رادیوگرافی دندان چیست و چگونه انجام می شود؟

تصمیم برای انجام معاینه رادیوگرافی بر اساس ویژگی های فردی بیمار است که شامل: سن، سلامت عمومی، یافته های بالینی و سابقه پزشکی است. در حالی که تعداد و تنوع رادیوگرافی ها، تکنیک های جدید تصویربرداری، افزایش یافته است. کاربرد دقیق هر روش مشخص شده است. گستردگی بیماری های دهان و دندان و افزایش نگرانی در مورد خطرات ناشی از اشعه ایکس، توصیه به استفاده گاه و بیگاه از رادیوگرافی را مهم تر کرده است.

رادیوگرافی دندان چیست؟

یکی از روش های سریع و دقیق تشخیص آبسه دندان، پوسیدگی دندان، عیوب فک و دندان و سایر انواع ناهنجاری ها و آسیب ها استفاده از دستگاه ها و دوربین های اشعه ایکس می باشد. دستگاه های اشعه ایکس در زمینه دندانپزشکی انواع مختلفی دارند و به طور کلی اشعه ایکس به دو دسته اصلی داخل دهانی و خارج دهانی تقسیم می شود. در رادیوگرافی داخل دهانی نوار اشعه ایکس در داخل دهان و در رادیوگرافی خارج دهانی نوار اشعه ایکس خارج از دهان است.

رادیوگرافی داخل دهانی

رادیوگرافی داخل دهانی رایج ترین نوع است و سطح بالایی از جزئیات را نشان می دهد. برنامه های کاربردی:

– تشخیص پوسیدگی

– مشاهده ریشه دندان

– بررسی سلامت استخوان اطراف دندان

– رعایت وضعیت دندان های در حال رشد

انواع رادیوگرافی داخل دهانی

1- رادیوگرافی بایت وینگ که سمت راست دندان را نشان می دهد

این رادیوگرافی تاج دندان های خلفی را نشان می دهد. دندانپزشکان یک یا دو رادیوگرافی بایت وینگ از هر طرف صورت می گیرند. رادیوگرافی دندان های مولر (دندان های پشتی) و دو لتی (دندان هایی که در جلوی دندان های آسیاب هستند) بالا و پایین و در واقع جزئیات دندان های بالا و پایین را در یک طرف دندان نشان می دهد. این اشعه ایکس بایت وینگ نامیده می شود زیرا هنگام گرفتن عکس اشعه ایکس، فرد دستگاه بال مانندی را گاز می گیرد که نوار اشعه ایکس را در طول فرآیند اشعه ایکس در جای خود نگه می دارد. این رادیوگرافی ها به دندانپزشکان کمک می کند تا پوسیدگی بین دندان های عقب و تغییرات ضخامت استخوان به دلیل بیماری لثه را تشخیص دهند. رادیوگرافی بایت وینگ می تواند به تعیین مقدار مناسب تاج (درپوش پوشاننده دندان) یا سایر ترمیم ها مانند بریج کمک کند. همچنین می تواند هرگونه سایش یا پوسیدگی در پرکردگی دندان را نشان دهد.

2- رادیوگرافی پری اپیکال سمت چپ دندان را نشان می دهد

این رادیوگرافی دندان تنها یک یا دو دندان را در یک زمان نشان می دهد. رادیوگرافی پری آپیکال شبیه رادیوگرافی بایت وینگ است با این تفاوت که این رادیوگرافی ارتفاع کامل هر دندان را از تاج تا ریشه و پایه متصل به فک نشان می دهد. بسته به وضعیت سلامت دهان و دندان و مشکلات دندانی که در گذشته داشته اید، دندانپزشک ممکن است معاینه کامل با اشعه ایکس یا FMX را تجویز کند. این فرآیند شامل نشان دادن هر دندان از تاج تا ریشه و قسمت ریشه دندان است. این رادیوگرافی تغییرات غیر طبیعی در ریشه و استخوان اطراف را نشان می دهد.

3- رادیوگرافی اکلوزالی که سطح اکلوزال دندان ها را نشان می دهد

این رادیوگرافی بزرگتر از سایر رادیوگرافی های معمولی است و رشد و وضعیت دندان های کودکان را نشان می دهد. هر رادیوگرافی تقریباً کل فک بالا یا پایین را نشان می دهد.

4- سی تی اسکن استاندارد (CT)

این نوع رادیوگرافی معمولا باید در مرکز رادیولوژی یا بیمارستان انجام شود. فرد در حالت خوابیده قرار می گیرد و دستگاه لایه های صاف تصویر را با چندین چرخش در اطراف سر بیمار ثبت می کند. قرار گرفتن در معرض تابش در این روش بسیار بیشتر از رادیوگرافی مخروطی سی تی است. برای بررسی اندازه و موقعیت ایمپلنت ها ممکن است از سی تی اسکن استاندارد استفاده شود. این روش به جراح کمک می کند تا از عوارض احتمالی قبل و بعد از جراحی جلوگیری کند.

5- رادیوگرافی توموگرافی

توموگرافی یک لایه یا بخش خاصی از دهان را نشان می دهد و بقیه لایه ها را تار می کند. این رادیوگرافی برای بررسی قسمت هایی که به سختی دیده می شوند یا توسط قسمت های دیگر مسدود شده اند استفاده می شود.

6- سیالوگرافی

روش دیگری که از اشعه ایکس استفاده می کند سیالوگرافی نام دارد. در این روش از نوعی رنگ استفاده می شود که به غدد بزاقی تزریق می شود تا در عکس رادیوگرافی دیده شوند (غدد بزاقی بافت های نرمی هستند که با اشعه ایکس قابل مشاهده نیستند). دندانپزشک می تواند از این روش برای بررسی مشکلات غدد بزاقی مانند انسداد یا سندرم شوگرن (اختلال با علائمی از جمله خشکی دهان و چشم، این اختلال می تواند نقش مهمی در پوسیدگی دندان داشته باشد) استفاده کند.

7-رادیوگرافی دیجیتال

رادیوگرافی دیجیتال یکی از جدیدترین روش های اشعه ایکس است. در این روش، به جای گرفتن نوار در یک اتاق تاریک، نوار استاندارد اشعه ایکس با یک صفحه نمایش الکترونیکی تخت یا سنسور جایگزین می شود. تصاویر دوبعدی بلافاصله و بدون منتظر ماندن برای مشاهده روی صفحه، ذخیره یا چاپ به رایانه وارد می شوند. تصویر گرفته شده از دندان را می توان چندین برابر اندازه واقعی بزرگنمایی کرد که به دندانپزشک کمک می کند تا کوچکترین تغییراتی را که ممکن است حتی در معاینه حضوری مشاهده نشود را بررسی کند و حتی در صورت لزوم به دیگری ارسال شود. دکتر

رادیوگرافی های دیجیتال گرفته شده در زمان های مختلف را می توان به گونه ای مقایسه کرد که تفاوت بین تصاویر را برجسته کند. به همین دلیل کوچکترین تغییراتی که با چشم غیر مسلح دیده نمی شود مشاهده خواهد شد. در صورت استفاده صحیح از این روش میزان تشعشع نسبت به روش های معمول تقریباً نصف خواهد شد.

8- ام آر آی – تصویربرداری تشدید مغناطیسی

این روش روشی است که در آن تصاویر سه بعدی از حفره دهان که شامل فک و دندان می شود، گرفته می شود. این روش بهترین راه برای بررسی بافت های نرم است. اگرچه در روش هایی مانند رادیوگرافی دیجیتال، قرار گرفتن در معرض اشعه کم است، اما هیچ کس نباید بیش از حد لازم در معرض تابش قرار گیرد. محافظ سربی و حلقه های تیروئید باید به خصوص برای زنان باردار، کودکان یا زنان در سنین باروری استفاده شود.

رادیوگرافی خارج دهانی

همانطور که از نام آن پیداست، عکاسی از بیرون دهان انجام می شود. در رادیوگرافی خارج دهانی نوار در قسمت بیرونی دهان قرار می گیرد. در این نوع رادیولوژی دندان علاوه بر عکسبرداری از دندان، اطلاعات بسیار خوبی در مورد فک و جمجمه در اختیار پزشک قرار می دهد. البته استفاده از رادیوگرافی خارج دهانی بیشتر به منظور عکاسی از فک و جمجمه بوده و در تشخیص بیماری های قسمت های داخلی دهان مفید نیست.

از کاربردهای رادیوگرافی خارج دهانی می توان به رشد و نمو دندان ها و همچنین بیماری های دندانی و دهانی، معاینه دندان تحت فشار، بررسی رابطه دندان و فک، بررسی استخوان های کل صورت و همچنین تشخیص احتمالی اشاره کرد. بیماری های استخوان های صورت البته این نکته برای دندانپزشکان نیز حائز اهمیت است که در این نوع رادیولوژی دندان جزئیات بسیار کمتری به تصویر کشیده می شود و برای تشخیص مشکلات هر دندان به صورت جداگانه مناسب نیست.

انواع مختلفی از رادیوگرافی خارج دهانی مانند رادیوگرافی پانورامیک، رادیوگرافی سفالومتری، رادیوگرافی مخروطی، سی تی اسکن استاندارد، رادیوگرافی توموگرافی، سیالوگرافی، رادیوگرافی دیجیتال و MRI وجود دارد. در رادیوگرافی OPG، کل ناحیه دندان ها از جمله نواحی فک پایین و بالا نشان داده می شود. رادیوگرافی سفالومتری از یک طرف سر گرفته می شود و می تواند مشکلات بین دندان ها و فک را شناسایی کند.

در اشعه ایکس مخروطی، دستگاهی به دور سر می چرخد ​​و می تواند از بافت های استخوانی، اعصاب و استخوان ها عکس بگیرد. یک سی تی اسکن استاندارد برای بررسی محل و اندازه ایمپلنت استفاده می شود و دستگاه از اطراف سر بیمار که دراز کشیده است عکس می گیرد. رادیوگرافی توموگرافی نوعی رادیوگرافی خارج دهانی است که می تواند نواحی کور پوشیده شده توسط سایر بافت های دهان را به صورت خطی نشان دهد. برای اینکه پزشک متوجه مشکلات غدد بزاقی در دهان شود از روش سیالوگرافی استفاده می کند.

در این روش رادیوگرافی خارج دهانی ابتدا رنگ مخصوصی به داخل دهان تزریق می شود و سپس دستگاه تصویربرداری اشعه ایکس را انجام می دهد. روش رادیوگرافی دیجیتال دندان نیز به گونه ای عمل می کند که تصویر را مستقیم و بدون تاخیر در همان لحظه نمایش می دهد. شما می توانید برای خرید و قیمت تجهیزات رادیولوژی – رادیوگرافی دندانپزشکی : نقد و اقساطی به سورنا دنتال مراجعه کنید.

مزایای رادیوگرافی دیجیتال دندان

از مزایای رادیوگرافی دیجیتال دندان در مقایسه با اشعه ایکس آنالوگ سنتی و قدیمی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

رادیوگرافی دیجیتال نواحی پنهان کوچک پوسیدگی بین دندان ها یا تحت ترمیم های موجود، عفونت های استخوانی، بیماری لثه “پریودنتال”، آبسه یا کیست، ناهنجاری های رشدی و تومورهایی را نشان می دهد که تنها با معاینه بصری دندان قابل تشخیص نیستند.

رادیوگرافی دیجیتال را می توان بلافاصله بر روی هر مانیتور رایانه مشاهده کرد و تغییراتی را برای افزایش کنتراست و جزئیات با گزینه های تنظیمات ایجاد کرد و بدون افت کیفیت به صورت الکترونیکی به متخصصان منتقل کرد.

تشخیص زودهنگام و درمان به موقع مشکلات دندانی می تواند باعث صرفه جویی در زمان و هزینه و همچنین درد و ناراحتی کمتری شود.

فناوری ذخیره سازی میکرو دیجیتال امکان ذخیره حجم زیادی از داده ها را در درایوهای کوچک و صرفه جویی در فضا فراهم می کند.

عوارض رادیوگرافی دندان

در شرایط اضطراری برای زنان باردار، نیازی به نگرانی در مورد قرار گرفتن در معرض اشعه ایکس از دستگاه دیجیتال نیست. اقدامات احتیاطی مانند استفاده از “پیش بند سربی دولایه” به میزان زیادی باعث کاهش قرار گرفتن در معرض رادیوگرافی می شود. زنانی که به نوزاد شیر می‌دهند یا در تلاش برای باردار شدن هستند، نیازی به تأخیر در انجام عکسبرداری با اشعه ایکس ندارند.