نمونه درخواست استرداد خسارت احتمالی

بازپس گیری وجوهی که در مسیر یک پرونده قضایی تودیع شده اند، گاهی پیچیده تر از آنچه به نظر می رسد، می شود. تصور کنید پس از ماه ها پیگیری و صرف زمان و انرژی، پرونده ای به نفع شما به سرانجام رسیده و اکنون زمان آن است که مبلغی را که بابت خسارت احتمالی سپرده بودید، مجدداً به حساب خود بازگردانید. این مبلغ، که زمانی برای اطمینان خاطر دادگاه از جبران خسارات احتمالی طرف مقابل واریز شده بود، حالا حق شماست که آن را مسترد کنید. اما این فرآیند، قواعد و مراحل خاص خود را دارد و بدون آگاهی از این جزئیات، ممکن است با چالش ها و اتلاف وقت روبرو شوید.

در این مسیر، همراه شما خواهیم بود تا گام به گام، از لحظه درک مفهوم خسارت احتمالی تا مرحله نهایی دریافت وجه مستردی، تمامی جوانب را بررسی کنیم. این راهنما نه تنها به شما کمک می کند تا با قوانین و مقررات آشنا شوید، بلکه با ارائه یک نمونه کاربردی و دقیق از لایحه درخواست استرداد، چراغ راهی برای پیگیری موفقیت آمیز شما خواهد بود. آماده شوید تا با آگاهی کامل، حق خود را به آسانی بازپس بگیرید و تجربه یک فرآیند حقوقی شفاف و مؤثر را لمس کنید.

درک مفاهیم بنیادی خسارت احتمالی

برای بسیاری از افراد، اصطلاحات حقوقی می تواند گیج کننده باشد و خسارت احتمالی نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما در واقعیت، این یک مفهوم ساده و منطقی است که هدف مشخصی در نظام قضایی ما دارد. بیایید با هم به عمق این موضوع سفر کنیم و دریابیم این خسارت دقیقاً چیست و چه نقشی در روند دادرسی ایفا می کند.

خسارت احتمالی چیست؟ چرا واریز می شود؟

تصور کنید شما به عنوان خواهان (مدعی) پرونده ای، از دادگاه درخواست تأمین خواسته دارید. تأمین خواسته به معنای توقیف اموال یا منع نقل و انتقال دارایی های خوانده (طرف مقابل) است تا در صورتی که در نهایت حکم به نفع شما صادر شد، بتوانید حق خود را از آن دارایی ها وصول کنید. این اقدام پیشگیرانه، هرچند برای خواهان مهم و ضروری است، اما می تواند منجر به ضرر و زیان احتمالی برای خوانده شود، به خصوص اگر در نهایت رأی به نفع خوانده صادر شود. اینجا است که پای خسارت احتمالی به میان می آید.

خسارت احتمالی، مبلغی است که دادگاه از خواهان مطالبه می کند تا به عنوان یک <درخواست تامین خواسته> سپرده شود. هدف از واریز این وجه، تضمین جبران خسارات احتمالی است که ممکن است به دلیل قرار تأمین خواسته و توقیف دارایی ها، به خوانده وارد شود. به عبارت دیگر، این مبلغ مانند یک ودیعه یا بیمه عمل می کند که دادگاه برای حفظ حقوق خوانده از خواهان می گیرد. مبنای قانونی این امر، ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی و تبصره های آن است که به دادگاه اجازه می دهد در صورت لزوم، تودیع این مبلغ را برای صدور قرار تأمین خواسته ضروری بداند.

هدف از تودیع خسارت احتمالی: تضمین عدالت

هدف اصلی از تودیع خسارت احتمالی، ایجاد یک تعادل در نظام قضایی است. همانطور که خواهان برای رسیدن به حق خود نیاز به ابزارهایی مانند تأمین خواسته دارد، خوانده نیز باید در برابر اقدامات احتمالی خواهان که ممکن است بی پایه و اساس باشد، محافظت شود. این مبلغ تضمین می کند که اگر خواهان نتوانست ادعای خود را اثبات کند و قرار تأمین خواسته به ناحق صادر شده بود، خوانده بتواند خسارات وارده را از محل این ودیعه جبران کند. این یک مکانیزم هوشمندانه برای حفظ حقوق هر دو طرف دعوا و تضمین جریان عدالت است.

تفاوت خسارت احتمالی با سایر تضمین های قضایی

شاید بپرسید که آیا خسارت احتمالی شبیه به سایر تضمین هایی است که در دادگاه ها مطالبه می شود؟ پاسخ این است که هر تضمینی هدف خاص خود را دارد. برای مثال، وجه الکفاله یا وثیقه در پرونده های کیفری برای آزادی موقت متهم به کار می رود و هدف آن تضمین حضور متهم در دادگاه است. اما خسارت احتمالی، همانطور که از نامش پیداست، صرفاً برای پوشش خساراتی است که ممکن است به دلیل اقدام خواهان (مانند توقیف اموال) به خوانده وارد شود و ماهیت آن کاملاً مدنی و جبرانی است. این تفاوت جوهری، درک بهتری از نقش ویژه این مبلغ به شما می دهد.

نقش حساب سپرده امانی دادگستری در این فرآیند

مبلغ خسارت احتمالی به حساب شخصی خواهان یا خوانده واریز نمی شود، بلکه به یک حساب مخصوص به نام حساب سپرده امانی دادگستری واریز می گردد. این حساب، در واقع یک حساب واسطه و محافظت شده است که زیر نظر دادگستری فعالیت می کند. وقتی شما این مبلغ را واریز می کنید، در واقع آن را به امانت نزد دادگاه می گذارید تا در زمان مقتضی و پس از روشن شدن نتیجه پرونده، به ذی نفع اصلی (خواهان در صورت احراز حق استرداد یا خوانده در صورت اثبات خسارت) پرداخت شود. این سیستم، شفافیت و امانت داری را در نگهداری وجوه تضمین می کند.

شرایط و الزامات قانونی استرداد خسارت احتمالی

لحظه شیرین استرداد خسارت احتمالی، زمانی فرا می رسد که شرایط قانونی لازم برای آن محقق شده باشد. این به معنای آن است که دیگر نیازی به نگهداری آن مبلغ به عنوان تضمین نیست و شما حق دارید که آن را به حساب خود بازگردانید. اما این شرایط دقیقاً چه هستند و چگونه می توانیم از فراهم بودن آن ها اطمینان حاصل کنیم؟ در ادامه به بررسی دقیق این موارد خواهیم پرداخت.

چه زمانی حق استرداد وجه به وجود می آید؟

حق استرداد وجه واریزی بابت خسارت احتمالی، در چند حالت مشخص و قانونی ایجاد می شود. درک این موارد کلید اصلی برای پیگیری موفق استرداد شماست:

1. صدور رأی قطعی به نفع خواهان (واریزکننده وجه) در ماهیت دعوا: این رایج ترین و روشن ترین حالت است. زمانی که دادگاه در ماهیت دعوای اصلی، به نفع شما که وجه را تودیع کرده اید، رأی قطعی صادر کند، دیگر دلیلی برای باقی ماندن خسارت احتمالی به عنوان تضمین وجود ندارد. این رأی، نشان می دهد که ادعای شما قانونی و صحیح بوده و خوانده از توقیف اموال متحمل ضرر ناحق نشده است.
2. ابطال یا لغو قرار تامین خواسته: گاهی اوقات، قرار تأمین خواسته به دلایل مختلفی مانند عدم رعایت تشریفات قانونی، یا رفع موجبات آن، از سوی دادگاه ابطال یا لغو می شود. در این صورت، چون اساس و علت تودیع خسارت احتمالی (یعنی وجود قرار تأمین خواسته) از بین رفته است، حق استرداد وجه برای شما فراهم می شود.
3. رد دعوای اصلی خواهان و عدم ادعای خسارت توسط خوانده یا عدم اثبات آن: این مورد کمی ظریف تر است. حتی اگر دعوای اصلی شما (خواهان) در نهایت توسط دادگاه رد شود، اما خوانده در مهلت مقرر قانونی (معمولاً تا یک ماه از ابلاغ قرار تأمین خواسته) ادعای خسارتی را مطرح نکند یا نتواند خسارت وارده به خود را اثبات کند، باز هم شما حق استرداد وجه خود را خواهید داشت. به عبارت دیگر، اگر خوانده ضرر و زیانی را که از توقیف اموالش وارد شده، مطالبه نکند یا نتواند آن را به دادگاه اثبات کند، وجه تودیعی به شما باز خواهد گشت.
4. انصراف خواهان از دعوا: اگر شما به عنوان خواهان، قبل از صدور رأی و در طول دادرسی، از دعوای اصلی خود انصراف دهید، قرار تأمین خواسته نیز منتفی می شود. در این حالت، اگر خوانده ادعای خسارت نکند یا نتواند آن را اثبات کند، وجه واریزی به شما مسترد خواهد شد.
5. بروز اشتباه در واریز وجه: گاهی اوقات، ممکن است به اشتباه مبلغی بیشتر از حد تعیین شده واریز شود، یا به دلیلی غیرمرتبط با پرونده، وجهی به حساب سپرده امانی واریز شده باشد. در چنین مواردی، پس از احراز اشتباه، حق استرداد وجه مازاد یا کل وجه برای شما به وجود می آید.

موارد عدم امکان استرداد: وقتی که خوانده ادعای خسارت می کند

مهم است بدانید که این فرآیند یک طرفه نیست. اگر در هر یک از حالات بالا، خوانده مدعی ورود خسارت به دلیل قرار تأمین خواسته شود و بتواند این خسارت را به دادگاه اثبات کند، دادگاه از محل همان وجه تودیعی، خسارت خوانده را جبران خواهد کرد. در این صورت، مبلغی که برای شما باقی می ماند (اگر چیزی باقی بماند)، پس از کسر خسارات اثبات شده خوانده، به شما مسترد خواهد شد. به همین دلیل است که حفظ مستندات و آگاهی از روند قانونی، برای هر دو طرف اهمیت حیاتی دارد.

مبنای قانونی حق استرداد وجه

حق استرداد خسارت احتمالی ریشه در اصول عدالت و مواد قانونی مرتبط با تأمین خواسته در قانون آیین دادرسی مدنی دارد. ماده ۱۰۸ این قانون و تبصره آن، بستر اصلی برای تعیین شرایط تودیع و استرداد این وجه را فراهم می کنند. همچنین، با توجه به ماهیت امانی وجه تودیعی، سایر قوانین مرتبط با امانت و استرداد وجوه سپرده شده نیز به صورت ضمنی در این فرآیند دخیل هستند.

«حق استرداد وجه تودیعی بابت خسارت احتمالی، نشانی از تعادل و انصاف در نظام قضایی است؛ جایی که هر ودیعه ای که سپرده می شود، در نهایت باید به ذی نفع واقعی خود بازگردد، مگر آنکه دلیلی موجه برای عدم استرداد وجود داشته باشد.»

مدارک و اطلاعات ضروری برای تکمیل درخواست استرداد

در دنیای حقوقی، سخن را سند می سازد. یعنی هر ادعایی برای اثبات، نیاز به مدارک مستدل و مستند دارد. فرآیند استرداد خسارت احتمالی نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای اینکه درخواست شما با کمترین مانع و اتلاف وقت به نتیجه برسد، باید لیستی جامع از مدارک و اطلاعات مورد نیاز را از قبل آماده کنید. این آمادگی، مسیر شما را هموارتر و دریافت وجه را سریع تر خواهد کرد.

مدارک هویتی متقاضی

اولین گام، اثبات هویت شماست. چه خودتان مستقیماً اقدام کنید و چه وکیلتان، مدارک هویتی بخش جدایی ناپذیری از هر فرآیند قانونی هستند:

• تصویر کارت ملی: مدرک اصلی شناسایی شما.
• تصویر شناسنامه: برای تکمیل اطلاعات هویتی و احراز هویت.

مدارک مربوط به پرونده اصلی

اطلاعات دقیق پرونده ای که منجر به تودیع خسارت احتمالی شده است، مانند شناسنامه این درخواست استرداد عمل می کند. بدون این اطلاعات، درخواست شما در دریای پرونده های دادگستری گم خواهد شد:

• شماره پرونده، کلاسه پرونده، شماره بایگانی: این سه شماره، اطلاعات حیاتی برای شناسایی دقیق پرونده شما در سیستم قضایی هستند. آن ها را از روی ابلاغیه ها یا سایر اوراق پرونده خود پیدا کنید.
• نام شعبه صادرکننده قرار تامین خواسته و شعبه رسیدگی کننده به دعوای اصلی: دانستن این جزئیات به دادگاه کمک می کند تا منشأ قرار تأمین خواسته و مرجع اصلی رسیدگی را شناسایی کند.
• نسخه تأیید شده (گواهی شده) از رأی قطعی دادگاه یا قرار ابطال تامین خواسته: این مهمترین مدرک شماست. این سند نشان می دهد که شرایط قانونی برای استرداد وجه شما محقق شده است. اطمینان حاصل کنید که نسخه ارائه شده، قطعی و دارای مهر و امضای مرجع صادرکننده باشد. گاهی نیاز است از دادگاه صادرکننده رأی، گواهی قطعیت دریافت کنید.

مستندات واریز خسارت احتمالی

بدون اثبات اینکه شما این وجه را واریز کرده اید، نمی توانید آن را مسترد کنید. این مدارک، دلیلی بر تعلق وجه به شماست:

• تصویر فیش واریزی وجه به حساب سپرده امانی دادگستری: این فیش، اصلی ترین مدرک شما برای اثبات واریز وجه است. آن را به دقت نگهداری کنید.
• اهمیت شناسه پرداخت (ID): شناسه پرداخت، کد منحصر به فردی است که در زمان واریز به شما داده می شود و اتصال پرداخت شما را به پرونده مربوطه تضمین می کند. وجود این شناسه بر روی فیش واریزی یا در سیستم، از اهمیت بالایی برخوردار است.

راهکار در صورت فقدان فیش واریزی

اگر فیش واریزی شما گم شده باشد، جای نگرانی نیست، اما نیاز به پیگیری بیشتری دارید. می توانید:

• مراجعه به بانک: در صورتی که واریز از طریق بانک انجام شده باشد، با مراجعه به شعبه مربوطه و ارائه شماره حساب سپرده امانی دادگستری و تاریخ تقریبی واریز، می توانید تقاضای پرینت یا تأییدیه واریز خود را داشته باشید.
• استعلام از شعبه رسیدگی کننده: از طریق شعبه ای که قرار تأمین خواسته را صادر کرده بود، می توانید درخواست استعلام بابت واریز وجه به حساب سپرده امانی دهید. آنها می توانند با بررسی سوابق، تأییدیه لازم را صادر کنند.

اطلاعات حساب بانکی متقاضی

برای اینکه وجه مستردی به دست شما برسد، باید یک مسیر بانکی مشخص وجود داشته باشد. ارائه شماره شبا (شناسه حساب بانکی ایران) بسیار حیاتی است:

• شماره شبا جهت واریز وجه مستردی: اطمینان حاصل کنید که شماره شبا دقیق و متعلق به خود شماست. هرگونه اشتباه در این مورد می تواند منجر به تأخیر یا عدم واریز وجه شود.

وکالت نامه

اگر فرآیند استرداد از طریق وکیل دادگستری انجام می شود، وکالت نامه رسمی که صراحتاً اختیارات لازم برای پیگیری و دریافت وجوه را به وکیل می دهد، ضروری است.

جمع آوری دقیق این مدارک و اطلاعات قبل از هر اقدامی، گامی بزرگ در جهت تسریع و تضمین موفقیت آمیز بودن درخواست استرداد خسارت احتمالی شما خواهد بود. این کار نه تنها از سردرگمی و اتلاف وقت جلوگیری می کند، بلکه نشان دهنده دقت و جدیت شما در پیگیری حقوقتان است.

مراحل گام به گام درخواست و پیگیری استرداد وجه

حال که با مفهوم خسارت احتمالی و شرایط استرداد آن آشنا شده اید و مدارک لازم را نیز فراهم آورده اید، وقت آن است که به مرحله عملیاتی کار قدم بگذاریم. این بخش، نقشه راه شما برای ثبت و پیگیری درخواست استرداد وجوه است که با دقت و گام به گام، شما را به مقصد نهایی، یعنی دریافت وجه مستردی، هدایت می کند. تصور کنید که در این مسیر، هر گام شما را به لحظه بازگشت سرمایه تان نزدیک تر می کند.

1. گام ۱: احراز شرایط قانونی استرداد

   قبل از هر اقدامی، یک نفس عمیق بکشید و مجدداً رأی قطعی دادگاه یا قرار ابطال تامین خواسته را با دقت مطالعه کنید. مطمئن شوید که تمامی شرایط قانونی برای استرداد وجه، همان گونه که پیش تر بحث شد، محقق شده است. آیا رأی به نفع شما صادر شده و قطعی است؟ آیا قرار تأمین خواسته لغو شده؟ یا طرف مقابل، ادعای خسارت نکرده است؟ این مرحله، سنگ بنای موفقیت شماست و از هرگونه اقدام زودهنگام و بیهوده جلوگیری می کند.

2. گام ۲: تهیه و تنظیم لایحه درخواست استرداد خسارت احتمالی

   قلب فرآیند استرداد، لایحه ای است که شما به دادگاه ارائه می دهید. این لایحه باید شفاف، دقیق و جامع باشد. در آن باید مشخصات شما، مشخصات پرونده اصلی، مبلغ و تاریخ واریز خسارت احتمالی، و مهم تر از همه، دلیل قانونی استرداد (مثلاً صدور رأی قطعی به نفع شما) به روشنی قید شود. لحن لایحه باید رسمی و محترمانه باشد و تمامی مستندات شما به آن اشاره شود. نگارش صحیح این لایحه، تأثیر بسزایی در سرعت و دقت رسیدگی خواهد داشت.

   نکات کلیدی در نگارش لایحه برای شفافیت و جامعیت:

   • عنوان واضح: عنوانی مانند لایحه درخواست استرداد وجه تودیعی بابت خسارت احتمالی در بالای صفحه.
   • مخاطب مشخص: ذکر نام ریاست محترم شعبه ای که به پرونده رسیدگی می کند.
   • مشخصات کامل: نام و نام خانوادگی، کد ملی، آدرس و شماره تماس متقاضی یا وکیل.
   • اشاره به پرونده: کلاسه پرونده، شماره بایگانی و شعبه صادرکننده قرار تأمین خواسته.
   • شرح موضوع: به طور مختصر و مفید، به تاریخ و مبلغ واریزی، شماره فیش یا شناسه پرداخت اشاره کنید و دلیل حقانیت خود برای استرداد را توضیح دهید.
   • مستندات: اشاره به رأی قطعی دادگاه یا قرار ابطال تأمین خواسته با ذکر شماره و تاریخ آن.
   • خواسته صریح: به وضوح از دادگاه بخواهید که دستور استرداد وجه تودیعی را به حساب شما صادر کند و شماره شبای حساب خود را ذکر کنید.

3. گام ۳: پیوست مدارک لازم به لایحه

   پس از تنظیم لایحه، نوبت به پیوست کردن تمامی مدارکی می رسد که در بخش های قبلی به آن ها اشاره شد. از تصویر کارت ملی و شناسنامه گرفته تا فیش واریزی و مهم تر از همه، نسخه تأیید شده رأی قطعی یا قرار ابطال تأمین خواسته. دقت کنید که تمام مدارک خوانا باشند و به ترتیب منطقی (مثلاً ابتدا لایحه، سپس رأی دادگاه، سپس فیش واریزی و مدارک هویتی) مرتب شده باشند. هرچه این بخش دقیق تر انجام شود، فرایند بررسی در دادگاه روان تر خواهد بود.

4. گام ۴: ثبت درخواست در دفاتر خدمات الکترونیک قضایی

   دوران کاغذبازی های پیچیده تا حد زیادی به سر رسیده است. امروزه بیشتر درخواست های قضایی، از جمله درخواست استرداد خسارت احتمالی، باید از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی ثبت شوند. به یکی از این دفاتر مراجعه کنید و با کمک کارشناسان، درخواست خود را به همراه تمامی مدارک اسکن شده، ثبت نمایید. نکات مهم در وارد کردن اطلاعات این است که تمامی جزئیات پرونده و اطلاعات بانکی خود را با دقت بسیار بالا وارد کنید تا از بروز هرگونه خطا جلوگیری شود. در برخی موارد خاص و بنا به تشخیص دادگاه، ممکن است ثبت حضوری نیز امکان پذیر باشد، اما روش معمول و توصیه شده، استفاده از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی است.

5. گام ۵: پیگیری وضعیت درخواست در سامانه قضایی (سامانه ثنا)

   پس از ثبت درخواست، کار شما به پایان نرسیده است. شما باید با استفاده از کد پیگیری که از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی دریافت کرده اید و از طریق سامانه ثنا، وضعیت درخواست خود را پیگیری کنید. این سامانه به شما امکان می دهد تا مرحله به مرحله از پیشرفت درخواست خود مطلع شوید. درخواست شما ابتدا به شعبه مربوطه ارجاع داده می شود، سپس توسط قاضی یا کارشناس مربوطه بررسی می گردد و در صورت تأیید، دستور پرداخت صادر خواهد شد. پیگیری منظم، شما را در جریان روند اداری قرار داده و کمک می کند در صورت بروز هرگونه مشکل، به موقع از آن مطلع شوید.

6. گام ۶: دریافت وجه مستردی

   این گام، نتیجه تمامی تلاش های شماست. پس از صدور دستور پرداخت از سوی دادگاه، معمولاً در یک بازه زمانی مشخص (که می تواند بین چند روز تا چند هفته متغیر باشد)، وجه واریزی به شماره شبای بانکی که در درخواست خود اعلام کرده بودید، واریز می شود. مدت زمان تقریبی استرداد وجه به عوامل مختلفی از جمله حجم کاری شعبه، سرعت سیستم بانکی و دقت شما در ارائه مدارک بستگی دارد. پس از واریز، یک پیامک یا ابلاغیه الکترونیکی از طریق سامانه ثنا به شما ارسال می شود. در نهایت، با چک کردن حساب بانکی خود، از وصول وجه اطمینان حاصل کنید و با خیال راحت، پرونده استرداد خود را ببندید.

نمونه لایحه (درخواست) استرداد خسارت احتمالی

آمادگی، نیمی از راه است و داشتن یک نقشه راه برای نوشتن لایحه درخواست استرداد خسارت احتمالی، راه شما را بسیار هموار می کند. یک لایحه استاندارد و کامل، نه تنها شما را حرفه ای نشان می دهد، بلکه به سرعت بخشیدن به فرآیند رسیدگی نیز کمک می کند. در این بخش، یک نمونه لایحه کامل و قابل اعتماد ارائه می شود که می توانید با جایگزین کردن اطلاعات خود، آن را به راحتی تکمیل و استفاده نمایید. این نمونه، حاصل تجربه و دانش حقوقی است و به گونه ای طراحی شده که تمامی اطلاعات لازم را به دادگاه منتقل کند.

متن کامل و استاندارد نمونه لایحه درخواست استرداد خسارت احتمالی

بسمه تعالی

ریاست محترم شعبه .......... دادگاه حقوقی .......... (یا اجرای احکام ..........)
با سلام و احترام،

موضوع: درخواست استرداد وجه تودیعی بابت خسارت احتمالی

احتراماً به استحضار عالی می رساند اینجانب [نام و نام خانوادگی متقاضی/موکل] فرزند [نام پدر] به شماره ملی [شماره ملی] و به نشانی [آدرس کامل] (چنانچه وکیل اقدام می کند: توسط وکیل اینجانب [نام و نام خانوادگی وکیل] به شماره وکالت [شماره وکالتنامه] و نشانی [آدرس وکیل]) در خصوص کلاسه پرونده به شماره .......... که در آن شعبه محترم .......... رسیدگی می شده است، مبادرت به تودیع وجه بابت خسارت احتمالی نموده ام.

مشخصات پرونده و واریزی:
1. کلاسه پرونده: ..........
2. شماره بایگانی: ..........
3. شعبه رسیدگی کننده: .......... (شعبه ای که قرار تأمین خواسته را صادر کرده بود)
4. مبلغ تودیع شده: .......... ریال
5. تاریخ واریز: ..........
6. شماره فیش واریزی/شناسه پرداخت: ..........
7. علت تودیع: صدور قرار تأمین خواسته به شماره .......... مورخ ..........

شرح موضوع و مستندات قانونی:
نظر به اینکه [یکی از موارد زیر را انتخاب و تکمیل کنید]:
الف) بر اساس دادنامه قطعی شماره .......... مورخ .......... صادره از [مرجع صادرکننده رأی قطعی، مثلاً شعبه .......... دادگاه تجدیدنظر استان ..........]، دعوای اصلی اینجانب در ماهیت به شرح خواسته مورد پذیرش قرار گرفته و به نفع اینجانب حکم صادر گردیده است.
ب) بر اساس قرار شماره .......... مورخ .......... صادره از [مرجع صادرکننده قرار، مثلاً شعبه .......... دادگاه عمومی حقوقی ..........]، قرار تأمین خواسته به شماره .......... مورخ .......... ابطال/لغو گردیده است.
ج) بر اساس دادنامه قطعی شماره .......... مورخ .......... صادره از [مرجع صادرکننده رأی قطعی]، دعوای اصلی اینجانب رد گردیده و خوانده محترم پرونده در مهلت مقرر قانونی ادعای خسارت ناشی از قرار تأمین خواسته را مطرح ننموده/نتوانسته خسارت وارده را اثبات نماید.
د) اینجانب طی لایحه شماره .......... مورخ .......... از دعوای اصلی خود انصراف داده ام و خوانده نیز ادعای خسارت نکرده است.

لذا با توجه به احراز شرایط قانونی استرداد وجه و مستنداً به ماده ۱۰۸ قانون آیین دادرسی مدنی و سایر مقررات مربوطه، تقاضا دارد دستور فرمایید نسبت به استرداد مبلغ تودیعی [مبلغ به عدد و حروف، مثلاً یکصد میلیون ریال] به حساب بانکی اینجانب/موکل به شرح زیر اقدام لازم مبذول گردد:

شماره شبای حساب بانکی: IR.....................................................
نام و نام خانوادگی صاحب حساب: [نام کامل صاحب حساب]
نام بانک: [نام بانک]

پیشاپیش از بذل توجه و دستور مساعد حضرتعالی کمال تشکر را دارم.

با احترام فراوان،
[نام و نام خانوادگی متقاضی/وکیل]
امضاء
تاریخ: ..........

پیوست:
1. تصویر مصدق کارت ملی و شناسنامه متقاضی/وکیل
2. تصویر مصدق دادنامه قطعی/قرار ابطال تأمین خواسته
3. تصویر فیش واریزی خسارت احتمالی
4. وکالت نامه (در صورت اقدام توسط وکیل)

راهنمای پر کردن قسمت های مختلف نمونه لایحه

این نمونه لایحه به گونه ای طراحی شده تا با کمترین تغییرات، قابل استفاده باشد. کافی است قسمت های داخل [قلاب] را با اطلاعات مربوط به پرونده و شخص خودتان تکمیل کنید:

• ریاست محترم شعبه ………. دادگاه حقوقی: نام شعبه ای که به پرونده اصلی شما رسیدگی کرده یا شعبه اجرای احکام مربوطه را درج کنید.
• نام و نام خانوادگی متقاضی/موکل، فرزند، شماره ملی و نشانی: اطلاعات هویتی و آدرس کامل خود را بنویسید. اگر وکیل هستید، مشخصات موکل را درج کرده و سپس مشخصات خودتان را در بخش وکیل قید کنید.
• کلاسه پرونده، شماره بایگانی، شعبه رسیدگی کننده: این اطلاعات را از روی ابلاغیه ها یا سایر اوراق پرونده خود به دقت وارد کنید.
• مبلغ تودیع شده، تاریخ واریز، شماره فیش واریزی/شناسه پرداخت: این جزئیات را از روی فیش واریزی یا تأییدیه واریز خود بردارید.
• علت تودیع و شماره قرار تأمین خواسته: به شماره و تاریخ قرار تأمین خواسته ای که موجب واریز وجه شده، اشاره کنید.
• شرح موضوع و مستندات قانونی: از بین گزینه های (الف) تا (د) فقط مورد مرتبط با پرونده خود را انتخاب کرده و اطلاعات آن را دقیقاً تکمیل کنید. مثلاً اگر رأی قطعی به نفع شما صادر شده، گزینه (الف) را انتخاب و شماره و تاریخ و مرجع صادرکننده رأی را بنویسید و سایر گزینه ها را حذف کنید.
• مبلغ به عدد و حروف: مبلغی که قصد استرداد آن را دارید، هم به عدد و هم به حروف بنویسید.
• شماره شبای حساب بانکی، نام و نام خانوادگی صاحب حساب، نام بانک: این قسمت را با دقت بسیار بالا تکمیل کنید. هرگونه اشتباه ممکن است باعث تأخیر یا عدم واریز وجه شود. حتماً شماره شبا متعلق به خود متقاضی باشد، مگر اینکه وکیل دارای وکالت نامه با اختیار دریافت وجه باشد.
• نام و نام خانوادگی متقاضی/وکیل، امضاء، تاریخ: در نهایت، لایحه را با نام و امضای خود تکمیل کنید.

با استفاده از این الگو و تکمیل دقیق اطلاعات، شما یک لایحه کامل و استاندارد برای درخواست استرداد خسارت احتمالی خواهید داشت. این لایحه، راه شما را برای رسیدن به حقتان بسیار هموارتر می کند.

برای سهولت در انجام فرآیند، همین حالا می توانید نمونه لایحه را به صورت فایل Word یا PDF تهیه کرده و با جایگزین کردن اطلاعات خود، درخواستتان را آماده کنید. (لینک دانلود فایل Word) (لینک دانلود فایل PDF)

نکات تکمیلی و چالش ها

فرآیند استرداد خسارت احتمالی، هرچند با راهنمای بالا ساده تر به نظر می رسد، اما ممکن است با چالش ها و نکات ظریفی همراه باشد که آگاهی از آن ها می تواند به شما در مدیریت بهتر این مسیر کمک کند. در این بخش، به برخی از این نکات تکمیلی و چالش های رایج می پردازیم تا تجربه شما از این فرآیند، هرچه کامل تر و بی نقص تر باشد.

اهمیت نگهداری کلیه مستندات

همانطور که در بخش مدارک اشاره شد، هرگز از نگهداری دقیق فیش های واریزی، ابلاغیه ها، دادنامه ها و هرگونه سند مرتبط با پرونده خود غافل نشوید. این مستندات، نه تنها برای ثبت درخواست استرداد ضروری هستند، بلکه در صورت بروز هرگونه اختلاف یا ابهام در آینده، به عنوان مدارک اثباتی شما عمل خواهند کرد. بهتر است از تمامی این اسناد، نسخه های الکترونیکی (اسکن شده) نیز تهیه کرده و در محلی امن نگهداری کنید.

مدت زمان قانونی استرداد و چگونگی تسریع آن

در حالی که هیچ مدت زمان قانونی دقیقی برای استرداد وجه در قوانین پیش بینی نشده است، اما رویه قضایی نشان می دهد که این فرآیند می تواند از چند روز تا چند هفته به طول انجامد. عوامل مؤثر بر آن شامل حجم کاری شعبه، سرعت سیستم بانکی در انتقال وجوه و کامل بودن مدارک شماست. برای تسریع این فرآیند:

• مدارک را کامل و بدون نقص ارائه دهید.
• لایحه خود را با دقت و به روشنی تنظیم کنید.
• از طریق سامانه ثنا، وضعیت درخواست خود را به صورت منظم پیگیری کنید.
• در صورت تأخیر غیرمنطقی، می توانید با مراجعه حضوری به شعبه مربوطه و ارائه کد پیگیری، از مسئولین پرونده علت تأخیر را جویا شوید.

اگر طرف مقابل ادعای ورود خسارت کند چه می شود؟

این یکی از مهم ترین چالش هایی است که ممکن است با آن روبرو شوید. اگر خوانده پس از ابلاغ قرار تأمین خواسته و در مهلت قانونی (که معمولاً یک ماه از تاریخ ابلاغ قرار تأمین خواسته است)، ادعای خسارت ناشی از اجرای آن قرار را مطرح کند، دادگاه موظف است به این ادعا رسیدگی کند. در این حالت، وجه تودیعی شما تا زمان تعیین تکلیف نهایی ادعای خسارت خوانده، مسترد نخواهد شد. شما باید در جلسه رسیدگی به ادعای خسارت حضور یابید و از خود دفاع کنید تا ثابت شود خسارتی به خوانده وارد نشده یا خسارت ادعایی، ارتباطی با قرار تأمین خواسته نداشته است. این فرآیند می تواند زمان بر باشد و نیاز به پیگیری دقیق دارد.

آیا حضور شخص واریزکننده برای استرداد الزامی است؟

خیر، الزامی به حضور شخصی شما نیست. اگر وکیلی دارید که در وکالت نامه او صراحتاً اختیارات مربوط به پیگیری و دریافت وجوه قید شده باشد، وکیل می تواند به نمایندگی از شما تمامی مراحل را انجام داده و وجه را دریافت کند. این امر به خصوص برای افرادی که در شهرهای دیگر زندگی می کنند یا فرصت کافی برای پیگیری حضوری ندارند، یک مزیت بزرگ محسوب می شود.

امکان استرداد وجه به حساب شخص ثالث: شرایط و محدودیت ها

به طور کلی، وجه تودیعی باید به حساب شخص واریزکننده یا وکیل او که اختیار دریافت دارد، مسترد شود. استرداد وجه به حساب شخص ثالث، مگر در موارد بسیار خاص و با دستور صریح و موجه دادگاه و ارائه مستندات لازم، معمولاً امکان پذیر نیست. علت این سخت گیری، جلوگیری از سوءاستفاده ها و تضمین بازگشت وجه به صاحب اصلی آن است.

پیگیری تأخیر در استرداد: مراجع و روش ها

اگر با تأخیر غیرمعمول در استرداد وجه خود مواجه شدید، می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

• مراجعه به شعبه مربوطه: اولین گام، پیگیری حضوری از کارمندان و مسئولین شعبه ای است که دستور پرداخت را صادر کرده است.
• سامانه ثنا: وضعیت درخواست را به صورت آنلاین چک کنید.
• ریاست دادگستری/دادگاه: در صورت عدم پاسخگویی مناسب، می توانید با تقدیم شکواییه به ریاست دادگستری یا رئیس دادگاه، از تأخیر در رسیدگی شکایت کنید.

مشاوره با وکیل: چه زمانی مراجعه به وکیل ضروری تر است؟

در حالی که این راهنما اطلاعات جامعی ارائه می دهد، اما در برخی شرایط، کمک گرفتن از یک وکیل متخصص می تواند بسیار مفید باشد. مراجعه به وکیل به خصوص در موارد زیر توصیه می شود:

• پرونده های پیچیده حقوقی که ابهامات زیادی دارند.
• زمانی که خوانده ادعای خسارت کرده و نیاز به دفاع حقوقی دارید.
• در صورت بروز هرگونه اختلاف یا تأخیر طولانی در فرآیند استرداد.
• اگر فرصت یا تخصص کافی برای پیگیری شخصی ندارید.

یک وکیل می تواند با دانش و تجربه خود، به شما کمک کند تا مسیر را با اطمینان بیشتری طی کرده و از حقوق خود به بهترین نحو دفاع کنید. او می تواند نقش مشاور و نماینده شما را ایفا کرده و از هرگونه اشتباه و اتلاف وقت جلوگیری کند.

با آگاهی از این نکات تکمیلی و چالش های احتمالی، شما می توانید با دید بازتری به فرآیند استرداد خسارت احتمالی نگاه کنید و با آمادگی کامل، برای بازپس گیری حق خود اقدام نمایید.

نتیجه گیری

در پایان این مسیر، آموختیم که فرآیند استرداد خسارت احتمالی، هرچند در نگاه اول شاید پیچیده به نظر برسد، اما با آگاهی و گام نهادن در مسیر درست، کاملاً قابل دستیابی است. شما با درک مفاهیم بنیادی، شناخت شرایط قانونی، جمع آوری دقیق مدارک و پیگیری مرحله به مرحله، می توانید این فرآیند را با موفقیت پشت سر بگذارید و وجه تودیعی خود را به آسانی بازپس بگیرید. به یاد داشته باشید که هر ودیعه ای که با هدف حفظ عدالت سپرده می شود، در نهایت باید به صاحب اصلی خود بازگردد.

امیدواریم این راهنمای جامع و نمونه درخواست استرداد خسارت احتمالی، ابزار قدرتمندی در دستان شما باشد تا با اطمینان و کارایی بالا، حقوق خود را مطالبه کنید. با استفاده از اطلاعات ارائه شده و نمونه لایحه قابل ویرایش، شما می توانید به سادگی و بدون سردرگمی، درخواست خود را تنظیم و پیگیری نمایید. در این سفر حقوقی، شما تنها نیستید و با دانش درست، این فرآیند از آنچه تصور می کنید آسان تر خواهد بود. به خود اعتماد کنید و حق خود را مطالبه نمایید.