معیارهای انتخاب نهال برای کاشت یک میلیارد اصله درخت چیست؟

به گزارش مجله ایرانی، معمولاً نهال‌هایی که برای جنگل‌کاری و اجرای طرح یک میلیارد  اصله درخت استفاده می‌شود که از نظر مبدأ بذور از ایستگاه‌های جمع آوری بذری باشد که در نزدیکی عرصه هستند و با شرایط رویشگاهی عرصه نهال کاری مشابهت داشته باشند.

 اقلیم ارتفاع از سطح دریا و فاصله نهالستان با عرصه جنگلکاری مواردی هستند که توسط جنگلکار باید مورد توجه واقع شود. بیش از ۴۵ گونه پهن برگ و ۱۶ گونه سوزنی برگ در سنوات اخیر در نهالستان‌های شمال کشور تولید می‌شود که منبع اصلی تأمین نهال برای جنگل کاری های ناحیه هیرکانی هستن.

 ون( زبان گنجشک)، افرا پلت ، افرا شیردار،  افرا کرب، افرا کرکو، بلوط بلند مازو، بلوط اوری، توسکا، داغداغان، گیلاس وحشی، گلابی وحشی، سیب وحشی، صنوبر دلتوییدس، صنوبر نیگرا، سفید پلت، گردو جنگلی، چنار، ارغوان  اکالیپتوس، سنجد تلخ، اقاقیا ، آزاد، انجیلی، نمدار، لرگ، اشنگور، ملچ، پسته وحشی، از گیل، ولیک، زرشک، بارانک، گل ابریشم، شمشاد، ممرز، سرخ ولیک، سیاه ولیک، کچف، انار وحشی، لیلکی، سپیدار، خرمندی، انجیر و توت از دسته  گونه‌های پهن برگ  به شمار می‌روند که در فهرست اسامی نهال‌های موجود در نهالستان‌های شمال کشور به عنوان منبع تأمین نهال در جنگلکاری‌های منطقه هیرکانی قرار دارند.

کاج سیاه،کاج بادامی،کاج دریایی،کاج تد،سرو نقره ای،سروزربین،سرو شیراز،پیسه آ،آبیس، سدروس دئودورا، تاکسید بوم، سرو خمرهای، ژینکو، سرخدار، بروسیا،کریپتومریا  نیز از گونه‌های سوزنی برگ هستند که در فهرست اسامی نهال های موجود در نهالستان های شمال کشور به عنوان منبع تأمین نهال در جنگل‌کاری های منطقه هیرکانی وجود دارند.

در دسته‌بندی نهال و انجام عمل پارالیناژ، نهال‌های دریافتی در مرحله نهالکاری باید در دسته‌های منظم از نظر تعداد و اندازه ارتفاع قرار داشته باشند و ریشه‌نهال در پوشش کیسه‌ای مناسب قرار گیرد.

یکی از موارد مهم که باعث می‌شود نهال در مرحله جابجایی از نهالستان تا عرصه نهالکاری به‌شدت آسیب ببیند، از دست رفتن رطوبت ریشه نهال‌ها است. برای حل این معضل باید به محض کندن نهال ازعرصه نهالستان، ریشه آن‌ها در محلول‌های مناسبی از نظر ترکیب و غلظت که معمولاً کود گاوی نسبتاً تازه با آب یا خاک رس و خاک اره نرم با آب است، آغشته شود و در پوشش کیسه‌ای قرار گیرد.

در راستای رعایت کیفیت نهال از نظر سن، فرم، ارتفاع و قطر نهال معمولاً برای پهن‌برگان بومی که ریشه‌ای هستند سن نهال عمدتاً یکساله باید باشد اما اگر بعضی از گونه‌ها در نهالستان‌های کوهستانی تولید شوند ممکن است به دلیل فرصت محدود جهت رشد در مدت یک سال به استاندارد قابل قبول نرسند و نهال دو ساله مورد قبول باشد. سن نهال‌های گلدانی سوزنی برگ برای نهال کاری ممکن است متناسب با گونه‌های مختلف متفاوت باشد. به عنوان مثال این سن برای گونه سرو نقره ای یکساله کاج نیگرا سه ساله و پیسه آ سه ساله است.

 در خصوص فرم نهال مبحث رعایت استاندارد کمی و کیفی نهال در موفقیت جنگل کاری بسیار مهم و تأثیر گذار است. ممکن است ناظر نهال کاری به علت دسترسی به نهالستانی که نهال‌ها از آنجا ارسال می شود امکان تعیین رعایت اصل تراکم نهال در خزانه تولیدی – که شرط شادابی و کیفیت بالای آنها است – را نداشته باشد ولی با دقت در فرم نهال که در گونه‌های مختلف، متفاوت است، می تواند به اطمینان برسد.

 به عنوان مثال وجود شاخه‌های جانبی رشد یافته و متقارن در گونه‌های افرا، توسکا، بلوط و … نشانه کیفیت بالا و نبود آن‌ها دلیل بر رنجور بودن نهال است. در گونه‌هایی از جمله ون، شیردار و گردو در مرحله نهال یکساله نبود شاخه‌های جانبی کاملاً طبیعی است و اندام زمینی (ریشه) نهال باید نسبتاً کامل و متقارن و دارای ریشه های فرعی کافی و مناسب باشد.

در خصوص نهال‌های گلدانی باید دقت شود که انجام عملیات هرس ریشه در زمان مناسب صورت گرفته باشد. بهترین زمان جهت هرس ریشه در مهرماه است. از انتقال نهال‌های فاقد هرس ریشه و یا تازه هرس ریشه شده به داخل عرصه می‌بایست جلوگیری و دقت شود که در داخل هر گلدان یک اصله نهال وجود داشته باشد.

 آخرین مبحث مربوط به ارتفاع و قطریقه نهال است. در مرحله نهالکاری باید به ارتفاع و قطر یقه نهال‌ها توجه شود. تناسب ارتفاع و قطر نهال نیز در موفقیت عملیات جنگل کاری مؤثر است.

انتهای پیام