سرپرستی نوزاد از شیرخوارگاه: صفر تا صد شرایط و مراحل
شرایط به سرپرستی گرفتن نوزاد از شیرخوارگاه
به سرپرستی گرفتن نوزاد از شیرخوارگاه، مسیری پر امید برای خانواده هایی است که آرزوی فرزندآوری را در دل دارند. این مسیر نیازمند آگاهی کامل از قوانین، مراحل اداری و شرایط خاصی است که توسط سازمان بهزیستی و مراجع قضایی تعیین شده اند تا بهترین آینده برای کودک تضمین شود.
آرزوی داشتن فرزندی که بتوان شور و عشق والدگری را با او تجربه کرد، نیرویی قدرتمند است که بسیاری از زوجین و حتی بانوان مجرد را به سوی سرپرستی نوزادان بی سرپرست یا بدسرپرست سوق می دهد. فرآیند سرپرستی، از لحظه تصمیم گیری تا در آغوش کشیدن نوزاد، خود به تنهایی یک سفر عمیق و پر از احساس است. این سفر نه تنها زندگی نوزاد را دگرگون می کند، بلکه ابعاد جدیدی به وجود خانواده هایی می بخشد که آماده اند عشق و محبت بی پایان خود را نثار کنند. با این حال، همان طور که هر سفر مهمی نیازمند آمادگی و نقشه راه است، این مسیر نیز پیچیدگی ها و مراحل خاص خود را دارد. آشنایی با جزئیات این فرآیند، از شرایط اولیه گرفته تا گام های قانونی و اداری، می تواند آرامش و اطمینان خاطر بیشتری را برای متقاضیان به ارمغان آورد و به آن ها کمک کند تا با گام هایی استوار و آگاهانه در این راه قدم بردارند.
مبانی و تعاریف فرزندخواندگی نوزاد
فرزندخواندگی و سرپرستی کودکان، یکی از زیباترین و مسئولیت پذیرترین تصمیماتی است که یک فرد یا زوج می تواند در زندگی خود بگیرد. این عمل خیرخواهانه نه تنها زندگی یک کودک را نجات می دهد، بلکه فرصتی برای او فراهم می آورد تا در محیطی سرشار از عشق و حمایت رشد کند و بالنده شود. درک صحیح از مفاهیم و مبانی قانونی این فرآیند، اولین گام در این مسیر است.
فرزندخواندگی نوزاد چیست؟ تفاوت ها با سرپرستی کودکان بزرگتر
فرزندخواندگی نوزاد به معنای پذیرش قانونی مسئولیت نگهداری، تربیت و تأمین نیازهای یک نوزاد از بدو تولد یا در سنین بسیار کم است که معمولاً والدین بیولوژیکی او به دلایلی قادر به نگهداری از او نیستند یا ناشناخته اند. در این فرآیند، نوزاد به عنوان فرزند قانونی خانواده جدید شناخته می شود و تمامی حقوق و تکالیف یک فرزند بیولوژیکی را کسب می کند. تمایل بسیاری از متقاضیان به سرپرستی نوزادان، اغلب به دلیل امکان ایجاد پیوند عاطفی عمیق تر از سنین پایین و تجربه تمامی مراحل رشد کودک در کنار خود است. این اشتیاق، البته، معمولاً به صف های طولانی انتظار برای سرپرستی نوزادان منجر می شود.
تفاوت اصلی فرزندخواندگی نوزاد با سرپرستی کودکان بزرگتر در این است که نوزاد هنوز خاطرات و تجربیات تلخی از محیط های قبلی یا جدایی ها ندارد، که این موضوع می تواند به انسجام و پذیرش بهتر در خانواده جدید کمک کند. با این حال، هر دو نوع سرپرستی ارزشمند هستند و هدف نهایی آن ها، تأمین منافع عالیه کودک و فراهم آوردن یک زندگی باکیفیت برای اوست.
نقش سازمان بهزیستی و شیرخوارگاه ها در فرآیند سرپرستی نوزاد
سازمان بهزیستی کشور، به عنوان اصلی ترین متولی امور کودکان بی سرپرست و بدسرپرست در ایران، نقشی محوری در فرآیند فرزندخواندگی ایفا می کند. این سازمان مسئول شناسایی، نگهداری و فراهم آوردن شرایط لازم برای واگذاری کودکان نیازمند سرپرستی به خانواده های داوطلب است.
شیرخوارگاه ها، مراکزی تحت نظارت سازمان بهزیستی هستند که از نوزادان و کودکان خردسالی که به هر دلیلی قادر به زندگی در کنار خانواده بیولوژیکی خود نیستند، نگهداری می کنند. این مراکز تلاش می کنند تا محیطی امن و پرورشی برای نوزادان فراهم آورند و سلامت جسمی و روانی آن ها را تضمین کنند. پس از طی مراحل قانونی و احراز صلاحیت خانواده های متقاضی، نوزادان از طریق این مراکز به خانواده های جدید واگذار می شوند.
مبنای قانونی فرزندخواندگی در ایران
فرآیند فرزندخواندگی در ایران بر اساس «قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست» پایه گذاری شده است. این قانون، چارچوب های حقوقی و الزامات اجرایی مربوط به سرپرستی کودکان را به دقت تعیین کرده و هدف اصلی آن، حمایت از حقوق و منافع عالیه کودک است. از این رو، تمامی مراحل فرزندخواندگی، از درخواست تا صدور حکم قطعی، تحت نظارت دقیق مراجع قضایی و سازمان بهزیستی صورت می گیرد تا از هرگونه سوءاستفاده یا آسیب احتمالی به کودک جلوگیری شود. این قانون تلاش می کند تا با وضع مقررات شفاف و جامع، مسیری روشن و مطمئن برای کسانی که قصد فرزندخواندگی دارند، فراهم آورد.
شرایط عمومی و اختصاصی متقاضیان به سرپرستی گرفتن نوزاد
داوطلبان سرپرستی یک نوزاد، باید شرایط خاصی را دارا باشند تا صلاحیت آن ها برای پرورش و تربیت کودک تأیید شود. این شرایط، که هم جنبه های عمومی و هم اختصاصی دارند، به منظور تضمین سلامت، امنیت و آینده ای روشن برای نوزادان تعریف شده اند.
شرایط عمومی لازم برای تمامی متقاضیان
هر فرد یا زوجی که قصد دارد سرپرستی یک نوزاد را بر عهده بگیرد، باید مجموعه ای از شرایط عمومی را احراز کند. این شرایط پایه و اساس ارزیابی صلاحیت متقاضیان را تشکیل می دهند و رعایت آن ها برای تمامی داوطلبان ضروری است:
- تابعیت ایرانی: متقاضیان باید دارای تابعیت جمهوری اسلامی ایران باشند.
 - اعتقاد دینی: اعتقاد به یکی از ادیان رسمی کشور که در قانون اساسی به رسمیت شناخته شده اند (اسلام، مسیحیت، یهودیت، زرتشت).
 - عدم محکومیت جزایی: نداشتن سابقه محکومیت کیفری مؤثر که در سوابق قضایی فرد ثبت شده باشد.
 - عدم اعتیاد: عدم اعتیاد به الکل، مواد مخدر و روان گردان، که معمولاً با ارائه گواهی های لازم تأیید می شود.
 - سلامت جسمی و روانی: متقاضیان نباید به بیماری های واگیردار یا صعب العلاج مبتلا باشند و باید از سلامت روحی و روانی کافی برای تربیت کودک برخوردار باشند.
 - تمکن مالی و صلاحیت اخلاقی: توانایی مالی برای تأمین نیازهای مادی نوزاد و همچنین برخورداری از صلاحیت های اخلاقی و رفتاری مناسب برای ایجاد یک محیط خانوادگی سالم و پرورشی.
 - عدم محجوریت: متقاضیان نباید از نظر قانونی محجور باشند (مانند جنون یا صغر).
 - حداقل سن: حداقل سن 30 سال برای یکی از متقاضیان در مورد زوجین.
 
گروه های متقاضی و اولویت بندی بهزیستی برای سرپرستی نوزاد
سازمان بهزیستی با توجه به حساسیت موضوع و تعداد محدود نوزادان واجد شرایط سرپرستی در مقابل تقاضای بالا، اولویت بندی خاصی برای واگذاری نوزادان در نظر گرفته است. این اولویت بندی به شرح زیر است:
- 
    اولویت اول: زوجین بدون فرزند
این گروه شامل زن و شوهری می شود که حداقل پنج سال از تاریخ ازدواجشان گذشته باشد و تاکنون صاحب فرزندی نشده اند، مشروط بر اینکه حداقل یکی از آن ها بالای 30 سال سن داشته باشد. در مواردی که گواهی پزشکی قانونی عدم باروری زوجین را تأیید کند، شرط پنج سال ازدواج ممکن است نادیده گرفته شود. این اولویت به دلیل نیاز عمیق به تجربه والدگری و تشکیل خانواده برای این زوجین تعیین شده است.
 - 
    اولویت دوم: زوجین دارای فرزند
زوجینی که از قبل دارای فرزند بیولوژیکی هستند نیز می توانند برای سرپرستی نوزاد اقدام کنند، با این شرط که حداقل یکی از آن ها بالای 30 سال سن داشته باشد. این گروه پس از زوجین بدون فرزند در اولویت قرار می گیرند.
 - 
    اولویت سوم: زنان و دختران بدون شوهر
زنان و دختران مجرد بالای 30 سال نیز می توانند برای سرپرستی اقدام کنند، اما این امکان منحصراً برای سرپرستی نوزادان دختر فراهم است. این اولویت برای حمایت از زنانی است که تمایل به فرزندپروری دارند اما شرایط ازدواج برایشان فراهم نشده است.
 
نکات تکمیلی در اولویت بندی:
- در شرایط مساوی، زوجین با سن کمتر از 50 سال بر زوجین بالای 50 سال اولویت دارند.
 - رضایت کامل هر دو زوج برای اقدام به سرپرستی ضروری است.
 - یک نکته مهم دیگر این است که اگر فردی نوزادی را پیدا کند و تمامی شرایط لازم برای سرپرستی را داشته باشد، در صورت احراز صلاحیت، برای سرپرستی همان نوزاد بر دیگران اولویت خواهد داشت.
 
مراحل گام به گام به سرپرستی گرفتن نوزاد از شیرخوارگاه
مسیری که به آغوش گرفتن یک نوزاد از شیرخوارگاه ختم می شود، شامل چند مرحله کلیدی است که هر یک از آن ها نیازمند دقت، صبر و همکاری نزدیک با سازمان بهزیستی و مراجع قانونی است. این مراحل گام به گام، به خوبی طراحی شده اند تا اطمینان حاصل شود که نوزاد به بهترین و امن ترین محیط ممکن واگذار خواهد شد.
گام اول: ثبت نام الکترونیکی و آماده سازی مدارک
این گام، شروع رسمی سفر فرزندخواندگی است. متقاضیان باید با مراجعه به سامانه ملی فرزندخواندگی به آدرس http://adoption.behzisti.net، ثبت نام اولیه خود را انجام دهند و مدارک مورد نیاز را به صورت آنلاین بارگذاری کنند. بهتر است قبل از شروع ثبت نام، تمامی مدارک لازم را با کیفیت مطلوب و خوانا از روی اصل سند اسکن کرده و آماده داشته باشند. پس از بارگذاری موفق، یک کد رهگیری به متقاضیان ارسال خواهد شد که نشان دهنده شروع فرآیند است.
| ردیف | مدارک مورد نیاز | 
|---|---|
| ۱ | تصویر کلیه صفحات شناسنامه متقاضیان | 
| ۲ | تصویر کارت ملی متقاضیان | 
| ۳ | تصویر کارت پایان خدمت یا معافیت (برای آقایان) | 
| ۴ | تصویر سند ازدواج (برای زوجین) | 
| ۵ | تصویر آخرین مدرک تحصیلی | 
| ۶ | تصویر سند مالکیت یا مبایعه نامه منزل یا اجاره نامه | 
| ۷ | گواهی اشتغال به کار یا تعیین میزان تقریبی درآمد (حکم کارگزینی، فیش حقوقی، پروانه کسب و…) | 
| ۸ | تصویر مدارک بیمه پایه اجتماعی | 
| ۹ | اصل گواهی پزشک متخصص زنان و زایمان مبنی بر عدم امکان بچه دار شدن (برای زوجین فاقد فرزند پس از ۵ سال ازدواج، سپس تایید پزشکی قانونی) | 
توجه: تمامی تصاویر مدارک باید خوانا باشند و پس از اعلام سازمان بهزیستی، باید در یکی از دفاتر اسناد رسمی توسط متقاضیان برابر اصل شوند.
گام دوم: مصاحبه ها، بازدیدها و ارزیابی جامع صلاحیت
پس از ثبت نام و بررسی اولیه مدارک، نوبت به ارزیابی عمیق تر صلاحیت متقاضیان می رسد. این مرحله شامل چندین بخش حیاتی است:
- مصاحبه و بازدید مددکاری اولیه: مددکاران اجتماعی بهزیستی به منزل متقاضیان مراجعه کرده و وضعیت زندگی، محیط خانه و آمادگی کلی خانواده را برای پذیرش نوزاد ارزیابی می کنند. این بازدید به مددکاران کمک می کند تا از شرایط واقعی زندگی متقاضیان آگاهی یابند.
 - معرفی به روانشناس: متقاضیان برای اخذ تاییدیه سلامت روحی و روانی به روانشناسان معتمد سازمان بهزیستی معرفی می شوند. این ارزیابی هم سلامت والدین را بررسی می کند و هم توانایی آن ها را برای تعامل و پرورش یک نوزاد مورد سنجش قرار می دهد.
 - گواهی های عدم اعتیاد و سوء پیشینه: در این مرحله، متقاضیان باید گواهی عدم اعتیاد و عدم سوء پیشینه خود را از مراجع مربوطه دریافت و به سازمان ارائه دهند.
 - مشاور دینی: در صورت لزوم، ممکن است معرفی به مشاور دینی و سایر مراجع ذیربط نیز انجام شود تا از هماهنگی شرایط با الزامات دینی و فرهنگی اطمینان حاصل شود.
 
گام سوم: انتظار، انتخاب نوزاد و دوره های آموزشی
پس از موفقیت در گام های اولیه و تأیید صلاحیت، متقاضیان وارد مرحله انتظار می شوند. این مرحله می تواند به دلایل مختلف، به ویژه برای متقاضیان نوزادان سالم و دختر، کمی طولانی باشد. مدت زمان انتظار بسیار متغیر است و به تعداد نوزادان واجد شرایط واگذاری و اولویت بندی ها بستگی دارد.
- معرفی و انتخاب نوزاد: وقتی نوزاد واجد شرایط واگذاری در استان یافت شد، جلسات دیداری اولیه بین متقاضیان و نوزاد برگزار می شود تا تعامل و پذیرش متقابل ارزیابی شود. در صورتی که تعامل مناسبی ایجاد نشود یا بنا به دلایلی نوزاد مورد پذیرش قرار نگیرد، ممکن است تا سه نوزاد دیگر نیز به خانواده پیشنهاد شود.
 - دوره های والدگری: در این مرحله، ممکن است متقاضیان در دوره های آموزشی والدگری و آماده سازی برای پذیرش مسئولیت های فرزندپروری شرکت کنند. این دوره ها به آن ها کمک می کنند تا آمادگی لازم برای مواجهه با چالش ها و شادی های این تجربه جدید را کسب کنند.
 
گام چهارم: فرآیند قانونی و صدور حکم سرپرستی
پس از طی موفقیت آمیز مراحل قبلی و انتخاب نوزاد، نوبت به جنبه های حقوقی و قضایی سرپرستی می رسد:
- صدور حکم سرپرستی موقت: قاضی دادگاه ابتدا حکم سرپرستی موقت شش ماهه را صادر می کند. این دوره به عنوان «دوره آزمایشی» شناخته می شود که در آن نوزاد به خانواده متقاضی واگذار می شود.
 - نظارت مستمر مددکاران: در طول این شش ماه، مددکاران اجتماعی بهزیستی به صورت مستمر وضعیت نوزاد و خانواده را زیر نظر می گیرند. این نظارت شامل بازدیدهای دوره ای و بررسی سازگاری نوزاد با محیط جدید و نحوه تعامل خانواده با اوست.
 - تبدیل حکم موقت به قطعی: در صورت موفقیت آمیز بودن دوره آزمایشی و تأیید کارشناسان بهزیستی مبنی بر صلاحیت خانواده و محیط زندگی، دادگاه حکم موقت را به حکم قطعی سرپرستی تبدیل می کند. با صدور این حکم، نوزاد به طور کامل و قانونی فرزند خانواده محسوب می شود.
 
کودکان واجد شرایط و نکات مهم دیگر در سرپرستی نوزاد
پذیرش سرپرستی یک نوزاد تنها به احراز صلاحیت متقاضیان محدود نمی شود؛ نوزاد نیز باید دارای شرایط خاصی باشد تا بتواند تحت سرپرستی قرار گیرد. همچنین، مسائل مالی و موضوع محرمیت از جمله نکات مهمی هستند که باید به آن ها توجه شود.
چه نوزادانی می توانند تحت سرپرستی قرار گیرند؟
بر اساس قانون حمایت از کودکان و نوجوانان بی سرپرست و بدسرپرست، شرایط واگذاری نوزادان به شرح زیر است:
- نوزادانی که هیچ یک از پدر، مادر و جد پدری آن ها قابل شناسایی نباشند. این گروه شامل نوزادانی می شود که به عنوان «کودکان رهاشده» شناخته می شوند.
 - نوزادانی که پدر، مادر، جد پدری و وصی منصوب از سوی ولی قهری آن ها در قید حیات نباشند. این شرایط معمولاً در مورد نوزادانی که والدین خود را از دست داده اند یا سرپرست قانونی ندارند، صدق می کند.
 - نوزادانی که سرپرستی آن ها به موجب حکم مراجع صلاحیت دار به سازمان بهزیستی سپرده شده و تا دو سال از تاریخ سپردن، والدین یا سرپرست قانونی آن ها برای بازگرداندن نوزاد مراجعه نکرده باشند. این شرط به منظور تضمین ثبات و آینده نوزادان است.
 - نوزادانی که هیچ یک از پدر، مادر، جد پدری و وصی صلاحیت سرپرستی را نداشته باشند و به تشخیص دادگاه این امر حتی با ضم امین یا ناظر نیز حاصل نشود. این مورد برای حمایت از نوزادانی است که والدین بیولوژیکی آن ها صلاحیت لازم برای نگهداری و تربیت را از دست داده اند.
 
مسائل مالی: تملیک اموال به نام نوزاد فرزندخوانده
یکی از جنبه های مهم در فرآیند فرزندخواندگی، تضمین آینده مالی نوزاد است. ماده ۱۴ قانون حمایت از کودکان بی سرپرست و بدسرپرست، به صراحت بیان می کند که دادگاه در صورتی حکم سرپرستی را صادر می کند که متقاضی سرپرستی، بخشی از اموال یا حقوق خود را به نام نوزاد تحت سرپرستی تملیک کند. این شرط به منظور جبران عدم بهره مندی نوزاد فرزندخوانده از ارث والدین جدید است و هدف آن تضمین حمایت مالی از اوست.
دادگاه می تواند در مواردی که تشخیص دهد اخذ تضمین عینی از درخواست کننده ممکن یا به مصلحت نیست و سرپرستی کودک ضرورت داشته باشد، دستور اخذ تعهد کتبی به تملیک بخشی از اموال یا حقوق در آینده را صادر کند.
نوع و میزان مال یا حقوقی که باید تملیک شود، توسط دادگاه تعیین می گردد. همچنین، یک تبصره در این قانون وجود دارد که به قاضی این امکان را می دهد که در صورت تشخیص مصلحت کودک، شرط تملیک را نادیده بگیرد. این ماده قانونی نشان دهنده توجه ویژه قانونگذار به آینده اقتصادی نوزادان فرزندخوانده است.
موضوع محرمیت در فرزندخواندگی نوزاد
موضوع محرمیت، به ویژه برای خانواده های مذهبی، یکی از دغدغه های اصلی در فرزندخواندگی نوزاد است. از آنجا که نوزاد فرزندخوانده به طور بیولوژیکی از والدین جدید خود نیست، محرمیت شرعی به صورت خودکار ایجاد نمی شود. با این حال، راه حل های شرعی برای ایجاد محرمیت وجود دارد، از جمله شیردهی (رضاع) که می تواند پیوند محرمیت را برقرار کند. خانواده ها می توانند با مراجعه به مراجع تقلید خود و مشورت با علمای دین، راهکارهای مناسب شرعی برای ایجاد محرمیت بین خود و نوزاد فرزندخوانده را پیدا کرده و اجرا کنند.
نظارت های پس از سرپرستی و وظایف سرپرستان
سرپرستی یک نوزاد تعهدی بلندمدت است که فراتر از صدور حکم قطعی می رود. سازمان بهزیستی از طریق مددکاران اجتماعی، بر وضعیت نوزاد و خانواده او تا سن ۱۸ سالگی نظارت مستمر دارد. این نظارت به منظور اطمینان از رشد سالم، رفاه و تأمین نیازهای عاطفی و مادی نوزاد انجام می شود.
وظایف سرپرستان شامل:
- عدم تفاوت قائل شدن: سرپرستان موظف هستند که هیچ تفاوتی بین نوزاد فرزندخوانده و فرزندان بیولوژیکی خود قائل نشوند و با هر دو به یک اندازه محبت و توجه کنند.
 - تضمین عدم قطع مستمری: در صورتی که نوزاد به طور قانونی مستمری یا حقوقی را دریافت می کرده است، این مستمری نباید پس از سرپرستی قطع شود و والدین باید اطمینان حاصل کنند که این حقوق به نفع نوزاد حفظ می شود.
 
این نظارت ها و وظایف، به خانواده ها کمک می کند تا با آگاهی کامل از مسئولیت های خود، بهترین محیط را برای رشد و بالندگی نوزاد فراهم آورند.
چالش ها، باورهای غلط و فرهنگ سازی در فرزندخواندگی نوزاد
مسیر سرپرستی نوزاد، با وجود زیبایی های فراوان، خالی از چالش و باورهای غلط نیست. پرداختن به این مسائل و تلاش برای فرهنگ سازی، می تواند این مسیر را برای بسیاری از خانواده ها هموارتر کند و به نوزادان بیشتری فرصت داشتن خانواده ای گرم و دوست داشتنی را بدهد.
آیا روند فرزندخواندگی سخت تر شده است؟
برخی متقاضیان ممکن است این تصور را داشته باشند که روند فرزندخواندگی در سال های اخیر سخت تر شده است. اما واقعیت این است که این فرآیند «قانونمندتر» و دقیق تر شده است، نه لزوماً سخت تر. هدف اصلی از این سخت گیری ها، حفاظت از کودکان و جلوگیری از آسیب های روحی به آن هاست. تجربیات تلخ فسخ فرزندخواندگی، که می تواند ضربه روحی جبران ناپذیری به کودک وارد کند، سازمان بهزیستی و مراجع قضایی را بر آن داشته است که در بررسی صلاحیت خانواده ها دقت بیشتری به خرج دهند. در گذشته ممکن بود شرایط خانواده ها به درستی بررسی نشود، اما اکنون با بررسی های دقیق تر و سختگیرانه تر، تلاش می شود تا کودک به بهترین خانواده واگذار شود و پایداری سرپرستی تضمین گردد.
بحث پارتی بازی و شفافیت سامانه ملی فرزندخواندگی
یکی از نگرانی های رایج در میان متقاضیان، احتمال وجود «پارتی بازی» در فرآیند فرزندخواندگی است. با راه اندازی سامانه ملی فرزندخواندگی، تلاش شده است تا این فرآیند به حداکثر شفافیت برسد و امکان رصد روند توسط استان ها وجود داشته باشد. البته، تفاوت در زمان انتظار ممکن است برخی سوءتفاهم ها را ایجاد کند؛ برای مثال، خانواده ای که متقاضی نوزاد دختر سالم است، ممکن است سال ها در صف انتظار بماند، در حالی که خانواده ای دیگر با پذیرش سرپرستی یک پسر ۶ ساله، یا کودکی با معلولیت یا بیماری خاص، در مدت زمان کوتاه تری به نتیجه برسد. این تفاوت ها ناشی از شرایط متفاوت هر مورد و ترجیحات متقاضیان است، نه پارتی بازی. سازمان بهزیستی همواره تأکید دارد که اولویت با منافع کودک است و صلاحیت خانواده ها با دقت بررسی می شود.
ضرورت فرهنگ سازی برای پذیرش کودکان با نیازهای خاص یا سنین بالاتر
یکی از چالش های بزرگ در حوزه فرزندخواندگی، آمار بالای درخواست ها برای نوزادان سالم و به ویژه دختر است. این تمرکز بر روی نوزادان خاص، باعث می شود تعداد زیادی از کودکان با سنین بالاتر، یا کودکانی که دارای نیازهای ویژه و بیماری های خاص هستند، مدت های طولانی در مراکز بهزیستی بمانند و از نعمت داشتن خانواده محروم شوند.
برای غلبه بر این چالش، فرهنگ سازی نقشی حیاتی دارد. رسانه ها، با تولید فیلم ها، سریال ها و انیمیشن هایی که موضوع فرزندخواندگی را به شکلی مثبت و واقع بینانه به تصویر می کشند، می توانند در تغییر ذهنیت جامعه مؤثر باشند. نمایش زیبایی های پذیرش کودکان با نیازهای خاص و سنین بالاتر، می تواند الهام بخش بسیاری از خانواده ها برای گشودن آغوش خود به روی این کودکان باشد. این امر یک فرآیند کند اجتماعی است که به مرور زمان و با همکاری تمامی بخش های جامعه به دست می آید.
اهمیت افشای حقیقت فرزندخواندگی به نوزاد در سنین پایین
یکی دیگر از مسائل مهم در فرزندخواندگی، زمان و نحوه آگاه کردن کودک از حقیقت سرپرستی اش است. بسیاری از خانواده ها به دلیل نگرانی از واکنش کودک یا حرف اطرافیان، تصمیم می گیرند این حقیقت را پنهان کنند. با این حال، مطالعات روانشناسی و تجربیات مددکاران اجتماعی نشان داده است که پنهان کاری می تواند آسیب های روحی عمیق و جبران ناپذیری در آینده برای کودک به دنبال داشته باشد. کودکانی که در سنین بالاتر ناگهان از حقیقت آگاه می شوند، ممکن است احساس فریب خوردگی، بی اعتمادی و هویت بحرانی را تجربه کنند.
توصیه اکید متخصصان این است که حقیقت فرزندخواندگی باید در سنین پایین و به تدریج و با زبانی ساده و متناسب با درک کودک، به او گفته شود.
این رویکرد به کودک کمک می کند تا با واقعیت خود کنار بیاید، آن را بپذیرد و پیوند عاطفی با خانواده جدیدش را بر پایه صداقت و اعتماد بنا کند. افشای زودهنگام و صحیح این حقیقت، می تواند آسیب پذیری کودک را به حداقل رسانده و به او کمک کند تا با سلامت روان بیشتری رشد کند.
نتیجه گیری
سرپرستی نوزاد از شیرخوارگاه، تصمیمی بزرگ و سرشار از مهر است که می تواند زندگی یک کودک را برای همیشه دگرگون سازد و شادی بی وصفی به یک خانواده ببخشد. این مسیر، هرچند ممکن است پیچیدگی ها و مراحل اداری خاص خود را داشته باشد، اما با آگاهی، صبر و تعهد متقاضیان، به سرانجامی شیرین و ماندگار می رسد. درک دقیق از شرایط قانونی، اولویت بندی ها، و فرآیندهای بهزیستی، کلید موفقیت در این راه است.
فرزندخواندگی نه تنها به کودکان بی سرپرست فرصتی برای رشد در آغوش گرم یک خانواده می دهد، بلکه به خانواده های پذیرنده نیز عمق و معنای جدیدی می بخشد. آگاهی بخشی و فرهنگ سازی در جامعه نیز می تواند به پذیرش گسترده تر کودکان با نیازهای ویژه یا سنین بالاتر کمک کند و هیچ کودکی از این حق اساسی محروم نماند. توصیه می شود متقاضیان همواره از طریق منابع رسمی و معتبر مانند سازمان بهزیستی اطلاعات خود را به روز نگه دارند و با مشاوران و متخصصان این حوزه در ارتباط باشند تا این سفر پربرکت را با اطمینان و موفقیت به پایان برسانند.