شکایت تصرف عدوانی با سند عادی چگونه است؟
مالکیت، به عنوان یکی از حقوق اساسی هر فرد، از اهمیت ویژه‌ای در نظام حقوقی برخوردار است. قانونگذار به منظور حمایت از این حق، سازوکار‌های مختلفی را پیش‌بینی کرده است. یکی از مهم‌ترین این سازوکارها، مقابله با تصرف عدوانی است. تصرف عدوانی به معنای تصرف غیرقانونی مال غیر بدون رضایت مالک آن است. این تصرف می‌تواند به صورت‌های مختلفی از جمله تصرف ملک، آپارتمان، زمین، یا سایر اموال منقول و غیرمنقول صورت گیرد. در ادامه به بررسی جامع موضوع شکایت تصرف عدوانی با سند عادی می‌پردازیم.
خلاصه مطلب
مفهوم تصرف عدوانی: تصرف غیرقانونی مال غیر بدون رضایت مالک. به دو نوع تقسیم می‌شود:
-
- حقوقی: بدون سوء نیت یا بر اساس برداشت نادرست از قانون.
- کیفری: با علم و آگاهی به غیرقانونی بودن (سوء نیت).
ارزش اثباتی سند عادی:
-
- به تنهایی دلیل قطعی مالکیت نیست.
- می‌تواند به عنوان قرینه بر سبق تصرف یا وجود رابطه حقوقی مورد استناد قرار گیرد.
- ارزش اثباتی آن در مقابل سند رسمی کمتر است.
- اثبات اصالت آن در صورت انکار بر عهده ارائه دهنده است.
مفهوم تصرف عدوانی و انواع آن
تصرف عدوانی به وضعیتی گفته می‌شود که شخصی بدون مجوز قانونی و بدون رضایت مالک اصلی، مالی (اعم از منقول مانند خودرو یا غیرمنقول مانند زمین و ملک) را تحت تصرف خود درآورد. این تصرف می‌تواند به صورت مستقیم و با اعمال فیزیکی مانند ورود به ملک و سکونت در آن یا به صورت غیرمستقیم مانند ممانعت از ورود مالک به ملک خود، صورت پذیرد. عنصر اصلی در تصرف عدوانی، غیرقانونی بودن و بدون رضایت مالک بودن تصرف است.
در شهر تبریز، یکی از موارد مهم در دعاوی ملکی، شکایت تصرف عدوانی با استناد به سند عادی است. در این نوع شکایت، با وجود ارزش اثباتی کمتر سند عادی نسبت به اسناد رسمی، امکان طرح دعوا برای رفع تصرف غیرقانونی وجود دارد. بهترین وکیل ملکی در تبریز می‌تواند با ارائه راهکار‌های حقوقی مناسب و استفاده از ادله تکمیلی مانند شهادت شهود و شواهد موجود، به اثبات حقانیت خواهان کمک کرده و روند احقاق حق را تسهیل کند.
در نظام حقوقی، تصرف عدوانی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شود، تصرف عدوانی حقوقی و تصرف عدوانی کیفری. تمایز اصلی بین این دو نوع، در عنصر سوء نیت متصرف است.
ارزش اثباتی سند عادی در دعوای تصرف عدوانی
ماده ۱۲۸۷ قانون مدنی در تعریف سند رسمی بیان می‌دارد: «اسنادی که در اداره ثبت اسناد و املاک و یا دفاتر اسناد رسمی یا نزد سایر مامورین رسمی در حدود صلاحیت آنها و بر طبق مقررات قانونی تنظیم شده باشند رسمی است.» بر همین اساس، هر سندی که این شرایط را نداشته باشد، سند عادی تلقی می‌شود.
با وجود اینکه سند عادی به تنهایی نمی‌تواند مالکیت را به طور قطعی اثبات کند، اما می‌تواند به عنوان یک اماره یا قرینه بر سبق تصرف یا وجود یک رابطه حقوقی بین طرفین مورد استناد قرار گیرد. به عبارت دیگر، دادگاه می‌تواند با توجه به سایر شواهد و قرائن موجود در پرونده، از جمله شهادت شهود، اظهارات طرفین و اوضاع و احوال حاکم بر موضوع، به سند عادی نیز توجه کند و آن را در تصمیم‌گیری خود لحاظ کند.
مراحل و نحوه طرح دعوای تصرف عدوانی با سند عادی
طرح دعوای تصرف عدوانی با استناد به سند عادی، مراحلی دارد که در ادامه به تفصیل به آنها می‌پردازیم.
جمع‌آوری مدارک و مستندات
- سند عادی: اولین و مهم‌ترین مدرک، سند عادی (مانند مبایعه‌نامه، قولنامه یا اجاره‌نامه) است که نشان‌دهنده وجود یک رابطه حقوقی بین خواهان و ملک مورد تصرف است.
- ادله اثبات سبق تصرف: از آنجا که سند عادی به تنهایی کافی نیست، باید ادله دیگری برای اثبات سبق تصرف خود ارائه دهید.
تنظیم دادخواست
پس از جمع‌آوری مدارک، باید دادخواستی را به دادگاه صالح تقدیم کنید. در دادخواست باید موارد زیر به طور دقیق ذکر شود:
- مشخصات خواهان و خوانده: نام، نام خانوادگی، آدرس و سایر اطلاعات شناسایی طرفین.
- موضوع دعوا: تصرف عدوانی.
- شرح ماوقع: توضیح دقیق نحوه تصرف ملک توسط خوانده و تاریخ آن.
- دلایل و مستندات: ذکر تمام مدارک و مستندات موجود، از جمله سند عادی و ادله اثبات سبق تصرف.
- تقاضا: تقاضای رفع تصرف عدوانی و اعاده وضع به حالت سابق.
- تقدیم دادخواست به دادگاه صالح
- دادخواست باید به دادگاه عمومی حقوقی محل وقوع ملک تقدیم شود.
رسیدگی در دادگاه
پس از تقدیم دادخواست، دادگاه وقت رسیدگی تعیین می‌کند و طرفین را به جلسه رسیدگی دعوت می‌کند. در جلسه رسیدگی، طرفین می‌توانند اظهارات خود را بیان کنند و مدارک و مستندات خود را ارائه دهند. دادگاه پس از بررسی مدارک و اظهارات طرفین، رای خود را صادر می‌کند.
اجرای حکم
در صورت صدور حکم به نفع خواهان، حکم توسط اجرای احکام دادگستری اجرا می‌شود و ملک از تصرف خوانده خارج و به خواهان تحویل داده می‌شود.
| نکات مهم | توضیحات |
| اثبات مالکیت | در دعوای تصرف عدوانی، نیازی به اثبات مالکیت قطعی نیست، بلکه اثبات سبق تصرف کافی است. |
| جمع‌آوری ادله قوی | از آنجا که سند عادی به تنهایی کافی نیست، جمع‌آوری ادله قوی برای اثبات سبق تصرف بسیار مهم است. |
| اثبات اصالت سند | در صورت انکار اصالت سند عادی توسط خوانده، اثبات صحت آن بر عهده خواهان است. |
ریسدگی دادگاه به پرونده در صورتی که همزمان با دعوای تصرف عدوانی، دعوای اثبات مالکیت نیز مطرح باشد، معمولا دادگاه رسیدگی به دعوای تصرف عدوانی را تا تعیین تکلیف دعوای مالکیت به تعویق می‌اندازد.
با رعایت این مراحل و نکات، می‌توانید دعوای تصرف عدوانی با استناد به سند عادی را به نحو صحیح طرح و پیگیری کنید. توصیه می‌شود در این موارد از مشاوره یک وکیل متخصص بهره‌مند شوید. تیم حقوقی ایران وکلا با داشتن وکلای مجرب و متخصص در امور ملکی، می‌تواند شما را در این مسیر همراهی کرده و بهترین راهکار‌های قانونی را برای احقاق حق شما ارائه دهد.
سخن پایانی
دعوای تصرف عدوانی با استناد به سند عادی، پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. در حالی که سند رسمی به عنوان قوی‌ترین دلیل مالکیت شناخته می‌شود، سند عادی نیز می‌تواند در شرایط خاص و با ارائه ادله و مستندات تکمیلی، به عنوان قرینه‌ای بر سبق تصرف و احقاق حق خواهان مورد استناد قرار گیرد.