به گزارش خبرگزاری آنا، آن روز که در پاریس سومین مدال المپیکش را گرفت، هرچند برای مدال خوش‌رنگ‌تری به فرانسه رفته بود و استحقاق بیشتری هم داشت، اما تصمیمش را از قبل برای خداحافظی گرفته بود؛ طا‌ها آکگول، مردی با چهره‌ی اصیل مردان ترکیه‌ای و با ده‌ها مدال ارزشمند. قهرمانی که سکوی فتح‌نشده‌ای برایش باقی نماند.
از قهرمانی المپیک، جهان و طلا‌های قهرمانی اروپا که شمارش از انگشتان دست هم خارج است. برای طا‌ها آکگول، فصل جدیدی آغاز شده، فصل مدیریتی، اما با چالش‌های بسیار بزرگ.
کشتی ترکیه می‌تواند با این مرد افق‌های تازه‌ای را پیش روی خود ببیند؛ مردی که دوست داشت در اوج برود و رفت، هرچند که با وضعیت کنونی سنگین‌وزن کشتی آزاد جهان و سکوی تکراری این چند سال، همچنان قابلیت اضافه کردن مدال‌هایش را داشت، اما تصمیم گرفت زمانی دوبنده را از تنش دربیاورد و کفش‌ها را آویزان کند، که ایده‌های خوب و جدید برای رونق دوباره کشتی کشورش داشته باشد.
او که به دعوت رضا یزدانی قهرمان پیشین کشتی جهان و سرمربی موفق این سال‌های کشتی ایران به تهران آمد و میهمان ویژه «پلنگ مازندران» بود، پیش از ترک ایران، ساعتی از وقتش را به خبرنگار آنا داد تا این گفت‌و‌گو شکل بگیرد.
زحمت ترجمه این مصاحبه هم با مجید دیارمند، از قهرمانان پیشین کشتی که همکاری نزدیکی با فدراسیون کشتی ترکیه دارد، بود.
*حواسم به این بود که کشتی ترکیه ضعیف شده
آنا: قبای ریاست خیلی به طا‌ها آکگول می‌آید. برای خود من خیلی جالب بود که شما مرداد ماه در المپیک پاریس کشتی گرفتید، اما انگار فاصله کشتی گرفتن شما تا این ریاست، سالهاست. فکر می‌کنم اینها دو کارکتر جدا هستند: طا‌ها آکگولِ رئیس فدراسیون و طا‌ها آکگولِ کشتی‌گیر.
من کاپیتان تیم ملی کشورم بودم، همه تلاشم این بود که در آن دوره کشتی مملکتم را بالا ببرم، پرچم کشورم را بار‌ها بالا بردم، اما قبل از المپیک درد کتف و زانویم زیاد شده بود و هم اینکه ۱۱ مدال جهانی و المپیک در کارنامه داشتم. در کشتی چیزی نبود که به دستش نیاورده باشم. احساس کردم اشباع شدم. از طرف دیگر، حواسم به این بود که کشتی ترکیه ضعیف شده و احتیاج به کمک دارد و به همین خاطر خیلی دوست داشتم از این منظر هم به کشتی کشورم کمک کنم.
آنا: گفتید که مصدومیت داشتید و اشباع هم شده بودید، بنابراین کاری که در پاریس انجام دادید، یک تصمیم آنی نبود و روی خداحافظی فکر کرده بودید؟
بله از قبل این تصمیم را داشتم.
*کشتی را ادامه می‌دادم، باز هم مدال می‌گرفتم؛ هر چیزی یک وقتی دارد
آنا: من فکر می‌کنم برای یک سنگین‌وزن مثل طا‌ها آکگول باتوجه به شرایط سنی شما و فعلی سنگین جهان هنوز تا ۴-۵ سال دیگر هم این فرصت بود که شانس مدال گرفتن داشته باشید. همین امسال میخایین لوپز در ۴۲ سالگی پنجمین طلای المپیکش را در کشتی فرنگی گرفت و شما تازه ۳۴ سال دارید.
درست می‌گویید. من همین الان هم بخواهم کشتی بگیرم، باز هم مدال خواهم گرفت، ولی هر چیزی یک موقعی دارد. الان موقع خداحافظی بود و شاید ۴ سال بعد من در موضع ضعف قرار گرفته بودم و از طرف دیگر شاید این مسئله، موقعیت من را برای رسیدن به ریاست فدراسیون دچار خلل می‌کرد.
*کشتی دارد تماشاگرش را از دست می‌دهد؛ با این قانون مخالفم
آنا: به لحاظ فنی می‌شد خداحافظی‌تان با مدالی خوش‌رنگ‌تر از برنز المپیک پاریس باشد. کشتی خیلی نزدیکی با امیرحسین زارع در نیمه‌نهایی المپیک گرفتید که نتیجه هم ۱-۱ بود و در ثانیه‌های پایانی به شما اخطار پسیو داده شد و این کمی عجیب به نظر می‌رسید.
من خیلی از این کار تعجب کردم، در آن ثانیه‌ها معمولا اخطار نمی‌دهند. با تعجب به داور نگاه کردم و گفتم چرا این کار را کرده است. وقتی یک یک شده بودیم، ۵۰ ثانیه من را در حالتی که باید به زارع اخطار می‌دادند و ندادند؛ نگه داشتند. دو قهرمان بزرگ داشتند با هم کشتی می‌گرفتند. وقتی دو آدم بزرگ دارند با هم کشتی می‌گیرند، نتیجه را نباید با اخطار مشخص کرد. چون ۸۰ میلیون جمعیت داشتند کشتی را می‌دیدند و این حق دو کشور بود که کشتی، نتیجه را تعیین کند نه اخطار. از هر دو طرف تعیین کردن برنده با اخطار، کار درستی نبود چه اخطار به سود من می‌بود و چه به ضررم. کشتی یک ورزش مردانه است و نباید با یک اخطار نتیجه‌اش مشخص شود. در جودو وقتی اخطار داده می‌شود در تابلو دیده می‌شود و مسابقه ادامه پیدا می‌کند تا یک نفر بتواند برنده شود. من با این قانون مخالف هستم. کشتی دارد همه جا تماشاگرش را از دست می‌دهد. مردم وقتی در ترکیه من را میبینند از من می‌پرسند چطور باختی. وقتی نمی‌فهمد و سردرنمی‌آورد، کانال را عوض می‌کند. به خاطر همین است که درصد تماشاگران کشتی در جهان و اعتبارش دارد پایین می‌آید.
*باید در کمیته فنی UWW کاری کنیم که کشتی به قدرت سابق خود بازگردد
آنا: یکی از سوالات من اتفاقا در مورد عضویت شما در کمیته فنی UWW است. قوانین کشتی امروز باگ زیادی دارد، مسئله پسیو یکی از آنهاست. منِ مخاطب دوست ندارم کشتی به این شکل دنبال شود و سلیقه داور نتیجه را تعیین کند. شما به عنوان عضو کمیته فنی، آیا پیگیر تغییر این قوانین در اتحادیه جهانی هستید؟
من، علیرضا دبیر، پتر از مجارستان، مامیاشویلی از روسیه و… عضو کمیسیون فنی شدیم و همین تصمیمات باید به کمیسیون فنی برده شود. اینهایی که گفتم اسم‌های بزرگی هستند، ما باید کاری کنیم که کشتی دوباره به قدرت سابق خود برگردد.
*در پاریس پایم لیز خورد، طلا به پتریاشویلی رسید
آنا: چیزی را در کشتی جا گذاشتید؟ یعنی حسرت موقعیت و یا جایگاهی به دل‌تان ماند؛ مثل مدالی که آرزو میکردید خوش‌رنگ‌تر شود؟
از نظر رنگ مدال، می‌توانستم رنگ دو مدالم را به رنگ طلا عوض کنم. من با گنو پتریاشویلی ۱۰ بار کشتی گرفتم و ۷ بارش را بردم. اینها می‌توانست در المپیک باشد و رنگ مدالم بهتر شود. یک احساسی هم که برایم تلخ بود، در قهرمانی جهان در پاریس (۲۰۱۷) خیلی عرق کردم، دور تشک خیس شد. لیز خوردم و افتادم و مدال طلا از دستم رفت.
آنا: گنو پتریاشویلی واقعا خوش شانس است! همین المپیک هم دیدیم چطور طلا گرفت.
خیلی.
آنا: من همیشه احساس می‌کردم شما با هم خیلی ارتباط خوبی دارید!
بعد از اینکه کشتی را رها کردیم رفیق شدیم (خنده) شاید قبلتر اینطور در عکس‌ها به نظر می‌رسید! از گنو پرسیدند رقیب اسطوره‌ات دارد کشتی را رها می‌کند، ناراحتی؟ گفته نه اصلا ناراحت نیستم. (با خنده)
آنا: جایی خواندم او هم وارد پارلمان گرجستان شده و قصد ندارد دیگر کشتی بگیرد.
او کشتی را رها کند، من برمی‌گردم! (با خنده)
*هادی سخت‌ترین کشتی‌گیر ایرانی بود که با او مبارزه کردم
آنا: سخت‌ترین سنگین‌وزن ایرانی که با او در این سال‌ها کشتی گرفتید؟
با پرویز هادی چهار بار کشتی گرفتم، سه بار بردم و یک بار باختم، اما خیلی قوی بود. (مجید دیارمند قهرمان سابق کشتی ایران که زحمت ترجمه را می‌کشد، می‌گوید به طا‌ها گفتم او هم ترک است)
*من و گنو با تاجگذاری جواب امیرحسین زارع را دادیم
آنا: مسئله تاجگذاری سنگین‌وزن‌ها که از مسابقات جهانی ۲۰۲۱ اسلو شکل گرفت و البته شروعش هم با امیرحسین زارع بود، ابتدا به نظر فان می‌آمد، اما درنهایت احساس شد که به یک سوءتفاهم بزرگ و کری بدی تبدیل شده است.
این حرکتی است که قبل از زارع وجود نداشت و بین ما اصلا این چیز‌ها مطرح نبود. ورزش کشتی، ورزش مردانه‌ای است که معمولا ما دنبال این هستیم که حتی وقتی می‌بریم، طوری رفتار نکنیم که حریف ناراحت شود. این را امیرحسین شروع کرد، هم من و هم گنو هم به خاطر اینکه او انجامش داد، این کار را سال‌های بعدش کردیم که جواب خودش را داده باشیم.
آنا: رضا کایالپ هم قرار بود در المپیک کشتی بگیرد که آن مشکل برایش پیش آمد و به پاریس نرسید. در فعالیت‌های انتخاباتی او را کنار شما دیدم، آیا او هم مثل شما به کشتی‌اش خاتمه داده و در فدراسیون پست گرفته است؟
آن دادگاه ادامه دارد و بعد از آن تصمیم خواهد گرفت.
*دو سنگین وزن جوان ما در سطح جهان نیستند
آنا: اگر مبنا را بر این بگذاریم که رضا کایالپ هم برنمی‌گردد، در یک مقطع، کشتی ترکیه از دو سنگین‌وزن مطمئن و عنوان‌دار خود خالی شده و آیا این به عنوان رئیس فدراسیون برای شما نگران‌کننده نیست؟
یاسمین آدار (کشتی‌گیر زن تیم ملی ترکیه) را هم حتی می‌توان جزو این لیست قرار داد. همینطور که شما گفتید الان دو کشتی‌گیر جوان (آزاد و فرنگی) داریم که در سطح دنیا نیستند و باید حتما بیشتر کار کنیم.
آنا: اینطور که شنیده‌ام، کسی از عملکرد رئیس قبلی فدراسیون‌تان راضی نبود. دیدم چند روز پیش با حمزه یرلی کایا (از قهرمانان پیشین کشتی ترکیه که سابقه ریاست فدراسیون را هم داشت) دیدار کردید.
بله، فدراسیون قبلی منتقدان زیادی داشت. حمزه یرلی کایا در وزارت ورزش یکی از معاونان است و حمایت بودجه‌ای و پولی از ما خواهد داشت.
*قبل از آمدنم به همه گفتم که برنامه‌های من برای المپیک ۲۰۳۲ است
آنا: مشخص است که کشتی ترکیه را در وضعیت آشفته‌ای تحویل گرفته‌اید! و در عین حال فکر می‌کنم همه از طا‌ها آکگول توقع دارند که کشتی آزاد و فرنگی شما بار دیگر روی سکو بیاید، خصوصا آنکه در کشتی آزاد به شدت افت کرده‌اید.
همینطور است. خیلی باید کار کنیم. از حالا تا المپیک ۲۰۲۸ شاید بتوانیم چند تا کشتی‌گیر خوب داشته باشیم، اما قبل از اینکه بیایم در همه مصاحبه‌ها و جمع‌هایی که رفتم، به جامعه کشتی ترکیه گفتم که برنامه‌های من برای المپیک ۲۰۳۲ است و احتیاج به زمان داریم. رئیس فدراسیون قبلی هیچ اردوی خوبی نداشت و زیاد هم اعزام نداشتیم و کشتی عقبگرد داشت.
آنا: اما کشتی فرنگی ترکیه نسبتا بهتر از آزاد بود، می‌توانید این روال را ادامه دهید؟
در فرنگی همه چیز مساوی است و مدال‌ها تقسیم می‌شود و آنجا ما خوب هستیم، اما در آزاد اینطور نیست. در واقع شانس کسب مدال در فرنگی بالاست، اما در آزاد؛ روسیه، ایران، آمریکا، گرجستان و کلی تیم خوب دیگر هستند که کسی نمی‌تواند به این راحتی‌ها مدال بگیرد و هرکدام از این تیم‌ها کلی کشتی‌گیر خوب دارند و این کار را سخت می‌کند. باید برنامه‌ریزی خوبی داشت.
*ریاست لِوِنت شن ربطی به فدراسیون من نداشت
آنا: شروع ریاست‌تان با رسیدن به ریاست مهم‌ترین کمیسیون اتحادیه جهانی همراه بود. لِوِنت شِن جای آنتونیو سیلوستری را گرفت و این فکر می‌کنم دستاورد بزرگی برای فدراسیون شما بود.
اگر بخواهم واضح بگویم، اصلا به فدراسیون من ربطی نداشت.
آنا: فکر می‌کنم ابراهیم چی‌چی اوغلو یک سرمایه خوب برای کشتی ترکیه باشد که قبل از المپیک با محرومیت مواجه شده بود، اما حالا بار دیگر جایگاه خود را به دست آورده است.
بله، این اتفاقات افتاد. ابراهیم چی‌چی اوغلو هم در بخش آموزش اتحادیه جهانی قرار گرفته، در کشور خودمان هم هنوز رئیس کمیسیون داوران است.
*رضا یزدانی کشتی سالمی می‌گرفت؛ قهرمانی او را در ترکیه از نزدیک دیدم
آنا: دعوت از شما به ایران از سوی رضا یزدانی در مدت بسیار کوتاهی اتفاق افتاد، چون برگزاری مسابقات باشگاه‌های جهان خیلی دیرهنگام مصوب شد. قبلا هم سابقه همراهی تیم رضا یزدانی را یک دهه قبل در تیم خونه به خونه و به عنوان کشتی‌گیر داشتید.
رضا یزدانی با من تماس گرفت. دیدم که شرایط دعوت خیلی خوب است و این یک لطف بزرگ بود. من هم قبول کردم، چون قبلا هم در لیگ برایش کشتی گرفته بودم و احترام خاصی برای او قائلم. حرفش را زمین نینداختم و تیم را به ایران آوردیم.
آنا: رضا یزدانی را در دوره قهرمانی‌اش چطور کشتی‌گیری دیدید؟
رضا خیلی کشتی درست و سالمی می‌گرفت. ۲۰۱۲ در المپیک کشتی‌هایش را نگاه کردم. همچنین در مسابقات جهانی ۲۰۱۱ استانبول که در فینال کشتی‌گیر ترکیه سرحت بالچی را برد و قهرمان جهان شد، آنجا من سالن بودم و داشتم از بین تماشاگران کشتی‌هایش را می‌دیدم. او همیشه مثل یک اسطوره برایم بود و کشتی‌هایش را دنبال می‌کردم.
*در حالت سیری و اشباع کشتی را رها کردم
آنا: فکر می‌کنم اینکه یک کشتی‌گیر وقتی از دنیای قهرمانی خداحافظی می‌کند، خیالش راحت باشد همه مدال‌هایی که پتانسیل گرفتنش را داشته، بگیرد و حسرتی به دلش نماند، خیلی خوب است، اما رضا یزدانی به آن اندازه که توان و پتانسیلش را داشت مدال نگرفت، خصوصا مدال المپیک که سال ۲۰۱۲ خیلی به آن نزدیک بود، اما به دلیل مصدومیت کشتی را ادامه نداد؛ برخلاف شما که گفتید حسرتی از کشتی به دل‌تان نماند.
بله، من زمانی کشتی را رها کردم که درحالت سیری و اشباع بود و به همه عناوین رسیده بودم، اما رضا این اتفاق برایش نیفتاد با اینکه کشتی‌گیر بسیار خوبی بود.
*کار یزدانی را بی‌جواب نمی‌گذاریم
آنا: همکاری شما با رضا یزدانی ادامه خواهد داشت؟
ما می‌خواهیم کمپ‌های مشترک داشته باشیم، همانطور که رضا (یزدانی) ما را دعوت کردیم، این دعوت را بی‌جواب نمی‌گذاریم و ما هم آنها را دعوت کرده‌ایم. با دبیر هم که صحبت کردیم، می‌خواهیم اردو‌های مشترک داشته باشیم و ما بیشتر می‌توانیم از کشتی ایران استفاده داشته باشیم و کیفیت کشتی‌مان را بالا ببریم.
*در پاریس ۱۵ دقیقه سرپا تشویق شدم؛ بعد از باخت رفتار عجیب نداشتم، بعد از برد زیاد خوشحالی نکردم
آنا: کشتی برای من، فراتر از مرز‌ها و ملیت‌هاست و تمام کشتی‌گیران سراسر جهان را عضو یک خانواده می‌دانم. رفتار سنجیده طا‌ها آکگول، در مواقعی از کشتی، در این سال‌ها برایم اهمیت زیادی داشته و همه اینها در کنار دوره پرافتخار قهرمانی‌اش، او را به یک قهرمان فراموش نشدنی که سهمی در اعتلای کشتی جهان داشته، بدل می‌کند.
در پاریس ۱۵ دقیقه همه من را سرپا تشویق کردند، این تشویق صرفا برای قهرمانی نیست بلکه برای مدل راه رفتن، اخلاقت، حتی مدال روی تشک آمدنت و… بوده. من هیچ وقت زمانی که بازنده هم بودم، رفتار عجیب و غریبی نداشتم و هیچ وقت با سر به حریفم نزدم. همیشه خواستم برنده واقعی باشم. وقتی بردم زیادی خوشحالی نکردم. فقط یک کشتی قبل از فینال با امیرحسین زارع داشتم، خیلی خوشحالی کردم ولی کلا بعد از مبارزه و بردن، طوری خوشحالی نمی‌کردم که حریف ناراحت شود. بعد از این اتفاق، در پیج اینستاگرامی‌ام، حرف‌های زشتی نوشته شد.
آنا: خواهش می کنم اینها را به اسم همه ایرانی‌ها ننویسید، یک عده در همه جای دنیا کارشان فحاشی و بی‌احترامی در فضای مجازی است.
یک بار هم با پرویز هادی کشتی داشتم، یک عده از ایرانی‌ها طرف من را گرفتند و یک عده هم طرف هادی را.
آنا: از اینکه وقت‌تان را به من دادید، ممنونم. امیدوارم روز‌های خوب کشتی ترکیه با شما فرا برسد.
من هم از شما ممنونم که برای مصاحبه تا اینجا آمدید.