از شهرت به ارث رسیده تا بازیگری حرفه ای؛ فرزندان ستارگان در سینمای جهان/ «نپو بیبی» ها؛ وقتی نام خانوادگی بلیت ورود به سینماست
ریحانه اسکندری: در سال های اخیر با افزایش حضور فرزندان بازیگران کارگردانان خوانندگان و دیگر چهره های سرشناس در عرصه سینما و تلویزیون اصطلاحی تازه در فضای عمومی و رسانه ای جهان به نام «Nepo Baby» رایج شده است.
عبارتی که اگرچه در ابتدا مثل یک شوخی به نظر می رسید اما اکنون به یکی از مهم ترین نقاط بحث درباره عدالت استعداد و فرصت برابر در دنیای هنر تبدیل شده است.
در تاریکی سالن زمانی که تماشاگران با اشتیاق منتظر آغاز فیلم هستند نامی که در تیتراژ بالا می رود ناخودآگاه ذهن ها را به چهره ای آشنا گره می زند؛ شاید فرزند یک ستاره سینما نوه ی یک اسطوره موسیقی یا دختر کارگردانی سرشناس. همین موضوع باعث می شود علی رغم این که هنوز فیلم آغاز نشده قضاوت ها در ذهن تماشاگر شکل بگیرد؛ آیا او واقعاً استعداد دارد یا صرفاً نام خانوادگی اش بلیت ورود به این جهان پر زرق و برق بوده؟
در چند سال اخیر سینمای جهان با سیلی از چهره های جوانی روبه رو شده که بدون عبور از راه های دشوار و معمول ستاره شدن مستقیماً از پشت صحنه زندگی پدر و مادرشان پا به جلوی دوربین گذاشته اند.
این موج چنان قدرتمند بود که رسانه ها نام تازه نپو بیبی را برایش ساختند. پدیده ای که فراتر از یک اصطلاح اینترنتی شد و حالا کجلات معتبر زیادی به آن می پردازند. سوالی که به وجود آمده این است آیا این چهره ها قربانی سوءتفاهم اند یا حاصل یک سیستم طبقاتی ناعادلانه در دنیای هنر؟ چرا مردم تا این اندازه نسبت به آن ها حساس اند؟ و اصلاً این اصطلاح از کجا آمده و چه چیزهایی را برملا می کند؟
در این گزارش نگاهی دقیق خواهیم داشت به مفهوم نپو بیبی ریشه های آن جدل های پیرامونش و نمونه هایی از برجسته ترین فرزندان چهره های جهانی که امروز ستاره های فردای سینما لقب گرفته اند؛ شاید نه به خاطر استعداد بلکه به لطف یک نام.
“Nepo Baby” چیست و چرا جنجال برانگیز شد؟
«Nepo baby» که کوتاه شده ی «nepotism baby» به معنای «فرزند رابطه مند» است. با مفهوم فرزندی که به دلیل شرایط خوب خانواده اش موقعیت های بهتری دارد. این اصطلاح خطاب به کودکانی گفته می شود که پدر و مادر یا بستگانشان در صنعت سرگرمی معروف اند و همین نسبت خانوادگی باعث ورود آسان تر آن ها به سینما یا دیگر شاخه های هنری شده است. اگر بخواهیم این را به یک اصطلاح کنایه آمیز معاصر در زبان فارسی برگردانیم بهترین حالت همان «ژن خوب» است.
این اصطلاح نخستین بار در شبکه های اجتماعی رواج یافت اما زمانی به اوج شهرت رسید که مجله نیویورک در دسامبر ۲۰۲۲ جلدی جنجالی منتشر کرد با عنوان «سال نپو بیبی ها».
این جلد عکس های هنرمندان جوانی را منتشر کرده بود که تقریباً همه آن ها فرزندان افراد مشهور بودند.
آیا این پدیده تازه است؟
پدیده ورود فرزندان به حرفه ی والدین نه فقط در هنر بلکه در سیاست ورزش و تجارت نیز سابقه ای طولانی دارد. اما آنچه باعث برجسته شدن نپو بیبی ها در سال های اخیر شده شدت حضورشان در پروژه های بزرگ عدم عبور از مراحل مرسوم انتخاب بازیگر و دسترسی های خاصی ست که دیگران از آن محروم اند.
سال هاست در فضای مجازی در این رابطه بحث های بسیاری وجود دارد که آیا این اتفاق نقطه مقابل فرصت سازی برابر است یا خیر. نکته ای که این بین اهمیت دارد این است که فرزندان افراد مشهور نیز حق انتخاب دارند و صرفا به دلیل شهرت خانواده شان نباید خود را از علاقه مندی هایشان محروم کنند.
موج انتقادات عمومی
بسیاری از مخاطبان و منتقدان معتقدند حضور نپو بیبی ها باعث افزایش نابرابری فرصت ها در صنعت هنر شده است. از طرفی دگیر استعدادهای نوظهور و بدون رابطه را به حاشیه رانده شده اند و به همین علت خشم عمومی نسبت به این افراد ایجاد می شود.
مخاطبان بر این عقیده اند حضور این افراد در صنعت هنر فضایی بی اعتماد نسبت به عدالت انتخاب بازیگر و کیفیت پروژه ها ایجاد کرده است.
در فضای مجازی کاربرانی که از اقشار عادی تر جامعه هستند آمده اند این پدیده را نوعی نظام اشرافی هنری توصیف می کنند. برخی حتی اعتقاد دارند که جذابیت ظاهری و حضور این افراد در جلد مجلات بیشتر از استعداد واقعی شان است.
واکنش نپو بیبی ها: از انکار تا پذیرش
در این میان برخی چهره های شناخته شده ی نپو بیبی به دفاع از خود پرداخته اند لی لی رز دپ (دختر جانی دپ و ونسا پارادی) در مصاحبه ای با اشاره به شرایط سختی که ورود به صنعت هنر برایش داشته گفته است:«ورود به این صنعت شاید آسان تر باشد اما ماندن در آن سخت تر است.»
زویی کراویتز (دختر لنی کراویتز و لیسا بونت) نیر اشاره کرده است: «نمی دانم اگر پدر و مادرم مشهور نبودند الان در همین جایگاه بودم یا نه.»
مایا هاک (دختر اوما تورمن و ایتن هاوک) با اشاره به حمله هایی که به علت داشتن پدر و مادر مشهور به او شده است گفته: «بله امتیازهایی داشتم. اما تلاش من واقعی بود.»
با این حال این دفاعیه ها همیشه مورد پذیرش قرار نگرفته اند و بسیاری آن ها را نادیده گرفتن امتیازات طبقاتی می دانند.
از سوفیا کاپولا تا لی لی رز دپ؛ نگاهی به نسل تازه ای از بازیگران و فیلم سازان با شجره نامه هنری
در این بخش به چهره های مطرحی می پردازیم که شجره نامه هنری قابلی دارند و اگرچه برخی شان توانسته اند توانایی های خود را اثبات کنند اما هنوز زیر سایه ی والدین سرشناس شان قضاوت می شوند.
سوفیا کاپولا فرزندِ فرانسیس فورد کاپولا (کارگردان افسانه ای «پدرخوانده») است. این بازیگر تهیه کننده کارگردان و بازیگر با کارگردانی فیلم «Lost in Translation» به شهرت رسید.
اگرچه آغاز فعالیتش با نقش آفرینی بحث برانگیز در «پدرخوانده ۳» همراه بود و مورد انتقاد شدید قرار گرفت اما خیلی زود راه خود را در پشت دوربین پیدا کرد و تبدیل به یکی از موفق ترین کارگردانان زن سینما شد.
اگرچه آغاز کارش را به رانت خانوادگی نسبت می دهند اما با سبک خاص جهان بینی زنانه و فضاهای شاعرانه اش خودش را به عنوان یک فیلم ساز مستقل تثبیت کرده است.
جالب است بدانید فرانسیس فورد کاپولا تنها ریشه ارتباطی او با هنر نیست بلکه او دخترعموی نیکلاس کیج نیز است.
لی لی رز دپ نیز فرزندِ جانی دپ (بازیگر مطرح) و ونسا پارادی (خواننده و بازیگر فرانسوی) است که با سریال «The Idol» و حضور در کمپین های شانل به شهرت رسید.
مطابق نظرات و بازخورد در منابع او با چهره خاص و میراث پدرش خیلی زود وارد فضای مد و سینما شد. هم چنین بسیاری او را بیشتر به خاطر ظاهر و نام خانوادگی اش می شناسند تا بازیگری اش؛ بازی اش در «The Idol» واکنش های دوگانه داشت اما حواشی زندگی اش همیشه پررنگ تر از نقش هایش بوده.
سم نیولا که در حرفه بازیگری مشغول است فرزندِ جاد اپتو (کارگردان و تهیه کننده کمدی های مشهور) و لزلی من (بازیگر) است که فیلم «The King of Staten Island» به شهرت رسیده است.
این بازیگر بیشتر در کمدی های خانوادگی حضور داشته و هنوز در حال اثبات جایگاه خود است.
بسیاری او را نمونه ای از نپو بیبی هایی می دانند که از حضور در پروژه های خانوادگی سود برده اند اما هنوز نقش آفرینی شاخصی نداشته اند.
سیدنی چندلر فرزندِ کایل چندلر بازیگر سریال «Friday Night Lights» است که سریال «Pistol» به تازگی وارد جریان اصلی شده و بیشتر به خاطر ظاهر و انتخاب های خاصش مورد توجه است.
منتقدان و مخاطبان بر این عقیده هستند که او همچنان در حال طی کردن مسیر است و بسیاری منتظرند ببینند آیا توانایی درخشش مستقل دارد یا خیر.
زو کراویتز بازیگر فرزندِ لنی کراویتز (موسیقی دان) و لیزا بونت (بازیگر) که با سریال «Big Little Lies» و فیلم «The Batman» به شهرت رسیده است.
اگرچه نام خانوادگی اش در دیده شدنش تأثیر داشت اما انتخاب های جسورانه و بازی های قوی اش جایگاه او را تثبیت کرده و مخاطبان نظرات بهتری نسبت به او دارند.
مایا هاک بازیگری که با سریال«Stranger Things» به شهرت رسیده است فرزندِ ایتن هاک و اوما تورمن است.
این بازیگر با بازی در نقش روبین محبوبیت زیادی میان نوجوانان و جوانان به دست آورد.
به طور کلی مثبت بازخورد ها به او مثبت است؛ مخاطبان سبک بازی این بازیگر را دوست دارند و معتقدند توانسته از زیر سایه ی پدر و مادرش بیرون بیاید.
—
جیدن اسمیت فرزندِ ویل اسمیت و جادا پینکت اسمیت است که اولین بار در کنار پدرش در فیلم «The Pursuit of Happyness» حضور پیدا کرد و بعد از آن در فیلم «Karate Kid» شهرت بیشتر به دست آورد.
از کودکی در کنار پدرش روی پرده دیده شد و بعدها وارد دنیای موسیقی و مد شد. اگرچه برخی موفقیت های اولیه اش را به حمایت پدر نسبت می دهند اما سبک زندگی خاص و تفکرات متفاوتش باعث شده طرفداران و منتقدان خاص خود را داشته باشد.
پاتریک شوارتزنگر فرزندِ آرنولد شوارتزنگر است که این روزها در عرصه بازیگری فعالیت های جدی تری دارد. او با سریال «The Staircase» و فیلم های مستقلش به شهرت رسیده است.
این روزها خبرهایی مبنی بر حضور او در قامت نقشی که کریستین بیل در «American psycho» داشته است یهنی پاتریک بیتمن به گوش می رسد.
این بازیگر چهره ای آرام تر نسبت به نام خانوادگی پرزرق وبرقش دارد؛ سعی کرده مسیر خود را آهسته و مستقل پیش ببرد و از این بابت حواشی کمتری را تجربه می کند.
برخی منتقدان می گویند او هنوز نتوانسته نقش متفاوت و قدرتمندی ارائه دهد اما حضورش پیوسته و باکیفیت بوده.
—
جالب است بدانید داکوتا جانسون فرزندِ ملانی گریفیث و دان جانسون و او هم در طبقه بندی فرزندان افراد مشهور قرار می گیرد.
او با مجموعه «Fifty Shades of Grey» به شهرت رسید.
اگرچه اولین فیلم های او واکنش های ضد و نقیضی گرفتند اما در سال های بعد در فیلم های هنری تر درخشید.
داکوتا موفق شده خودش را به عنوان بازیگری مستقل و با دید هنری معرفی کند؛ بسیاری او را از نسل موفق نپو بیبی ها می دانند.
مارگارت کوالی بازیگر مطرح این روزها سینما فرزندِ اندی مک داول است.
او با سریال «Maid» و فیلم «Once Upon a Time in Hollywood» به شهرت رسید و بازی درخشانش در سریال «Maid» تحسین گسترده ای دریافت کرد.
کوالی از جمله نپو بیبی هایی ست که به دلیل استعداد و سخت کوشی از زیر سایه مادرش بیرون آمده و جایگاه حرفه ای مستقلی دارد.
پدیده ی نپو بیبی ها همان قدر که پرسش برانگیز است پیچیده نیز هست. در جهانی که فرصت ها ناعادلانه توزیع می شوند داشتن یک در ورودیِ خاص می تواند سرنوشت را تغییر دهد. با این حال نمی توان همه ی فرزندان رابطه مند را با یک خط کش قضاوت کرد؛ برخی ثابت کرده اند که فراتر از نام خانوادگی شان چیزی برای ارائه دارند.
در این موضوع چندوجهی می توان گفت اگرچه برخی از این افراد با استفاده از شهرت والدینشان وارد صنعت سرگرمی شده اند اما بسیاری از آن ها با تلاش انتخاب های هوشمندانه و عملکرد قوی توانسته اند جایگاه مستقل خود را در سینما تثبیت کنند. در نهایت قضاوت درباره این پدیده نیازمند در نظر گرفتن هر مورد به صورت جداگانه و بررسی دقیق تر است.
منبع تحلیلی: مجله نیویورک
۵۷۵۷