خلاصه کتاب شلایرماخر (نویسنده مایکل فورستر)

فریدریش دانیل ارنست شلایرماخر، متفکر و فیلسوف آلمانی قرن هجدهم و نوزدهم میلادی، یکی از ستون های تاریخ فلسفه و الهیات مدرن به شمار می رود. او دریچه هایی نو به روی فلسفه دین، هرمنوتیک، اخلاق و هنر گشود و نگاهی بی نظیر به ارتباط انسان با جهان ارائه داد. اما ورود به دنیای فکری چنین متفکری، اغلب نیازمند راهنمایی روشن است. کتاب «شلایرماخر» نوشته مایکل فورستر، دقیقاً همین نقش را ایفا می کند و راهی مطمئن برای درک عمیق اندیشه های او فراهم می آورد.

برای کسانی که در پی آشنایی با متون و اندیشه های فلاسفه بزرگ هستند، آغاز مطالعه بدون راهنما می تواند مسیری دشوار و گیج کننده باشد. آثار اصلی فیلسوفان، غالباً پیچیده و پر از اصطلاحات تخصصی اند که درک آن ها زمان و تلاش فراوانی می طلبد. اینجا است که ارزش کتاب هایی نظیر اثر مایکل فورستر آشکار می شود. کتاب «شلایرماخر» مایکل فورستر، خود را نه صرفاً یک معرفی، بلکه چونان راهی روشن به سوی فهمی عمیق تر از آرای شلایرماخر نمایان می سازد. این کتاب به خواننده این امکان را می دهد که بدون نیاز به مطالعه کامل همه آثار شلایرماخر، با جوهره اندیشه های او آشنا شود و گامی استوار در مسیر فهم یکی از پیچیده ترین و در عین حال الهام بخش ترین فیلسوفان تاریخ آلمان بردارد. این مقاله، به عنوان خلاصه ای از کتاب ارزشمند فورستر، تلاش دارد تا مهم ترین ابعاد این اثر و نکات کلیدی درباره فلسفه شلایرماخر را برجسته سازد و خواننده را در این مسیر فکری همراهی کند.

درباره نویسنده و مترجم: مایکل فورستر و سید مسعود حسینی

مایکل فورستر، نویسنده کتاب «شلایرماخر»، پژوهشگری برجسته در زمینه فلسفه آلمان است. او با تخصص و بینش عمیق خود، توانسته است پیچیده ترین آرای فلسفی را به زبانی روشن و قابل فهم برای مخاطبان گوناگون ارائه دهد. هدف او از نگارش این کتاب، فراهم آوردن یک «مداخله عالی و راهگشا» برای آشنایی با سرگذشت، نظریات، برداشت ها و جوهره اندیشه های شلایرماخر بوده است. فورستر تلاش کرده تا اثری خلق کند که هم برای دانشجویان و هم برای علاقه مندان به فلسفه، پلی مستحکم برای ورود به دنیای فکری شلایرماخر باشد.

در کنار نویسنده، نقش مترجم، سید مسعود حسینی، نیز در دسترس پذیری این اثر ارزشمند به زبان فارسی بسیار پررنگ است. ترجمه دقیق و روان او، امکان می دهد تا خواننده فارسی زبان بدون از دست دادن ظرافت های معنایی، با عمق افکار شلایرماخر آشنا شود. حضور مترجمی توانا، اطمینان می دهد که مفاهیم پیچیده فلسفی، با وفاداری به متن اصلی و به شیوه ای شیوا به خواننده منتقل می شوند.

چرا مایکل فورستر این کتاب را نوشت؟ هدف کتاب از دید فورستر

مایکل فورستر کتاب «شلایرماخر» را با درک یک مشکل جهان شمول در مطالعه فلسفه نگاشته است: اغلب افراد وقتی بدون هیچ راهنما و مقدمه ای به سراغ آثار اصلی فلاسفه می روند، دچار سردرگمی می شوند و نمی توانند برداشتی درست از آنچه می خوانند، در ذهن خود شکل دهند. این چالش، به ویژه در مورد فیلسوفانی چون شلایرماخر که دارای آرای عمیق و چندوجهی هستند، بیشتر به چشم می آید.

فورستر در این کتاب، نقش یک «دانش نامه» یا «مقدمه» را ایفا می کند. او با هدف ارائه یک «مقدمه ای عالی» و «مداخله ای راهگشا»، می کوشد تا خواننده را با سرگذشت، نظریات، برداشت ها و جوهره اندیشه های فریدریش شلایرماخر آشنا کند. این کتاب به مثابه یک «دریچه عالی و ممتاز» برای ورود به آرای به ظاهر سخت و پیچیده شلایرماخر عمل می کند و خواننده را از ابتدا تا انتها، با دقت و وسواس علمی، در مسیر فهم این فیلسوف برجسته آلمانی همراه می سازد. هدف نهایی فورستر این بود که حتی برای مخاطبان مبتدی نیز، راه را برای ارتباطی معنادار با افکار شلایرماخر هموار سازد و آن ها را تشویق به کاوش های عمیق تر کند.

خلاصه فصول اصلی کتاب شلایرماخر (اثر فورستر): مروری بر اندیشه های فریدریش شلایرماخر

کتاب مایکل فورستر، با ساختاری دقیق و منظم، خواننده را گام به گام با ابعاد گوناگون اندیشه شلایرماخر آشنا می سازد. این بخش، به خلاصه ای از مهم ترین مباحثی می پردازد که فورستر در هر فصل از کتاب خود مورد بررسی قرار داده است.

1. زندگی و آثار شلایرماخر

فورستر در آغاز کتاب خود، به بررسی نقاط عطف زندگی فریدریش شلایرماخر می پردازد؛ از دوران کودکی و تحصیلات او در محیط های دینی تا فعالیت های دانشگاهی و نقش محوری او در جریان رمانتیسیسم آلمانی. او نه تنها به سال های تولد و وفات، بلکه به رویدادهایی که مسیر فکری شلایرماخر را شکل دادند و او را به پیشگامی در الهیات لیبرال و هرمنوتیک مدرن تبدیل کردند، اشاره می کند. فورستر در این فصل، تصویری جامع از شخصیتی که آثار ماندگاری در الهیات، فلسفه و علوم انسانی از خود به جای گذاشت، ارائه می دهد. او به این نکته اشاره می کند که چگونه تجربیات زیسته شلایرماخر، از جمله دوران تحصیل در مدارس پیتیست و بعدها ورود به محافل روشنفکری، بنیان های فکری او را برای طرح نظریه های نوین در فلسفه و دین پی ریزی کرد.

2. فلسفه زبان شلایرماخر

فلسفه زبان، یکی از ستون های اساسی اندیشه شلایرماخر است که فورستر با دقت به آن می پردازد. شلایرماخر خاستگاه زبان را نه بر اساس تبیین الهی می داند و نه صرفاً از ابراز ابتدایی احساسات نشأت گرفته می بیند. او باور داشت که استفاده از زبان درونی، در بنیاد سرشت بشر است و با اندیشه هم این همان (این همانی) دارد. زبان، نه صرفاً ابزاری برای ارتباط، بلکه بنیاد اندیشه، خودآگاهی و تمییز روشن ادراک از احساس و میل است.

از دیدگاه شلایرماخر، زبان اساساً سرشتی اجتماعی دارد. حتی زبان درونی انسان، با وجود آنکه در گرو محرک بیرونی نیست، اما پیشاپیش متضمن گرایشی ناگفته به سوی ارتباط اجتماعی است. به عبارت دیگر، اندیشه انسان ذاتاً برای بیان و ارتباط با دیگران شکل گرفته است. او همچنین تاکید می کند که زبان و اندیشه، صرفاً ملحقاتی به فرایندهای ذهنی مشترک بین انسان و حیوان نیستند؛ بلکه در کلیه فرایندهای ذهنی انسان ساطع و جاری اند و خصوصیت متمایزی به این فرایندها می بخشند. به طور خاص، آن ها ساختار تصاویر حسی انسان ها را به طرق متمایزی تعیین می کنند. این دیدگاه، که ریشه های عمیقی در اندیشه فیلسوفانی چون هردر دارد، نشان می دهد که چگونه زبان، نه تنها ابزاری برای بیان واقعیت، بلکه خود شکل دهنده تجربه انسان از واقعیت است.

3. فلسفه ذهن شلایرماخر

فورستر در این فصل، به بررسی ارتباط نزدیک ذهن با زبان و فرایندهای ذهنی انسانی از دیدگاه شلایرماخر می پردازد. از نظر شلایرماخر، ذهن انسان در ارتباطی تنگاتنگ با زبان قرار دارد؛ به گونه ای که اندیشه و خودآگاهی، بدون زبان قابل تصور نیستند. او بر این باور بود که زبان، ساختاردهنده اصلی ذهن انسان و فرایندهای شناختی اوست. تفکر، ادراک و حتی احساسات عمیق انسانی، همگی در بستر زبان شکل می گیرند و معنا می یابند. فورستر تاکید می کند که شلایرماخر چگونه ذهن را نه به عنوان یک نهاد منفصل، بلکه به عنوان جزئی پویا و درهم تنیده با ساختارهای زبانی و اجتماعی می نگرد و این رویکرد او چگونه از دیدگاه های سنتی تر در فلسفه ذهن متمایز می شود.

4. هرمنوتیک (نظریه تأویل) شلایرماخر

شلایرماخر، به حق، یکی از چهره های نمادین و پیشگام در حوزه هرمنوتیک مدرن (نظریه تأویل و تفسیر) شناخته می شود. فورستر توضیح می دهد که چگونه شلایرماخر با نگرش خاص خود به فهم متون، انقلابی در این حوزه ایجاد کرد. او برخلاف بسیاری از معاصرانش، اعتقاد داشت که نباید در ادراک و خوانش متون به سیستم های فلسفی سرسخت و پیش ساخته گرایش نشان داد. در عوض، شلایرماخر بر «فهم کلی یک متن از دید عمومی» تأکید داشت؛ یعنی مفسر باید به دنبال درک اولیه و فراگیر از معنای متن باشد، نه اینکه آن را در چارچوب های از پیش تعیین شده بگنجاند.

فورستر به خوبی نشان می دهد که چگونه شلایرماخر این رویکرد را در خوانش متون مقدس، به ویژه انجیل، به کار گرفت. از نظر او، فرآیند فهم، یک هنر است که در آن مفسر تلاش می کند تا خود را در جایگاه مؤلف قرار دهد و «زندگی درونی» او را درک کند. این تأکید بر جنبه روان شناختی و شهودی فهم، شلایرماخر را از سنت های هرمنوتیکی پیشین متمایز می سازد و او را به سوی تأسیس هرمنوتیکی عمومی تر و فلسفی تر سوق می دهد که نه تنها برای متون مذهبی، بلکه برای هر نوع متنی کاربرد دارد. فورستر در این بخش، عمق و اهمیت این نظریه را به تفصیل شرح می دهد و نقش آن را در فلسفه مدرن روشن می سازد.

5. نظریه ترجمه شلایرماخر

مایکل فورستر در کتاب خود، به نظریه ترجمه شلایرماخر نیز می پردازد که ارتباط نزدیکی با هرمنوتیک او دارد. شلایرماخر چالش های ترجمه را فراتر از صرفاً برگردان کلمات می دید؛ او معتقد بود که ترجمه، فرآیندی پیچیده است که در آن مترجم باید روح و معنای اصلی متن را از یک زبان و فرهنگ به زبان و فرهنگ دیگر منتقل کند. او به دو رویکرد اصلی در ترجمه اشاره می کرد: یکی، نزدیک کردن متن به خواننده (طوری که گویی متن اصلی به زبان مقصد نوشته شده) و دیگری، نزدیک کردن خواننده به متن (طوری که خواننده حس کند در حال خواندن متن اصلی است). شلایرماخر رویکرد دوم را ترجیح می داد و معتقد بود که مترجم باید خواننده را به سمت فضای فکری و فرهنگی نویسنده اصلی ببرد، حتی اگر این کار به سختی هایی در ترجمه منجر شود. فورستر تبیین می کند که این رویکرد شلایرماخر، نه تنها بر ترجمه ادبی، بلکه بر فهم و تفسیر متون فلسفی و دینی نیز تأثیر عمیقی گذاشته است.

6. زیبایی شناسی شلایرماخر

یکی از جنبه های جذاب اندیشه شلایرماخر، دیدگاه او در زمینه زیبایی شناسی و ارتباط آن با مذهب است. فورستر توضیح می دهد که شلایرماخر، مذهب را با هنرهایی چون هنرهای تجسمی و موسیقی همسان می دانست و قرابت های عمیقی میان آن ها قائل بود. از نظر او، تمام لحظاتی که انسان روی زمین زندگی می کند، با تجربیات زیبایی شناختی همراه است؛ چرا که انسان پیوسته با «خلقت» در ارتباط است و خلقت خود، به مثابه یک اثر هنری بی بدیل است. این دیدگاه، جهان را به یک «گالری مذهبی» تشبیه می کند که در آن هر فردی می تواند خود را در میان صحنه های بی شمار هنری و معنوی بیابد.

شلایرماخر نه تنها زیبایی را در آثار هنری سنتی می دید، بلکه آن را در تجربه روزمره و تعامل با جهان طبیعی نیز مشاهده می کرد. او باور داشت که حس شهودی و احساسی که در مواجهه با زیبایی به ما دست می دهد، شباهت زیادی به تجربه دینی دارد. فورستر در این فصل، با شرح دقیق این مقایسه ها و ارائه مثال هایی از اندیشه های شلایرماخر، عمق نگاه او به پیوستگی هنر، مذهب و زندگی انسانی را روشن می سازد. او نشان می دهد که چگونه شلایرماخر، با پیوند دادن این سه حوزه، به درکی جامع تر از وجود و معنای زندگی دست یافته است.

7. دیالکتیک شلایرماخر

هرچند شلایرماخر به اندازه دیگر فلاسفه آلمانی زمان خود (نظیر هگل) بر دیالکتیک تاکید نداشت، اما فورستر در کتاب خود به رویکرد او به این مفهوم نیز اشاره می کند. دیالکتیک در نزد شلایرماخر، بیشتر به عنوان روشی برای روشن سازی و تشخیص مفاهیم از یکدیگر به کار می رود تا یک سیستم جامع فلسفی. او از دیالکتیک برای تبیین اصول بنیادین تفکر و شناخت استفاده می کرد، به ویژه در مورد آنچه می توان شناخت و آنچه نمی توان. فورستر نشان می دهد که چگونه شلایرماخر در درسگفتارهای خود، دیالکتیک را نه صرفاً به عنوان منطق صوری، بلکه به عنوان هنر یافتن حقیقت از طریق گفت وگو و تأمل معرفی می کند، که البته با تمرکز بر بُعد معرفت شناختی و درک، از دیالکتیک های هستی شناختی و جدلی هگل متمایز می شود.

8. اخلاق شلایرماخر

فصل اخلاق در کتاب فورستر، یکی از بخش های مهمی است که به تبیین دیدگاه پیچیده شلایرماخر در این حوزه می پردازد. شلایرماخر در نوشته های اخلاقی خود، به کلی آثار کسانی چون کانت را نادیده گرفت و بیشتر به دیدگاه فلاسفه ای چون افلاطون و اسپینوزا گرایش نشان داد. این انتخاب، نشان دهنده تفاوت بنیادین او با جریان غالب فلسفه اخلاق در زمان خود بود. در حالی که کانت بر عقل و تکلیف گرایی تاکید داشت، شلایرماخر به سوی اخلاقی متمایل بود که ریشه در احساس، شهود و رشد فردی (Bildung) داشت. او اخلاق را نه به عنوان مجموعه ای از قوانین خشک، بلکه به عنوان بیان خودجوش زندگی درونی و فردیت انسان می دید.

مایکل فورستر در این فصل، با زبانی ساده و نثری روان، به بررسی آرای شلایرماخر در زمینه فلسفه اخلاق می پردازد و معارفه ای مطلوب از دیدگاه های او در این زمینه ارائه می دهد. او تلاش می کند تا پیچیدگی های تعاریف شلایرماخر از فضیلت، وظیفه و سعادت را روشن سازد و نشان دهد که چگونه اخلاق از دید شلایرماخر، به جای آنکه متمرکز بر عمل بیرونی باشد، بر پرورش شخصیت درونی و هماهنگی با جهان تأکید دارد. این بخش، خواننده را به درکی عمیق تر از اخلاق به مثابه جزئی جدایی ناپذیر از کل هستی انسانی در اندیشه شلایرماخر می رساند.

شلایرماخر باور داشت که مذهب با دو گونه ی هنر، یعنی هنرهای تجسمی و موسیقی، همسان است و قرابت هایی میان شان وجود دارد. برای فریدریش شلایرماخر تمام لحظاتی که انسان روی زمین قرار دارد، با تجربیات زیبایی شناختی همراه است؛ چراکه ما در تمام لحظات زندگی مان با «خلقت» طرف هستیم و «خلقت» خود به معنای اثر هنری است.

9. فلسفه سیاسی و اجتماعی شلایرماخر

هرچند شهرت اصلی شلایرماخر در الهیات و هرمنوتیک است، اما او در حوزه فلسفه سیاسی و اجتماعی نیز دیدگاه هایی داشت که فورستر به آن ها می پردازد. شلایرماخر به مفهوم جامعه به عنوان یک ارگانیسم زنده که از فردیت های گوناگون تشکیل شده است، اعتقاد داشت. او بر نقش آموزش و پرورش (Bildung) در شکل گیری شهروندان مسئول و توسعه جامعه تاکید می کرد. همچنین، دیدگاه های او درباره دولت، آزادی و مسئولیت فردی، نشان دهنده تأثیرپذیری او از ایده آلیسم آلمانی و همزمان، نگاه انتقادی اش به برخی جنبه های آن بود. فورستر در این بخش، تلاش می کند تا ارتباط میان فلسفه دین، اخلاق و دیدگاه های اجتماعی شلایرماخر را روشن سازد و نشان دهد که چگونه همه این ابعاد، در یک جهان بینی یکپارچه با هم تنیده شده اند.

10. فلسفه دین شلایرماخر

فصل فلسفه دین، نقطه اوج کتاب فورستر است، چرا که شلایرماخر به عنوان یک متأله و فیلسوف دین، جایگاه ویژه ای دارد. او مذهب را نه به عنوان مجموعه ای از احکام و آموزه ها، بلکه به عنوان تجربه ای عمیقاً شخصی و شهودی تعریف کرد. از نظر شلایرماخر، مذهب بیش از آنکه به عقل یا اخلاق گره خورده باشد، به احساس و شهود در برابر بی نهایت، به حس وابستگی مطلق و به احساس عمیق ارتباط با کل هستی مربوط می شود. او مذهب را با تجربه زیبایی شناختی مقایسه می کرد و قرابت های زیادی میان آن با هنر، به ویژه موسیقی، می دید.

فورستر به خوبی تبیین می کند که چگونه شلایرماخر با طرح مفهوم احساس، راه را برای درک جدیدی از دین در عصر روشنگری گشود. این احساس، یک حس عمیق درونی از اتصال به امر مطلق است که فارغ از هرگونه مفهوم پردازی عقلانی یا الزامات اخلاقی وجود دارد. این رویکرد، در زمان خود انقلابی بود و تأثیر عمیقی بر الهیات مدرن گذاشت و شلایرماخر را به پدر الهیات لیبرال معروف کرد. فورستر در این بخش، نه تنها به شرح این مفاهیم می پردازد، بلکه تأثیرات بلندمدت این دیدگاه بر فلسفه دین و الهیات را نیز بررسی می کند و اهمیت آن را برای درک جایگاه دین در دنیای مدرن روشن می سازد.

ویژگی های برجسته کتاب شلایرماخر مایکل فورستر

کتاب «شلایرماخر» مایکل فورستر نه تنها یک خلاصه، بلکه یک راهنمای دقیق و روشنگر برای ورود به ژرفای اندیشه های فریدریش شلایرماخر است. این اثر دارای ویژگی های برجسته ای است که آن را از سایر منابع متمایز می کند:

• مقدمه ای عالی و ممتاز: کتاب به عنوان یک «مقدمه عالی و ممتاز» عمل می کند که به خواننده اجازه می دهد تا با پیچیدگی های فلسفه شلایرماخر به شکلی قابل فهم و مرحله به مرحله آشنا شود. این ویژگی برای دانشجویان و علاقه مندان به فلسفه که قصد ورود به دنیای فکری شلایرماخر را دارند، بسیار ارزشمند است.
• نثر روان و زبان ساده: با وجود پرداختن به مباحث عمیق و تخصصی فلسفی، فورستر از نثری روان و زبانی ساده استفاده کرده است. این سادگی در بیان، کمک می کند تا مفاهیم پیچیده برای طیف وسیع تری از مخاطبان قابل درک باشد، بدون آنکه از دقت و عمق مطالب کاسته شود.
• جامعیت در پوشش ابعاد کلیدی: کتاب به طور جامع تمامی ابعاد کلیدی اندیشه شلایرماخر، از فلسفه زبان و هرمنوتیک گرفته تا اخلاق، زیبایی شناسی و فلسفه دین را پوشش می دهد. این جامعیت، تصویری کامل و یکپارچه از جهان بینی این فیلسوف ارائه می دهد.
• اعتبار نویسنده: مایکل فورستر به عنوان یک پژوهشگر برجسته در حوزه فلسفه آلمان شناخته می شود. اعتبار علمی او تضمین کننده دقت و عمق تحلیل های ارائه شده در کتاب است و خواننده می تواند با اطمینان به اطلاعات موجود در آن تکیه کند.
• راهگشا برای ورود به آثار اصلی: این کتاب نه تنها خود یک منبع ارزشمند است، بلکه خواننده را برای مطالعه عمیق تر آثار اصلی شلایرماخر و دیگر فیلسوفان آماده می سازد و به او ابزارهای لازم برای تحلیل و درک مستقل را می دهد.

این ویژگی ها در کنار هم، کتاب فورستر را به اثری بی بدیل در زمینه معرفی و تحلیل فلسفه شلایرماخر تبدیل کرده اند و آن را به یک منبع مرجع برای هر کسی که به دنبال درک این فیلسوف برجسته است، بدل ساخته اند.

کتاب شلایرماخر فورستر برای چه کسانی مناسب است؟

کتاب «شلایرماخر» اثر مایکل فورستر، به واسطه رویکرد جامع و در عین حال قابل فهم خود، برای طیف وسیعی از مخاطبان مناسب است. این کتاب به ویژه برای گروه های زیر می تواند بسیار سودمند باشد:

• هر کسی که می خواهد برای اولین بار با شلایرماخر آشنا شود: اگر تاکنون با نام شلایرماخر برخورد کرده اید اما از پیچیدگی آثار اصلی او واهمه دارید، این کتاب بهترین نقطه شروع است. فورستر به شیوه ای گام به گام، شما را با مفاهیم اصلی آشنا می سازد.
• دانشجویان فلسفه و الهیات: دانشجویان رشته های فلسفه آلمان، الهیات، هرمنوتیک، و تاریخ اندیشه می توانند از این کتاب به عنوان یک منبع درسی مکمل و دقیق استفاده کنند. این اثر به آن ها کمک می کند تا درک عمیق تری از مباحث پیچیده شلایرماخر داشته باشند و به سرعت به核心 مطالب دست یابند.
• علاقه مندان به هرمنوتیک و فلسفه دین: با توجه به نقش محوری شلایرماخر در این دو حوزه، این کتاب برای کسانی که به نظریه تأویل، تفسیر متون و مباحث فلسفه دین علاقه مند هستند، یک منبع ضروری به شمار می رود.
• پژوهشگران و اساتید: حتی برای پژوهشگران و اساتیدی که با شلایرماخر آشنایی دارند، این کتاب می تواند به عنوان یک مرور سریع و متمرکز بر دیدگاه های مایکل فورستر درباره این فیلسوف، مفید باشد. همچنین، برای یافتن رویکردهای نو در تبیین آرای شلایرماخر، مطالعه آن توصیه می شود.
• خوانندگانی که به دنبال خرید کتاب هستند: افرادی که قصد دارند کتاب «شلایرماخر» اثر فورستر را مطالعه کنند، می توانند با خواندن این خلاصه، پیش زمینه ای قوی پیدا کنند و تصمیم گیری آگاهانه تری داشته باشند.

به طور خلاصه، این کتاب برای هر کسی که به دنبال درک عمیق تر از یکی از مهم ترین متفکران تاریخ فلسفه آلمان است، یک گنجینه واقعی به شمار می رود، چه مبتدی باشد و چه متخصص.

برای خواندن آثار فیلسوفان به یک راهنما یا منبع برای شناخت ابتدایی نیاز داریم. معمولاً وقتی بدون هیچ مداخله ای به آثار اصلی و مشهور یک فیلسوف ورود پیدا می کنیم، گیج می شویم و نمی توانیم از آنچه خوانده ایم برداشت درستی در ذهن شکل دهیم. در راستای رفع چنین مشکل جهان شمولی، دانش نامه هایی تألیف و تدوین شده اند.

جمع بندی و نتیجه گیری: چرا این خلاصه و خود کتاب اهمیت دارند؟

فریدریش شلایرماخر، با اندیشه های پیشرو و تأثیرگذار خود در زمینه هایی چون الهیات، هرمنوتیک، فلسفه زبان، اخلاق و زیبایی شناسی، به درستی به عنوان یکی از ستون های تاریخ فلسفه آلمان شناخته می شود. ورود به جهان فکری او، بدون راهنمایی مناسب، می تواند چالش برانگیز باشد و بسیاری را از درک عمق و اهمیت آرایش محروم سازد.

در این میان، کتاب «شلایرماخر» اثر مایکل فورستر، نقشی بی بدیل ایفا می کند. این کتاب، نه تنها به عنوان یک خلاصه گر صرف عمل نمی کند، بلکه چونان پلی محکم و روشن، خواننده را از ابتدای آشنایی با شلایرماخر، تا درک عمیق ترین لایه های فکری او همراهی می نماید. فورستر با تخصص خود و با نثری روان، پیچیدگی های فلسفی را به زبانی قابل فهم برگردانده و راه را برای درکی جامع از این فیلسوف هموار کرده است.

هدف از ارائه این خلاصه نیز همین بود: فراهم آوردن دریچه ای دیگر به سوی کتاب ارزشمند فورستر، تا خوانندگان بیشتری با اهمیت این اثر و همچنین جایگاه فریدریش شلایرماخر در تاریخ اندیشه آشنا شوند. مطالعه این خلاصه، می تواند انگیزه ای قوی برای ورود به متن کامل کتاب فورستر باشد و برای کسانی که به دنبال درک کامل تر و عمیق تر از آرای شلایرماخر هستند، گامی اساسی محسوب شود. در نهایت، شناخت شلایرماخر، نه تنها شناخت یک فیلسوف، بلکه درک بخشی حیاتی از جریان های فکری است که دنیای مدرن ما را شکل داده اند.

شلایرماخر در درسگفتارهایش راجع به روان شناسى موضع زیر را در مورد مسئله خاستگاه زبان اتخاذ مى کند (که عملاً با موضع هردر در کتابش زیر عنوان رساله در باب خاستگاه زبان (1772) یکسان است): خاستگاه زبان را نباید بر حسب سرچشمه اى الهى تبیین کرد. بر حسب ابراز ابتدایى احساسات نیز نباید آن را تبیین کرد. به عکس، استفاده از زبان درونى صرفاً در بنیادِ سرشت بشر است. زبان درونى بنیاد اندیشه و در واقع با آن این همان است.