجام ارتودنسی نمی‌تواند مشکل اوربایت دندان‌ها را برطرف کند.
مشکل اصلی در این مورد این است که دندان‌های فک پایینی بعد از این سن نیز همچنان رشد میکنند. کودکانی که دندان‌های جلویی فک بالای آنها جلو آمده و روی لب آنها قرار می‌گیرند، می‌توانند این مشکل را با انجام ارتودنسی در حدود سن 12 سالگی برطرف کنند.
روش‌های درمانی
هرچند تجهیزات و وسایل بسیار مختلفی برای انجام ارتودنسی وجود دارد اما تمامی آنها برای ردیف کردن دندان‌ها طراحی شده‌اند. این وسایل می‌توانند به نحوی به دندان‌ها فشار وارد کنند که دندان‌ها و فک را به جهت مورد نظر پزشک حرکت دهند و بدین ترتیب نامرتبی دندان‌ها را برطرف کنند. برخی از انواع بریس‌های ارتودنسی عبارتند از:
- بریس‌های فلزی از جنس فولاد ضدزنگ
- بریس‌های پلاستیکی
- بریس‌های سرامیکی
در صورتی که میزان نامرتبی دندان‌ها خفیف باشد، متخصص ارتودنسی احتمالاً انجام ارتودنسی نامرئی را تجویز میکند. ارتودنسی نامرئی از ماده‌ی شفافی ساخته می‌شود که کاملاً روی دندان‌های شما فیکس می‌شود. برای ساختن این ارتودنسی از دندان شما قالب گرفته می‌شود. سپس پلاک ارتودنسی درست به شکل و اندازه دندان‌های شما ساخته می‌شود.
بعد از انجام ارتودنسی
بعد از این که وسایل ارتودنسی برای اولین بار روی دندان‌ها قرار داده شدند، کودک شما کمی احساس درد خفیف و ناراحتی خواهد داشت. اغلب متخصصین ارتودنسی داروهای مسکن مانند ایبوبروفن و استامینوفن را برای کودک تجویز میکنند. همچنین ممکن است بریس‌های ارتودنسی، سیم‌ها یا کش‌ها موجب تحریک شدن بافت‌های نرم دهان در برخی نقاط خاص شوند. برای محافظت از دهان، نوعی موم مخصوص به بیمار داده می‌شود که در صورت نیاز آن را روی وسایل ارتودنسی بزند تا دیگر موجب اذیت بافت دهان نشوند.
انجام ارتودنسی در سنین مختلف
سن مناسب برای انجام ارتودنسی به شرایط خاص دندان‌های کودک شما بستگی دارد.
سنین 3 تا 9 سال
معمولاً دندانپزشک سعی میکند تا زمان رشد کامل تمامی دندان‌های دائمی کودک صبر کند و سپس درمان ارتودنسی را آغاز کند. اما در برخی مواقع با توجه به شرایط خاص کودک شما، بهترین کار این است که انجام ارتودنسی از سنین پایین‌تر آغاز شود. در صورتی که کودک شما مشکلات دندانی شدیدی داشته باشد که از رشد مناسب دندان‌های دائمی جلوگیری میکند، انجام ارتودنسی زودهنگام لازم و ضروری است. برخی از مشکلاتی که ضرورت انجام ارتودنسی را ایجاد میکنند عبارتند از:
- بیرون‌زدگی دندان‌ها از فک
- کراس بایت (داخل بودن دندان‌های فک بالا نسبت به دندان‌های فک پایین)
- ناهنجاری‌های فکی
- شلوغی دندان‌ها
انجام ارتودنسی پیشگیری کمک میکند که فک و دندان‌های کودک در موقعیت بهتری رشد کنند و می‌تواند از شلوغی و نامرتبی دندان‌های دائمی پیشگیری کند.
سنین 10 تا 14 سال
اگر دندان‌های شیری کودک، مشکلات جدی نداشته باشند، می‌توان انجام ارتودنسی را تا زمان رشد کامل دندان‌های دائمی به تأخیر انداخت. این بدین معناست که کودک شما در سن بین 10 تا 14 سالگی برای انجام ارتودنسی آماده خواهد بود. پزشک برای ارزیابی دقیق‌تر وضعیت دندان‌های فرزند شما، از آنها عکس‌برداری رادیوگرافی انجام داده و از دندان‌ها قالب‌گیری میکند.
سپس با توجه به ارزیابی‌های اولیه، بهترین روش درمان را پیشنهاد می‌دهد. در اغلب موارد استفاده از سیم‌کشی دندان با بریس‌های فلزی معمولی توصیه می‌شود. در صورتی که فرزند شما نخواهد بریس‌های ارتودنسی او نمایان باشند، می‌توان گزینه‌های درمانی دیگری را نیز مدنظر قرار داد، از جمله:
- بریس‌های سرامیکی
- ارتودنسی لینگوال یا زبانی
- ارتودنسی نامرئی
در اغلب موارد، دندان‌ها طی یک دوره‌ی دوساله کاملاً مرتب می‌شوند. بعد از اتمام ارتودنسی، برای حفظ حالت جدید دندان‌ها استفاده از نگهدارنده‌ها تجویز می‌شود تا دندان‌ها مجدداً از جای خود حرکت نکنند.
سنین 15 تا 18 سال
در موارد خاصی ممکن است متخصص ارتودنسی توصیه کند که درمان در سن بالاتری انجام شود. برای مثال اگر فرزند شما به مشکل آندربایت شدید (جلو بودن دندان‌های فک پایین نسبت به فک بالایی)مبتلا باشد، این وضعیت تا زمان تکمیل رشد فکی کودک ادامه خواهد داشت. بنابراین اگر ارتودنسی زودهنگام انجام شود، بیمار مجدداً در آینده به انجام ارتودنسی نیاز خواهد داشت. در ابن موارد ممکن است متخصص ارتودنسی توصیه کند که درمان ارتودنسی زمانی آغاز شود که رشد فک کودک کامل شده و متوقف می‌شود.
سنین بالای 18 سال
بسیاری از افرادی که امروزه به دنبال درمان ارتودنسی برای بهبودی لبخند خود هستند را این گروه سنی تشکیل می‌دهند. در حقیقت، متخصصین ارتودنسی هر ساله تعداد فزاینده‌ای از بزرگسالان را درمان میکنند. آنها طیف کاملی از درمان‌ها را در اختیار بیمار می‌گذارند که بطور ویژه برای بزرگسالان طراحی شده است که برای شما لبخندی فوق‌العاده متفاوت و بایتی سالم تر را ایجاد خواهد کرد.
درمان ارتودنسی صرفاً به منظور بهبود ظاهر لبخند بیماران طراحی نشده است، بلکه برای سلامت دندان‌ها و لثه‌ها نیز استفاده می‌شود. با انجام درمان ارتودنسی در بزرگسالی، می‌توانید به احتمال زیاد از پوسیدگی شدید دندان، از دست دادن دندان، از دست دادن لثه و استخوان، ساییدگی غیرطبیعی مینای دندان و درد TMJ یا TMD (مفصل گیجگاهی – فکی) جلوگیری کنید.
پزشکان انتخاب‌های گسترده‌ای را ارائه میکنند تا با احتیاجات افراد و خواسته‌های هر یک از بیماران بزرگسال همخوانی و مطابقت داشته باشد. از ارتودنسی سنتی فلزی و ارتودنسی سرامیکی گرفته تا درمان مورد علاقه بیماران، ارتودنسی شفاف ارتودنسی نامرئی پزشکان مطمئن هستند که می‌توانند در رسیدن به لبخندی زیبا و سالم و حفظ آن که همیشه آرزویش را داشتید، به شما کمک کنند.
مدت زمان نصب ارتودنسی چقدر طول می‌کشد؟
ابزارها و دستگاه‌های مختلفی با توجه به نوع روش ارتودنسی بر روی دندان‌های بیمار قرار می‌گیرند. به همین دلیل یکی از موارد تأثیرگذار مدت زمانی است که این دستگاه‌ها توسط متخصص روی دندان‌های بیمار نصب می‌شوند. معمولا پس از برطرف کردن مشکلات جانبی مانند پوسیدگی دندان‌ها، مشکلات لثه‌ای و … فرد برای نصب این دستگاه‌ها آماده است. نصب ابزارها با توجه به نوع ارتودنسی تنها در یک جلسه توسط متخصص انجام می‌شود. این مرحله در درمان بسیار مهم است و اگر با دقت و مهارت بالایی صورت گیرد، بیمار با هیچ مشکلی روبرو نشده و درمان او در زمان کمتری انجام می‌شود.
بهترین راهکارها برای کاهش زمان درمان ارتودنسی
راهکارهای مختلفی وجود دارد که می‌توانند زمان درمان ارتودنسی را کوتاه کنند. این نکات در ادامه ذکر شده‌اند.
- در طول درمان از رژیم غذایی مناسب استفاده کنید. از مواد غذایی سفت، چسبناک و خوراکی‌هایی که باعث شکستن و آسیب دیدن دندان‌ها یا براکت‌های دندانی می‌شوند، دوری کنید.
- تمام دستورالعمل‌های متخصص را به دقت اجرا کنید. در صورت تجویز دارو، در زمان مناسب آنها را مصرف کرده و در صورت تعیین قرار ملاقات، حتما به موقع در جلسات حاضر شوید تا وضعیت دندان‌ها و براکت‌های شما توسط متخصص بررسی شود.
- بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کنید. رعایت نکردن موارد بهداشتی، نه تنها باعث آسیب دیدن و پوسیدگی دندان‌ها می‌شود، بلکه در روند درمانی شما نیز اختلال ایجاد کرده و درمان ارتودنسی زمان زیادی به طول می‌انجامد.
سوالات متداول
ارتودنسی دندان چقدر طول می‌کشد؟
برای تعیین دقیق رمان درمان، باید به متخصص ارتودنسی مراجعه کرده تا با بررسی شرایط دهان و دندان شما،زمان درمان را مشخص کند.
آیا سن بیمار بر زمان درمان ارتودنسی تأثیر دارد؟
بله. سن از عوامل مهم و تأثیرگذار در روند درمان است. معمولا در سنین پایین‌تر، مشکلات دندانی کمتری وجود داشته، دندان‌های به دلیل رشد فرد راحت‌تر حرکت میکنند و در نهایت زمان درمان ارتودنسی کوتاه‌تر می‌شود.
بهترین سن برای ارتودنسی دندان چه سنی است؟
ارتودنسی در هر سنی قابل انجام است اما سنین کودکی و نوجوانی مخصوصا بازه سنی ۱۰ تا ۱۲ سال بهترین زمان برای انجام این درمان است.
آیا مدت زمان درمان ارتودنسی برای همه افراد یکسان است؟
خیر. با توجه به موارد تأثیرگذار، درمان هر فرد بازه زمانی متفاوتی طول می‌کشد. این موضوع نیز تنها توسط متخصص و پس از بررسی و معاینه بیمار مشخص میکند.
آیا کاهش زمان درمان ارتودنسی امکان پذیر است؟
بله. برای این کار بهتر است در سنین پایین برای درمان اقدام کنید. همچنین تمام نکات بهداشتی و توصیه‌های دندانپزشک را در طول درمان به دقت رعایت کنید. به این صورت طول درمان شما کاهش می‌یابد.